Endoskopowa sfinkterotomia z protezowaniem dróg żółciowych w przypadku dużych lub mnogich złogów kamiczych

Endoskopowa sfinkterotomia (endoscopic sphincetrotomy – EST) jest najpowszechniej stosowaną techniką endoskopowego leczenia kamicy dróg żółciowych. Umożliwia ona, wraz z zastosowaniem koszyczka Dormia, usunięcie złogów u zdecydowanej większości chorych.

Sytuacją, która zmniejsza skuteczność takiej strategii postępowania jest obecność dużych lub mnogich złogów kamiczych w przewodzie żółciowym wspólnym. W takich przypadkach stosuje się między innymi techniki mechanicznej zewnątrzustrojowej litotrypsji, czy litotrypsji elektrohydraulicznej lub laserowej. Badana jest także przydatność specjalnych substancji chemicznych, które mogłyby doprowadzić do rozpuszczania tak trudnych terapeutycznie kamieni żółciowych. Niemniej jednak techniki te mają szereg wad, spośród których należy przede wszystkim wymienić ich małą dostępność, koszt i niepewną przydatność. Jedną z alternatywnych strategii postępowania jest wykonywanie EST połączonej z założeniem protezy do dróg żółciowych. Ma to umożliwić swobodny drenaż żółci, zmniejszając ryzyko wystąpienia zapalenia dróg żółciowych oraz ma doprowadzić do zmniejszenia objętości złogów kamiczych, co w konsekwencji ma pozwolić na ich samoistną ewakuację lub ewakuację przy pomocy standardowych technik endoskopowych. Wciąż jednak brakuje badań, które by w sposób obiektywny mówiły o przydatności takiego sposobu postępowania.
Tematem zajęli się badacze chińscy a wyniki swoich obserwacji opublikowali na łamach Digestive Endoscopy. Przeanalizowali oni losy chorych poddanych omówionej wyżej procedurze na przestrzeni lat 2004 – 2010 w ośrodku reprezentowanym przez autorów. Pacjentami, u których zastosowano EST ze stentowaniem dróg żółciowych jako strategii pierwszorzutowej byli chorzy z dużymi (≥20mm) lub mnogimi (≥3) złogami w drogach żółciowych. U każdego chorego wykonywano EST i zakładano protezę 8,5 F (TTSO-8.5-12; Wilson Cook Medical INC.) w standardowy sposób. Następnie chorzy po okresie 3 miesięcy poddawani byli kolejnej ocenie endoskopowej, podczas której usuwano protezę.
Do oceny zakwalifikowano 52 chorych. Po okresie ok. 3 miesięcy (mediana 124 dni) średnica złogów zmniejszyła się średnio z 16,6mm do 10mm (p<0,01), zmniejszyła się także istotnie średnica przewodu żółciowego wspólnego z 15,3mm do 11,5mm. U 94,2% badanych udało się uzyskać w wyniku zastosowanej metody usunięcie wszystkich złogów kamiczych z dróg żółciowych, z czego jedynie 5% wymagało uzupełnienia terapii w postaci mechanicznej litotrypsji. U 3 chorych doszło do powikłań w postaci ostrego zapalenia trzustki (1 pacjent) po 52 dniach od pierwszej ERCP i zapalenia dróg żółciowych (2 chorych) po 84 dniach od pierwszej ERCP. U żadnego z chorych nie doszło do powikłań po powtórnym ERCP wykonywanym po 3 miesiącach.
Jak podkreślają autorzy omawiana technika leczenia dużych lub mnogich złogów kamiczych dróg żółciowych jest skuteczna i bezpieczna i może stanowić znakomitą alternatywę dla nowych technik terapeutycznych wprowadzanych do algorytmów leczenia tej trudnej postaci kamicy przewodowej.