Postępowanie terapeutyczne i profilaktyczne w krwawieniu z żylaków przełyku i żołądka – rekomendacje Grupy Roboczej Konsultanta Krajowego w dziedzinie gastroenterologii

Żylaki przełyku i żołądka są jednym z najpoważniejszych następstw nadciśnienia wrotnego. U około 1/3 pacjentów dojdzie do krwotoku żylakowego. Pomimo znacznej poprawy wyników terapii śmiertelność z powodu krwawienia z żylaków przełyku i żołądka wciąż pozostaje wysoka. Powyższe rekomendacje przedstawiają optymalne postępowanie u chorych z krwawiącymi i niekrwawiącymi żylakami.

Nadciśnienie wrotne w przebiegu marskości wątroby jest przyczyną poważnych powikłań, takich jak wodobrzusze (puchlina brzuszna), encefalopatia wątrobowa oraz krwawienie z żylaków przełyku. Żylaki przełyku są jednym z najgroźniejszych następstw nadciśnienia wrotnego, bowiem krwawienie żylakowe jest powodem około 1/3 zgonów u pacjentów z rozpoznaną marskością wątroby. Pomimo znacznej poprawy wyników terapii zarówno farmakologicznej jak i endoskopowej 6-tygodniowa śmiertelność z powodu krwawienia z żylaków przełyku wciąż wynosi 10-20%. Zasadne zatem się wydaje przedstawienie rekomendacji optymalnego postępowania u chorych z krwawiącymi i niekrwawiącymi żylakami przełyku/żołądka, szczególnie w aspekcie zmieniających się informacji literaturowych oraz wytycznych międzynarodowych [1, 2].
W trakcie dyskusji zaproszonych ekspertów ustalono wspólny pogląd na temat definicji kluczowych pojęć związanych z nadciśnieniem wrotnym i krwawieniem z żylaków przełyku, a także omówiono współczesne zasady diagnostyki oraz postępowania terapeutycznego w tych przypadkach.
Żylaki przełyku są przyczyną 50-90% przypadków krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego u pacjentów z marskością wątroby, aczkolwiek inne źródła krwawienia zawsze powinny również być brane pod uwagę. Do czasu potwierdzenia w badaniu endoskopowym miejsca krwawienia, ze względu na znacznie gorsze rokowania krwawienia żylakowego w porównaniu do nieżylakowego, należy takie krwawienie traktować jak żylakowe, szczególnie przy współistnieniu istotnych objawów hemodynamicznych.