Gruczolaki brodawki Vatera – leczenie endoskopowe czy chirurgiczne?

W ostatnim wydaniu Journal of Gastrointestinal Surgery ukazała się praca, w której autorzy prezentują doświadczenia renomowanego ośrodka Mayo Clinic w Rochester (USA) w terapii gruczolaków brodawki Vatera.

Autorzy dokonali retrospektywnej analizy wyników leczenia chorych z gruczolakiem brodawki Vatera leczonych w Mayo Clinic w latach 1994 – 2009. Zidentyfikowano 180 pacjentów, średni okres obserwacji wyniósł 4 i pół roku. W 44% stwierdzano gruczolaki cewkowe brodawki Vatera, w 45% - cewkowo-kosmkowe, a w 11% - kosmkowe. Terapię endoskopową, jako jedyną, zastosowano u 130 chorych (78%). U 50 chorych podjęto leczenie operacyjne, z czego w 40 przypadkach wykonano pankreatoduodenektomię, w 9 przypadkach – przezdwunastniczą lokalną resekcję guza, a u 1 chorego – totalną duodenektomię z zaoszczędzeniem trzustki. W 9 przypadkach chorych leczonych endoskopowo terapia zakończyła się niepowodzeniem, a u prawie połowy chorych konieczne było powtarzanie zabiegów endoskopowych (średnio 2 – 8 zabiegów).
Wykazano, że chorzy kwalifikowani do leczenia operacyjnie mieli większy rozmiar guza oraz częściej stwierdzano w tej podgrupie żółtaczkę, w porównaniu z pacjentami kwalifikowanymi do terapii endoskopowej. Powikłania pooperacyjne wystąpiły u 58% chorych leczonych operacyjnie i u 29% leczonych endoskopowo. Wykazano także, że terapia endoskopowa wiązała się z istotnie wyższym odsetkiem nawrotów, zwłaszcza jeśli zachodziła konieczność powtarzania leczenia endoskopowego. U 4% chorych z nawrotem choroby zdiagnozowano ostatecznie raka inwazyjnego.
Autorzy podsumowują, że w przypadku gruczolaków brodawki Vatera, leczenie endoskopowe można rozważyć, jeśli średnica zmiany nie przekracza 3,6 cm, a także, jeśli guz nie obejmuje znacznie swym zasięgiem odcinka wewnątrzprzewodowego (w tym celu konieczna jest, przed podjęciem terapii metodami endoskopowymi, ocena endosonograficzna).