Glukokortykosteroidy plus N-acetylcysteina w leczeniu ciężkiego alkoholowego zapalenia wątroby

Ciężkie zapalenie wątroby o etiologii alkoholowej rokuje źle i wiąże się z wysoką śmiertelnością. Przewlekłe nadużywanie alkoholu zwiększa przepuszczalność bariery jelitowej, prowadzi do rozwoju swoistej endotoksemii i w tym mechanizmie zwielokrotnia odpowiedź prozapalną organizmu na kolejne bodźce uszkadzające. Główną rolę w tym patomechanizmie zdaje się odgrywać czynnik martwicy nowotworów alfa (TNF-alfa) oraz związany z nim stres oksydacyjny. Stąd powstała hipoteza, że zastosowanie, obok glukokortykosteroidów (GKS), leku o potencjale antyoksydacyjnym może zwiększyć skuteczność terapii w tej jednostce chorobowej. Wyniki badania oceniającego wpływ łączonej terapii z zastosowaniem GKS oraz N-acetylcysteiny zostały opublikowane w New England Journal of Medicine w 2011 roku.

W badaniu wzięło udział 174 chorych – 85 otrzymywało prednizolon z N-acetylcysteiną, a 89 chorych jedynie prednizolon. GKS stosowany był przez 4 tygodnie w dawce 40mg doustnie. W grupie leczonej dodatkowo lekiem antyoksydacyjnym stosowano N-acetylcysteinę przez pierwsze 5 dni terapii dożylnie w dawkach zależnych od masy ciała. Pacjenci otrzymujący jedynie GKS otrzymywali w tym czasie infuzje z 5% glukozy. Pierwotnym punktem końcowym była ocena przeżycia chorych w okresie 6-miesięcznej obserwacji.
Jak pokazała analiza, śmiertelność nie była istotnie mniejsza wśród chorych otrzymujących terapię łączoną w 6-miesięcznej obserwacji (27% vs 38%). Natomiast w obserwacji krótkoterminowej (1 miesiąc) różnica ta była istotna statystycznie na korzyść tej formy terapii (8% vs 24%). Także śmierć z powodu zespołu wątrobowo-nerkowego w 6 miesięcy nadzoru stwierdzana była istotnie rzadziej wśród chorych otrzymujących dodatkowo N-acetylcysteinę.
W podsumowaniu autorzy konkludują, że być może brak istotności statystycznej w ocenie 6-misięcznej pomiędzy obiema grupami w zakresie śmiertelności, wynikał z krótkiego czasu trwania terapii z użyciem N-acetylcysteiny. Schemat zastosowany w niniejszym badaniu został bowiem zaczerpnięty ze schematów leczenia uszkodzenia polekowego wątroby. Autorzy postulują, że warto byłoby rozważyć zastosowanie tego schematu leczenia z aplikacją N-acetylcysteiny dożylnie przez okres dłuższy niż 5 dni, a następnie doustnie aż do miesiąca terapii. Być może taki schemat terapeutyczny odniósłby swój istotny pozytywny skutek kliniczny także w obserwacji długoterminowej.