Wytyczne leczenia nadwagi i otyłości u osób dorosłych AHA/ACC/TOS
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 16.12.2013
Źródło: Jensen MD, Ryan DH, Apovian CM, i wsp. 2013 AHA/ACC/TOS Guideline for the Management of Overweight and Obesity in Adults: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines and The Obesity Society.
Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA, American Heart Association), Amerykańskie Kolegium Kardiologii(ACC, American College of Cardiology) i Towarzystwo Badań nad Otyłością (The Obesity Society) przygotowały wspólny raport zawierający podsumowanie wiedzy na temat nadwagi i otyłości u osób dorosłych oraz wytyczne ich leczenia. W liczącym 70 stron dokumencie znalazły się informacje dotyczące szerokiego spektrum chorób, w których patogenezie odgrywa rolę nadmierna masa ciała. Eksperci trzech towarzystw wspólnie potwierdzili, że zasadnicze znaczenie w leczeniu nadwagi i otyłości ma dieta.
Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA, American Heart Association), Amerykańskie Kolegium Kardiologii(ACC, American College of Cardiology) i Towarzystwo Badań nad Otyłością (The Obesity Society) przygotowały wspólny raport zawierający podsumowanie wiedzy na temat nadwagi i otyłości u osób dorosłych oraz wytyczne ich leczenia. W liczącym 70 stron dokumencie znalazły się informacje dotyczące szerokiego spektrum chorób, w których patogenezie odgrywa rolę nadmierna masa ciała. Eksperci trzech towarzystw wspólnie potwierdzili, że zasadnicze znaczenie w leczeniu nadwagi i otyłości ma dieta.
Główne zalecenia:
- należy obliczać wskaźnik BMI u każdego pacjenta co najmniej co rok
- należy stosować aktualne definicje nadwagi i otyłości zależnie od wartości wskaźnika BMI (25.0-29,9 oraz co najmniej 30 kg/m2)
- należy informować pacjentów z nadwagą lub otyłością o zależności między wskaźnikiem BMI a ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, a także cukrzycą typu 2 i ogólną śmiertelnością
- u pacjentów z nadwagą lub otyłością należy mierzyć obwód w pasie co najmniej raz na rok
- należy zalecać pacjentom z nadwagą lub otyłością redukcję masy ciała, podkreślając, że spadek masy ciała nawet o 3-5% skutkuje konretnymi korzyściami zdrowotnymi
- należy leczyć nadwagę lub otyłość dietą; celem diety jest redukcja wartości energetycznej spożywanego pożywienia
- zalecane jest stosowanie jednego z trzech podejść do diety: dieta 1200-1500 kcal/dzień u kobiet lub 1500-1800 kcal/dzień u mężczyzn (1), deficyt 500-750 kcal dziennie (2), jedna z diet opartych nadowodach naukowych zakładająca redukcję pożywienia jednego typu (np. wysokowodorowęglanowego, wysokotłuszczowego), o ile zakłada redukcję wartości energetycznej spożywanych pokarmów (3)
- należy przepisywać dietę z ograniczoną podażą energii, odpowiednio do preferencji żywieniowych pacjenta i jego stanu zdrowia; w tym procesie może być przydatna pomoc dietetyka
- należy zalecać pacjentom uczestnictwo w półrocznych programach zmiany stylu życia, w ramach których oprócz diety stosowane są strategie psychologiczne prowadzące do zwiększenia aktywności fizycznej
- należy przepisywać częste (co najmniej 14 sesji w ciągu pół roku) spotkania promujące zmniejszenie masy ciała prowadzone przez wykwalifikowanego pracownika
- można zalecać programy redukcji masy ciała, które są oparte o rozwiązania telemedyczne, o ile w ich ramach zindywidualizowanych porad udziela wykwalifikowany pracownik; takie leczenie może mieć mniejszą skuteczność niż standardowe programy redukcji masy ciała, opisane powyżej
- zalecanie diety restrykcyjnej (poniżej 800 kcal/dzień) jest dopuszczalne i powinno być stosowane w szczególnych przypadkach i pod specjalnym nadzorem medycznym
- pacjentom, którzy już zmniejszyli masę ciała należy zalecić uczestnictwo w trwających co najmniej rok programach odchudzania
- dla utrzymania zmniejszonej masy ciała należy zalecać odpowiednie programy, w ramach których przez wykwalifikowanych pracowników udzielane są zindywidualizowane porady dotyczące diety, aktywności fizycznej i stylu życia
- osobom z wskaźnikiem BMI wynoszącym co najmniej 40 kg/m2 lub 35 kg/m2 i powikłaniami można zalecać konsultację chirurga bariatrycznego
- brak dowodów na skuteczność chirurgii bariatrycznej przy BMI < 35 kg/m2.
Informacje na temat zależności między nadwagą i otyłością a cukrzycą typu 2:
- u osób z nadwagą lub otyłością, która są w grupie ryzyka rozwinięcia cukrzycy typu 2, zmniejszenie masy ciała o 2.5 do 5.5 kg poprzez zmianę stylu życia zmniejsza ryzyko cukrzycy o 30-60%
- u osób z cukrzycą typu 2 i nadwagą lub otyłością zmniejszenie masy ciała o 2-5% w ciągu trwającej 1-4 lat zmiany stylu życia skutkuje zmniejszeniem stężenia hemoglobiny glikowanej HbA1c o 0.2-0.3%
- osoby, które po roku zmiany stylu życia osiągają duży spadek masy ciała (5-10%) uzyskują spadek stężenia HbA1c o 0.6-1.0%, co związane jest również ze zmniejszoną potrzebą stosowania farmakoterapii
- stosowanie orlistatu u pacjentów podejmujących zmianę stylu życia w okresie jednego roku jest związane ze spadkiem masy ciała większym o 2-3 kg oraz spadkiem HbA1c większym o 0.4%.
