Palenie tytoniu zwiększa ryzyko dysplazji oraz rozwoju gruczolakoraka u chorych z przełykiem Barretta

Rak gruczołowy przełyku (ang. esophageal adenocarcinoma – EAC) charakteryzuje się złą prognozą kliniczną. Choroba ta zaczyna urastać do rangi dużego problemu współczesnej onkologii gastroenterologicznej z uwagi na wzrastającą częstość występowania - szczególnie dotyczy to krajów wysoko rozwiniętych.

Przełyk Barretta uznawany jest powszechnie za stan przedrakowy i predysponuje do rozwoju EAC, a teoretycznym etapem poprzedzającym rozwój EAC jest dysplazja dużego stopnia. Warto jednak podkreślić, że zdecydowana większość chorych z przełykiem Barretta nigdy nie rozwinie EAC, ani nie dojdzie do rozwoju dysplazji. Wciąż nie potrafimy wskazać czynników, które decydują o tym, że u danego chorego istnieje zwiększone ryzyko rozwoju EAC na tle przełyku Barretta.
Kilka dotychczasowych analiz sugerowało, że styl życia może mieć wpływ na omawiane ryzyko rozwoju EAC na tle przełyku Barretta. W jednej z nich, zaprezentowanej przez The Barrett’s Esophagus and Esophageal Adenocarcinoma Consortium (BEACON), wykazano, że palenie papierosów zwiększa to ryzyko około 2-krotnie. Co ciekawe, spożycie alkoholu według danych BEACON nie wpływa na ryzyko rozwoju EAC, w przeciwieństwie do raka płaskonabłonkowego przełyku.
W ostatnim wydaniu Gastroenterology ukazała się praca, która zgłębia ten problem, operując na bardzo dużej grupie chorych. Autorzy z Irlandii Północnej dokonali analizy opartej na grupie 3167 chorych ze zdiagnozowanym przełykiem Barretta (Northern Ireland Barrett’s Esophagus Register). Analiza dotyczyła lat 1993 – 2005. U 117 w toku wieloletnich obserwacji doszło do rozwoju EAC lub dysplazji dużego stopnia. Aktualne palenie tytoniu było w sposób istotny związane ze zwiększonym ryzykiem progresji zmian w kierunku dysplastycznym lub EAC. Wzrost ryzyka oszacowano na 2-krotny w porównaniu z chorymi niepalącymi.
Identyfikacja modyfikowalnych czynników ryzyka kancerogenezy u chorych, u których stwierdza się już obecność stanu przednowotworowego, jest niezwykle istotna z uwagi na możliwość wdrożenia postępowania zmniejszającego potencjał złośliwienia zmian przedrakowych. Wnioski wysnute przez autorów artykułu zamieszczonego na łamach tegorocznego wydania Gastroenterology są wiarygodne, ponieważ opierają się na analizie bardzo dużej grupy chorych. Zaprzestanie palenia powinno być podstawowym celem pacjenta, u którego rozpoznany zostanie przełyk Barretta.