Leczenie endoskopowe perforacji przewodu pokarmowego

Jatrogenne perforacje przewodu pokarmowego należą do rzadkości, niemniej jednak stanowią istotne z rokowniczego punktu widzenia powikłanie diagnostycznej, a przede wszystkim terapeutycznej endoskopii przewodu pokarmowego. Szacuje się, że odsetek perforacji przewodu pokarmowego wynosi około 0.01-0.6% endoskopii diagnostycznych i 0.6-5.5% badań endoskopowych terapeutycznych. Powikłanie to nabiera na znaczeniu, jeśli weźmiemy pod uwagę wzrastającą stale ilość wykonywanych rocznie badań endoskopowych przewodu pokarmowego na świecie. Na przykład w Holandii, zamieszkiwanej przez około 17 milionów ludzi, rocznie przeprowadza się aktualnie około 400000 endoskopii przewodu pokarmowego.

Leczenie perforacji przewodu pokarmowego to przede wszystkim leczenie operacyjne (chirurgia klasyczna lub laparoskopowa). W ostatnim czasie rozwija się jednak także gałąź endoskopii, która zajmuje się endoskopowymi technikami leczenia perforacji. Coraz częściej leczy się miejscowo drobne perforacje jelita grubego (<5mm) po polipektomii poprzez klipsowanie miejsca perforacji. Wciąż jednak brakuje danych pozwalających w sposób obiektywny i rzetelny ocenić rzeczywistą przydatność technik endoskopowych w terapii jatrogennych perforacji przewodu pokarmowego.
W tegorocznym wydaniu Alimentary Pharmacology and Therapeutics zamieszczono pracę, która analizuje omawiane zagadnienie. Autorzy przeprowadzili prospektywne, wieloośrodkowe, międzynarodowe badanie na grupie 36 pacjentów (w tym 15 mężczyzn), u których doszło do jatrogennej perforacji przewodu pokarmowego (5 dotyczyło przełyku, 6 – żołądka, 12 – dwunastnicy, a 13 – jelita grubego). Leczenie tych perforacji przeprowadzono w ramach endoskopowego systemu Over-the-Scope-Clip. Pierwotnym punktem końcowym było skuteczne zamknięcie perforacji, potwierdzone badaniem radiologicznym oraz brak działań niepożądanych w okresie 30-dniowej obserwacji.
U 33 chorych (92%) leczenie endoskopowe było skuteczne. U 1 chorego doszło do perforacji przełyku w trakcie procedury terapeutycznej, u 2 chorych nie udało się zamknąć ubytku tkankowego – ci 3 chorzy z powodzeniem leczeni byli operacyjnie. U żadnego z chorych, u których stwierdzono skuteczne zamknięcie perforacji, nie wykazano nieszczelności w obrębie przewodu pokarmowego po leczeniu w badaniu radiologicznym z podaniem środka kontrastowego. U 1 chorego po kilku godzinach od skutecznego zamknięcia ubytku w ścianie jelita grubego doszło do gwałtownego pogorszenia stanu ogólnego. Chory ten zmarł po kolejnych 36 godzinach pomimo podjęcia leczenia chirurgicznego.
U pozostałych 32 chorych uzyskano pełen sukces terapeutyczny. Ostatecznie u 89% pacjentów z badanej grupy udało się skutecznie zamknąć jatrogenną perforacje przewodu pokarmowego. Średni czas trwanie procedury endoskopowego leczenia perforacji wynosił około 6 minut.