Informacje na temat zależności między nadwagą i otyłością a stężeniami lipidów we krwi:
- poprawa stężeń lipidów jest zależna od wielkości spadku masy ciała: poniżej 3 kg - mierna poprawa lipidogramu; 3 kg – spadek stężenia trójglicerydów o 15 mg/dL; 5-8 kg – cholesterol frakcji lipoprotein niskiej gęstości, LDL, spada o 5 mg/dL
- u pacjentów z czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego i nadwagą lub otyłością spadek masy ciała o 5% jest związany ze spadkiem skurczowego ciśnienia tętniczego krwi o 3 mmHg, a rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi o 2 mmHg.
Główne zalecenia:
- należy obliczać wskaźnik BMI u każdego pacjenta co najmniej co rok
- należy stosować aktualne definicje nadwagi i otyłości zależnie od wartości wskaźnika BMI (25.0-29,9 oraz co najmniej 30 kg/m2)
- należy informować pacjentów z nadwagą lub otyłością o zależności między wskaźnikiem BMI a ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, a także cukrzycą typu 2 i ogólną śmiertelnością
- u pacjentów z nadwagą lub otyłością należy mierzyć obwód w pasie co najmniej raz na rok
- należy zalecać pacjentom z nadwagą lub otyłością redukcję masy ciała, podkreślając, że spadek masy ciała nawet o 3-5% skutkuje konretnymi korzyściami zdrowotnymi
- należy leczyć nadwagę lub otyłość dietą; celem diety jest redukcja wartości energetycznej spożywanego pożywienia
- zalecane jest stosowanie jednego z trzech podejść do diety: dieta 1200-1500 kcal/dzień u kobiet lub 1500-1800 kcal/dzień u mężczyzn (1), deficyt 500-750 kcal dziennie (2), jedna z diet opartych nadowodach naukowych zakładająca redukcję pożywienia jednego typu (np. wysokowodorowęglanowego, wysokotłuszczowego), o ile zakłada redukcję wartości energetycznej spożywanych pokarmów (3)
- należy przepisywać dietę z ograniczoną podażą energii, odpowiednio do preferencji żywieniowych pacjenta i jego stanu zdrowia; w tym procesie może być przydatna pomoc dietetyka
- należy zalecać pacjentom uczestnictwo w półrocznych programach zmiany stylu życia, w ramach których oprócz diety stosowane są strategie psychologiczne prowadzące do zwiększenia aktywności fizycznej
- należy przepisywać częste (co najmniej 14 sesji w ciągu pół roku) spotkania promujące zmniejszenie masy ciała prowadzone przez wykwalifikowanego pracownika
- można zalecać programy redukcji masy ciała, które są oparte o rozwiązania telemedyczne, o ile w ich ramach zindywidualizowanych porad udziela wykwalifikowany pracownik; takie leczenie może mieć mniejszą skuteczność niż standardowe programy redukcji masy ciała, opisane powyżej
- zalecanie diety restrykcyjnej (poniżej 800 kcal/dzień) jest dopuszczalne i powinno być stosowane w szczególnych przypadkach i pod specjalnym nadzorem medycznym
- pacjentom, którzy już zmniejszyli masę ciała należy zalecić uczestnictwo w trwających co najmniej rok programach odchudzania
- dla utrzymania zmniejszonej masy ciała należy zalecać odpowiednie programy, w ramach których przez wykwalifikowanych pracowników udzielane są zindywidualizowane porady dotyczące diety, aktywności fizycznej i stylu życia
- osobom z wskaźnikiem BMI wynoszącym co najmniej 40 kg/m2 lub 35 kg/m2 i powikłaniami można zalecać konsultację chirurga bariatrycznego
- brak dowodów na skuteczność chirurgii bariatrycznej przy BMI < 35 kg/m2.
Informacje na temat zależności między nadwagą i otyłością a cukrzycą typu 2:
- u osób z nadwagą lub otyłością, która są w grupie ryzyka rozwinięcia cukrzycy typu 2, zmniejszenie masy ciała o 2.5 do 5.5 kg poprzez zmianę stylu życia zmniejsza ryzyko cukrzycy o 30-60%
- u osób z cukrzycą typu 2 i nadwagą lub otyłością zmniejszenie masy ciała o 2-5% w ciągu trwającej 1-4 lat zmiany stylu życia skutkuje zmniejszeniem stężenia hemoglobiny glikowanej HbA1c o 0.2-0.3%
- osoby, które po roku zmiany stylu życia osiągają duży spadek masy ciała (5-10%) uzyskują spadek stężenia HbA1c o 0.6-1.0%, co związane jest również ze zmniejszoną potrzebą stosowania farmakoterapii
- stosowanie orlistatu u pacjentów podejmujących zmianę stylu życia w okresie jednego roku jest związane ze spadkiem masy ciała większym o 2-3 kg oraz spadkiem HbA1c większym o 0.4%.
Informacje na temat zależności między nadwagą i otyłością a stężeniami lipidów we krwi:
- poprawa stężeń lipidów jest zależna od wielkości spadku masy ciała: poniżej 3 kg - mierna poprawa lipidogramu; 3 kg – spadek stężenia trójglicerydów o 15 mg/dL; 5-8 kg – cholesterol frakcji lipoprotein niskiej gęstości, LDL, spada o 5 mg/dL
- u pacjentów z czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego i nadwagą lub otyłością spadek masy ciała o 5% jest związany ze spadkiem skurczowego ciśnienia tętniczego krwi o 3 mmHg, a rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi o 2 mmHg.
Przegląd Gastroenterologiczny
