Powstała koalicja na rzecz dostępu do leczenia biologicznego

Koalicja „Recepta na przyszłość” to platforma dialogu pomiędzy ekspertami oraz organizacjami pacjentów z trzech obszarów terapeutycznych: dermatologii, gastroenterologii i reumatologii. Celem jest wypracowanie propozycji zmian systemowych, które poprawią dostęp do leczenia biologicznego pacjentom z przewlekłymi chorobami zapalnymi.

Co dziesiąta osoba z łuszczycą traci pracę z powodu choroby. Tylko 3 tys. pacjentów z nieswoistym zapaleniem jelit leczonych jest terapiami biologicznymi, a pacjenci z RZS muszą czekać miesiącami w kolejkach do specjalistów. Pomimo wprowadzenia w ostatnich latach wielu zmian w zakresie leczenia biologicznego, nadal dziesiątki tysięcy osób cierpiących na ciężkie, stygmatyzujące choroby jest wykluczonych ze społeczeństwa. Polska w dziedzinie leczenia biologicznego, pozostaje na szarym końcu, nawet w porównaniu z krajami z regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

W ostatnich latach zaszło wiele pozytywnych zmian w dostępie do leczenia biologicznego w chorobach autoimmunologicznych. Na stałe zostały zniesione limity czasowe w programach lekowych w reumatologii, podwoiła się liczba pacjentów z łuszczycą wdrożonych do programów. Mimo to nadal potrzeby pacjentów pozostają niezaspokojone.

Stosowanie terapii lekami biologicznymi w Polsce jest dziesięciokrotnie niższe niż średnia europejska. To jednak nie jedyna rzecz, która dzieli Polskę od sąsiadów. W olbrzymiej większości krajów UE terapie biologiczne są dostępne w refundacji aptecznej, co przekłada się na poziom dostępności dla pacjentów.

– Dla pacjenta, który nie uzyskuje satysfakcjonującej poprawy stanu podczas terapii lekami klasycznymi, jest istotne, aby zostać włączonym do terapii lekami biologicznymi. To jest dla nas wyzwaniem. Jeśli spojrzymy na Europę, to niestety Polska plasuje się na szarym końcu w kwestii wykorzystania terapii lekami biologicznymi – powiedział Krzysztof Kopeć, prezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego.

Potrzeba edukacji i zrewidowania programów lekowych
Podczas spotkania wszyscy członkowie koalicji „Recepta na przyszłość” podkreślili, że wspólnym mianownikiem tych trzech obszarów jest ogromna potrzeba zrewidowania archaicznych, ale zarazem skomplikowanych programów lekowych, nie odpowiadających ani potrzebom specjalistów medycznych, ani pacjentom.

– Przede wszystkim barierą w dermatologii jest to, że na standardy terapeutyczne zostały opakowane w opis programu lekowego, co powoduje, że nie jest to zbieżne z jego definicją, bo w definicji jest to narzędzie do finansowania bardzo drogich innowacyjnych terapii – wskazuje prof. nadzw. dr hab. n. med. Witold Owczarek.

Z powodu ograniczonego modelu refundacji świadomość lekarzy spoza ośrodków prowadzących leczenie biologiczne jest zbyt niska. To z kolei zmusza pacjentów do podróżowania do większych ośrodków. Niestety pomimo pozytywnych zmian, takich jak np. zniesienie limitów czasowych w reumatologii, potencjały administracyjne i kadrowe są na wykończeniu, co przekłada się na ogromne kolejki pacjentów oczekujących na wizytę u specjalistów. Prezes Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę i ŁZS Dagmara Samselska wyraziła swoje obawy na temat wiedzy o łuszczycy, opowiadając o doświadczeniach z lekarzem rodzinnym, który uznał tę przewlekłą chorobę za problem estetyczny.

Inną palącą kwestią, która wybrzmiała podczas pierwszego spotkania koalicjantów, jest włączanie jak największej liczby pacjentów do programów lekowych. Zadaniem leczenia biologicznego jest umożliwienie funkcjonowania w społeczeństwie ludziom cierpiącym na choroby reumatoidalne i łuszczycę. Violetta Zajk, prezes stowarzyszenia „3Majmy się razem” podkreśliła, że zadaniem leków biologicznych jest uchronienie pacjentów przed niepełnosprawnością i utratą pracy, co przełoży się na oszczędności systemowe, ponieważ chorzy nie będą zmuszeni do przechodzenia na rentę w młodym wieku.

Konieczne są więc zmiany systemowe dające możliwość inicjowania i monitorowania leczenia biologicznego szerszej grupie lekarzy. Kolejnym wyzwaniem jest uproszczenie procedur wdrożenia i monitorowania terapii, aby lekarze nie byli zniechęcani obszernymi biurokratycznymi wymaganiami nie mającymi wpływu na jakość opieki medycznej. Taka decentralizacja leczenia biologicznego poprawiłaby dostępność również pacjentom z małych ośrodków, którzy znajdują się w najtrudniejszej sytuacji. Eksperci medyczni z wszystkich trzech obszarów zgodnie zaznaczali, że istotnym byłoby zastanowienie się, czy zasadne jest, by leki biologiczne dostępne były tylko w wybranych ośrodkach.

Koalicja na rzecz dostępu do leczenia biologicznego „Recepta na Przyszłość”
Koalicja „Recepta na Przyszłość” na rzecz dostępu do leczenia biologicznego powstała by udostępnić platformę dialogu między lekarzami oraz organizacjami pacjentów w trzech obszarach terapeutycznych: dermatologii, gastroenterologii oraz reumatologii. Celem Koalicji jest identyfikacja barier oraz potrzeb w zakresie leczenia biologicznego i zaproponowanie wspólnie wypracowanych rozwiązań, które łączą te trzy obszary.

Swoje uczestnictwo w koalicji zadeklarowali eksperci medyczni, organizacje pacjentów oraz stowarzyszenia branżowe: Polski Związek Producentów Przemysłu Farmaceutycznego oraz Izby Gospodarczej „Farmacja Polska”.

W dermatologii:
– dr hab. n. med. Agnieszka Owczarczyk-Saczonek, prof. UWM
– prof. nadzw. dr hab. n. med. Witold Owczarek
– prof. dr hab. n. med. Lidia Rudnicka
– prof. dr hab. n. med. Adam Reich
– dr hab. n. med. prof. nadzw. CMKP, MBA Irena Walecka
– prof. dr hab. n. med. Joanna Narbutt
– Dolnośląskie Stowarzyszenie Chorych na Łuszczycę
– Koalicja na Rzecz Walki z Łuszczycą
– Unia Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę i ŁZS

W gastroenterologii:
– dr hab. n. med. Edyta Zagórowicz
– J-elita – Polskie Towarzystwo Wspierania Osób z Nieswoistymi Zapaleniami Jelita

W reumatologii:
– prof. dr hab. n. med. Maria Majdan
– prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski
– prof. dr hab. n med. Jerzy Świerkot
– prof. nadzw. dr hab. n. med. Zbigniew Żuber
– Re-Misja” Pomorskie Stowarzyszenie Osób z Chorobami Reumatycznymi
– Stowarzyszenie "3majmy się razem”