Inhibitory pompy protonowej a ryzyko infekcji jelitowych – przegląd piśmiennictwa

Inhibitory pompy protonowej (IPP) należą do najczęściej stosowanych leków na świecie. W niektórych krajach leki te dostępne są w minimalnych dawkach także bez recepty. Oprócz szeregu wskazań medycznych, w których IPP cechują się bardzo dużą skutecznością terapeutyczną, są sytuacje kliniczne, w których stosowanie tej grupy leków jest kontrowersyjne lub wręcz niecelowe. Osobnym problemem jest niewłaściwe stosowanie IPP we właściwych wskazaniach.

Najczęstszym błędem, obserwowanym także w Polsce, jest wdrażanie terapii bez określenia czasu jej trwania. Chorzy często w takich sytuacjach przyjmują leki z tej grupy przewlekle, bez kontroli lekarskiej. Aktualnie wydaje się, że IPP są lekami bezpiecznymi i rzadko są powodem poważnych działań niepożądanych. Istnieją jednak obawy, że długo trwająca zmiana pH żołądka (wzrost pH) pod wpływem IPP może istotnie osłabiać naturalną barierę dla szeregu patogennych bakterii dostających się do ludzkiego organizmu na przykład wraz z pożywieniem. Powodować to może przesunięcia w składzie flory bakteryjnej jelit oraz może prowadzić do zwiększenia ryzyka rozwoju szeregu infekcji przewodu pokarmowego. Dane jednak na ten temat są wciąż sprzeczne. W jednym z ostatnich wydań Alimentary Pharmacology and Therapeutics ukazała się praca poświęcona temu zagadnieniu.
Autorzy dokonali przeglądu baz literatury medycznej – PubMed, OVID Medline Databases. Przegląd dotyczył związku pomiędzy stosowaniem IPP a rozwojem infekcji przewodu pokarmowego.
Przeanalizowane dane potwierdzają, że stosowanie IPP powoduje wzrost żołądkowego pH, doprowadzając do zmian w składzie flory bakteryjnej przewodu pokarmowego z translokacją bakteryjną oraz szeregiem immunomodulacyjnych i przeciwzapalnych efektów. U chorych przyjmujących przewlekle IPP istnieją sprzyjające warunki do namnażania się następujących bakterii: Salmonella spp., Campylobacter jejuni, enteroinwazyjnych szczepów E. coli, Clostridium difficile, Vibrio cholerae i Listeria spp. Istnieją dowody na wzrost ryzyka infekcji jelitowych spowodowanych bakteriami Salmonella spp., Campylobacter spp. i Clostridium difficile.
Autorzy podsumowują, że przewlekająca się hypochlorhydria generowana przez długotrwale aplikowane IPP może zwiększać ryzyko infekcji jelitowych. Powinno być to brane pod uwagę szczególnie u chorych hospitalizowanych, leczonych immunosupresyjnie czy poddawanych antybiotykoterapii, a także u osób podróżujących do miejsc, w których ryzyko epidemiologiczne zakażenia jest szczególnie duże.