Ocena wielkości polipów jelita grubego w kolo-KT i klasycznej kolonoskopii

Kolo-KT – czyli tzw. wirtualna kolonoskopia staje się coraz bardziej popularnym i powszechniej stosowanym badaniem. Znajduje ono zastosowanie w szczególności w diagnostyce polipów i nowotworów jelita grubego.

Większość towarzystw radiologicznych przyjmuje, że polipy o średnicy > 10 mm w kolo-KT powinny zostać ocenione w klasycznej endoskopii i usunięte na drodze polipektomii, zmiany o rozmiarach 5-10 mm można natomiast nadzorować w kolo-KT lub wykonać kolonoskopię. Te zalecenia różnią się od algorytmów opartych na ocenie wizualnej w trakcie kolonoskopii, gdzie praktycznie każda zmiana o charakterze polipa jest usuwana, w tym także nierzadko zmiany o średnicy < 6 mm. Istotnym problemem jest jednak sposób oceny wielkości polipów – najczęściej wielkość ta oceniana jest orientacyjnie lub w porównaniu np. do rozwartych kleszczy biopsyjnych. Istnieją także specjalne akcesoria endoskopowe przypominające linijkę, które można wprowadzić przez kanał roboczy endoskopu i zmierzyć średnicę stwierdzanej zmiany, ale są one stosowane w codziennej praktyce bardzo rzadko. Dodatkowo wielkość polipa może zostać oceniona makroskopowo bezpośrednio po usunięciu oraz po utrwaleniu w formalinie przez patologa.
Jak widać istnieje szereg rozbieżności definicyjnych, co może rodzić wątpliwości decyzyjne – w jaki sposób nadzorować danego chorego, jak leczyć. Szczególnie mało wiadomo na temat porównywania wielkości polipów w kolo-KT i w trakcie kolonoskopiii z uwzględnieniem różnych metod oceny ich średnicy. Próbę odpowiedzi na te pytania podjęli badacze amerykańscy, którzy przeprowadzili prospektywne, zaślepione badanie, w którym oceniali wielkość polipów jelita grubego w kolo-KT i porównywali do wielkości ocenianej w kolonoskopii metodą orientacyjną oraz z użyciem miary endoskopowej, bezpośrednio po polipektomii oraz po utrwaleniu w formalinie.
Przeanalizowano badania 41 chorych, u których w kolo-KT wykryto co najmniej 1 polip o średnicy > 5 mm. W sumie oceniono 59 polipów, z czego większość miała wielkość ocenianą w kolo-KT między 5 – 9 mm. Następnie w sposób zaślepiony (nie wiedząc o wynikach badania kolo-KT) wykonywano kolonoskopię, usuwano polipy i poddawano ocenie w zakresie rozmiarów na każdym z etapów badania.
Jak pokazały wyniki nie było istotnej różnicy pomiędzy oceną średnicy polipa w kolo-KT, a oceną orientacyjną i przy pomocy miary w kolonokopii. Natomiast wielkość polipów oceniana makroskopowo po usunięciu oraz po utrwaleniu w formalinie była istotnie mniejsza. U 10% chorych istniały rozbieżności pomiędzy oceną w kolo-KT a oceną kolonoskopową, które mogły wpłynąć na decyzje co do leczenia i dalszego nadzoru nad pacjentem (np. w kolo-KT polip o średnicy < 10 mm, a w endoskopii > 10 mm).
Autorzy podkreślają w dyskusji, że powyższe badanie potwierdza dużą zgodność między ocena w kolo-KT, a kolonoskopią w zakresie wielkości polipów jelita grubego.