Czynniki ryzyka zaostrzenia choroby Leśniowskiego-Crohna u osób będących w remisji przyjmujących tiopuryny

Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (ch.L-C) opiera się aktualnie na silnie działających lekach immunosupresyjnych, a podstawowym celem terapii jest uzyskanie długotrwałej remisji schorzenia. Podstawową grupą leków stosowaną w tym celu są tiopuryny, do których zaliczamy azatioprynę i 6-merkaptopurynę (6-MP). Pomimo jednak silnego efektu immunosupresyjnego leczenie to nie zabezpiecza w sposób w pełni zadowalający chorych w długofalowych obserwacjach przed wystąpieniem zaostrzenia choroby w trakcie terapii.

Nie są dobrze poznane czynniki, które decydują o tym, że u części chorych remisja w trakcie stosowania tiopuryn utrzymuje się miesiącami czy latami, a u innych trwa krótko. Próbę odpowiedzi na to frapujące i ważne z praktycznego punktu widzenia pytanie podjęli autorzy pracy zamieszczonej na łamach jednego z ostatnich wydań Digestive Diseases and Sciences.
Do badania zakwalifikowano 82 chorych. Byli to pacjenci w remisji, u których wdrożono leczenie tiopurynami w ośrodku reprezentowanym przez autorów z powodu steroidozależnej postaci ch.L-C, obecności przetok lub w celu utrzymania pooperacyjnej remisji klinicznej, którą definiowano jako CDAI < 150. Następnie śledzono losy tych chorych, oceniając tolerancję leczenia i odsetek zaostrzeń (wzrost CDAI > 150).
U wszystkich chorych stosowano azatioprynę w dawce 1mg/kg masy ciała, która następnie była zwiększana w odstępie 1-4 tygodni do 2-2,5mg/kg masy ciała przy braku reakcji niepożądanych (w przypadku 6-MP było to odpowiednio 0,5mg/kg mc i zwiększenie dawki do 1-1,5 mg/kg mc). Ostatecznie z leczenia musiało z powodu zdarzeń niepożądanych zrezygnować 19 chorych (najczęściej odnotowywano leukopenię i nudności/wymioty). Ostatecznie przeanalizowano losy 45 chorych. W 12 miesiącu obserwacji ryzyko zaostrzenia choroby wynosiło 18%, a w 36 miesiącu wzrosło do prawie 50%. Oceniono szereg czynników kliniczno-biochemicznych w kontekście prognozowania zaostrzenie ch.L-C w trakcie leczenia tiopurynami.
Jak pokazała analiza wielozmiennej regresji Coxa – młody wiek (<30 roku życia) oraz podwyższone stężenie białka CRP (≥0,5mg/dl) w okresie remisji stanowiły niezależne czynniki prognostyczne zaostrzenia ch.L-C pomimo stosowania z dobrą tolerancją tiopuryn. U takich więc chorych, według autorów pracy, warto rozważać wcześniejsze wdrażanie leków biologicznych.