Infliksymab stosowany u chorych po zabiegach operacyjnych nie zwiększa ryzyka wystąpienia działań niepożądanych

Leczenie biologiczne stanowi istotny postęp w terapii nieswoistych zapaleń jelit (nzj) w ostatnich latach. Najpowszechniej stosowanymi na świecie lekami biologicznymi są infliksymab (IFX) oraz adalimumab (ADA). Leczenie to, według aktualnej wiedzy, powinno być włączane u chorych, u których dotychczasowa terapia była nieskuteczna.

Istnieją jednak tendencje do coraz wcześniejszego stosowania tych leków u chorych z chorobą Leśniowskiego-Crohna (ch.L-C). Dotyczy to szczególnie chorych, u których występują czynniki ryzyka niekorzystnego przebiegu schorzenia. Innym ciekawym zagadnieniem jest kwestia prewencji pooperacyjnych nawrotów ch.L-C. Jak wiadomo większość chorych z ch.L-C będzie poddana zabiegowi operacyjnemu, a częstość nawrotów po operacjach jest duża. U około 90% chorych stwierdza się bowiem cechy endoskopowego nawrotu w rocznej obserwacji po zabiegach operacyjnych, z czego około połowa będzie na przestrzeni kolejnych lat wymagała kolejnej operacji. W aspekcie profilaktyki nawrotów pooperacyjnych ch.L-C badane były różne leki, ale nie uzyskiwano jak do tej pory zadowalających wyników. Pewne nadzieje wiąże się jednak właśnie z zastosowaniem leków biologicznych. Wiąże się to głównie z obserwacjami Miguela Regueiro i współpracowników, którzy na małej grupie chorych wykazali, że w wyniku zastosowania IFX w okresie pooperacyjnym zmniejsza się ilość endoskopowych nawrotów choroby w obserwacji rocznej w sposób istotny w porównaniu z placebo (odpowiednio 9,1% vs. 84,6%). Z drugiej jednak strony, stosowanie IFX wiązać się może z występowaniem działań niepożądanych, w szczególności infekcyjnych. Zachodzą obawy, że wdrażanie leczenia tak silnie ingerującego w układ immunologiczny we wczesnym okresie pooperacyjnym może powodować jeszcze większe ryzyko działań ubocznych.
W jednym z ostatnich wydań Digestive Diseases and Sciences zespół Miguela Regueiro zaprezentował wyniki swoich obserwacji, dotyczących bezpieczeństwa stosowania IFX w ramach prewencji nawrotu ch. L-C. Przeanalizowano losy 24 chorych włączonych do badania. Wszyscy pacjenci zostali poddani odcinkowym resekcjom przewodu pokarmowego z następowym zespoleniem. W kolejnym etapie w sposób randomizowany przydzielano chorych do grupy otrzymującej IFX i placebo. Pierwsze podanie IFX miało miejsce między 2 a 4 tygodniem od momentu operacji. Podania realizowano w typowym schemacie 0 – 2 – 6 tygodni i co 8 tygodni przez 1 rok.
W obserwacji rocznej stwierdzono 22 przypadki działań niepożądanych, ale nie było istotnej różnicy między IFX a placebo. Co ciekawe, więcej działań niepożądanych, w tym większą ilość alergicznych reakcji w trakcie infuzji, obserwowano w pierwszych 8 tygodniach obserwacji w grupie placebo. W późniejszym okresie (9 – 54 tydzień) te proporcje się odwróciły, ale różnice między obu grupami nie osiągnęły istotności statystycznej.
Cytowane badanie dotyczy bardzo małej grupy pacjentów, jednak jak się wydaje stanowi ono ważny głos w dyskusji na temat prewencji nawrotów ch.L-C w okresie pooperacyjnym. Aktualnie jest zbyt wcześnie, by formułować tezy o konieczności stosowania IFX u każdego chorego po zabiegach odcinkowych resekcji przewodu pokarmowego. Niemniej jednak, badania Regueiro i wspołpracowników dają podstawy, by sądzić, że takie postępowanie może znaleźć w przyszłości praktyczne zastosowanie i, jak pokazuje powyższa praca, taka strategia wydaje się być bezpieczna dla chorych.