Infliksymab vs cyklosporyna w leczeniu ciężkiego rzutu colitis ulcerosa – kolejny głos w dyskusji

Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego opornego na steroidoterapię stanowi trudne wyzwanie terapeutyczne. Aktualnie uważa się, że leczeniem z wyboru w takich sytuacjach klinicznych to zastosowanie cyklosporyny (CsA) lub infliksymabu (IFX).

Wciąż jednak toczą się dyskusje który z tych leków cechuje się większą skutecznością i powinien być w związku z tym stosowany jako lek pierwszego wyboru. Cyklosporyna jest lekiem immunosupresyjnym hamującym przede wszystkim produkcję interleukiny-2 przez limfocyty. Skuteczność CsA w terapii colitis ulcerosa po raz pierwszy została wykazana w latach 90-tych ubiegłego wieku. Wówczas Lichtiger i wsp. udowodnili, że zastosowanie tego preparatu w opornym na steroidy colitis ulcerosa przynosi korzyści kliniczne. Warto jednak odnotować możliwe powikłania terapii CsA, które nie należą do rzadkości. Z kolei IFX jest chimerycznym przeciwciałem anty-TNF-alfa, którego skuteczność w leczeniu colitis ulcerosa udokumentowano po raz pierwszy w ramach badań klinicznych ACT-I i ACT-II. W jednej z najbardziej aktualnych analiz porównujących przydatność CsA i IFX w omawianym wskazaniu – zaprezentowanej na 6 Kongresie ECCO w Dublinie oraz na DDW w roku 2011 – wykazano, że skuteczność obu leków jest porównywalna w zakresie indukowania klinicznej remisji. Brakuje jednak jak dotąd szerszych analiz tego zagadnienia, a wyniki dotychczasowych badań nie są jednoznaczne.
W jednym z ostatnich wydań Journal of Gastroenterology and Hepatology opublikowano pracę, które dotyczy omawianego problemu klinicznego. Autorzy dokonali retrospektywnej analizy wyników leczenia CsA oraz IFX chorych z steroidoopornym colitis ulcerosa na przestrzeni lat 2001-2011 w Waitemata District Health Board (Nowa Zelandia). W analizie uwzględniono 38 chorych. 19 spośród nich leczono IFX w dawce 5mg/kg masy ciała (1 podanie), jeśli zachodziła konieczność kliniczna stosowano kolejne dawki IFX (w sumie 37% chorych z tej grupy wymagało kilkukrotnych wlewów IFX w celu utrzymania remisji). 19 chorych otrzymywało CsA w dawce 2mg/kg masy ciała dobowo dożylnie, po uzyskaniu odpowiedzi klinicznej lek był stosowany doustnie.
Jak pokazała analiza statystyczna obie grupy nie różniły się między sobą w sposób istotny, aczkolwiek pacjenci leczeni CsA chorowali nieco dłużej, mieli wyjściowo także wyższe wartości CRP oraz rzadziej przyjmowali dodatkowo leki z grupy tiopuryn. W 3 miesiącu obserwacji odsetek kolektomii wynosił 63% w grupie leczonej CsA w porównaniu z 21% w grupie otrzymującej IFX (p=0.0094). W 12 miesiącu obserwacji odsetki te wynosiły odpowiednio 68% (CsA) i 37% (IFX) [p=0.0086]. Wykazano także, że chorzy leczeni cyklosporyną statystycznie istotnie dłużej byli hospitalizowani oraz, że częściej (bez istotności statystycznej) rejestrowano u tych pacjentów działania niepożądane terapii.
W podsumowaniu autorzy podkreślają, że w przeprowadzonej analizie więcej korzyści klinicznych wykazano w odniesieniu do IFX stosowanego u chorych z ciężkim rzutem steroidoopornej postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.