Zastosowanie erytromycyny przed endoskopią u chorych z krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego
Autor: Izabela Żmijewska
Data: 12.08.2011
Źródło: Bai Y, Guo JF, Li ZS. Meta-analysis: erythromycin before endoscopy for acute upper gastrointestinal bleeding. Aliment Pharmacol Ther 2011; 34: 166-171.
Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego może zagrażać życiu i wymaga pilnej interwencji terapeutycznej. Podstawową procedurą diagnostyczną i terapeutyczną w takich przypadkach jest endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Istotnym utrudnieniem dla endoskopisty jest jednak zaleganie wynaczynionej krwi oraz skrzepów krwi w żołądku czy przełyku, co w dużej mierze ogranicza możliwość dobrej wizualizacji ściany przewodu pokarmowego i utrudnia np. lokalizację źródła krwawienia. Stosowane do tej pory techniki nie do końca zdają egzamin.
Erytromycyna jest znanym od dawka antybiotykiem zaliczanym do grupy makrolidów, który oprócz właściwości przeciwdrobnoustrojowych wykazuje także silne działanie prokinetyczne. Dzieje się to głównie poprzez agonistyczny wpływ erytromycyny na przekaźnictwo, w które zaangażowana jest motylina. Dlatego też lek ten, znalazł się w kręgu zainteresowań gastroenterologów, szczególnie jako farmaceutyk do ewentualnego zastosowania przed endoskopią w przypadku krwawienia z górnego piętra przewodu pokarmowego. Wyniki dotychczasowych badań nie są jednoznaczne. W jednym z ostatnich wydań Alimentary Pharmacology and Therapeutics opublikowano metaanalizę, poświęconą temu zagadnieniu.
Autorzy dokonali przeglądu poszczególnych baz danych (PubMed, EMBASE, Cochrane Library, Science Citation Index) w poszukiwaniu randomizowanych badań, które oceniałyby przydatność zastosowania erytromycyny we wspomnianym wskazaniu. Ocenianym efektem (punkty końcowe) w poszczególnych badaniach były: odsetek chorych, u których doszło do opróżnienia żołądka z krwi i skrzepów w wyniku zastosowania leku, konieczność wykonywania ponownej endoskopii, czas trwania hospitalizacji, czas trwania procedury endoskopowej i śmiertelność.
Do wstępnej analizy zakwalifikowano 165 badań. Jednak ostatecznej analizie, z uwagi na dbałość autorów o wiarygodność i jednorodność badań, poddano 4 z nich (w sumie 335 chorych). W zdecydowanej większości badań stosowano erytromycynę dożylnie w dawce 3mg/kg masy ciała lub 125mg lub 250mg na 20-30 minut przed endoskopią. Odsetek chorych, u których doszło do opróżnienia żołądka z krwi i skrzepów w wyniku zastosowania leku był istotnie większy niż w przypadku placebo (69% vs 37%). Podobnie konieczność poddawania chorych powtórnej endoskopii, ilość przetoczonych jednostek krwi, czas trwania hospitalizacji – w tym zakresie erytromycyna, w sposób istotny wykazywała przewagę nad placebo, w sposób korzystny wpływając na przebieg leczenia pacjentów. Zaobserwowano też, jednak bez istotności statystycznej, tendencję do krótszego czasu trwania samej endoskopii i mniejszą śmiertelność wśród chorych, u których zastosowano erytromycynę.
Dlatego też autorzy sugerują, że profilaktyczne stosowanie erytromycyny przed endoskopią u chorych z krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego może zwiększać skuteczność i bezpieczeństwo leczenia endoskopowego.
Erytromycyna jest znanym od dawka antybiotykiem zaliczanym do grupy makrolidów, który oprócz właściwości przeciwdrobnoustrojowych wykazuje także silne działanie prokinetyczne. Dzieje się to głównie poprzez agonistyczny wpływ erytromycyny na przekaźnictwo, w które zaangażowana jest motylina. Dlatego też lek ten, znalazł się w kręgu zainteresowań gastroenterologów, szczególnie jako farmaceutyk do ewentualnego zastosowania przed endoskopią w przypadku krwawienia z górnego piętra przewodu pokarmowego. Wyniki dotychczasowych badań nie są jednoznaczne. W jednym z ostatnich wydań Alimentary Pharmacology and Therapeutics opublikowano metaanalizę, poświęconą temu zagadnieniu.
Autorzy dokonali przeglądu poszczególnych baz danych (PubMed, EMBASE, Cochrane Library, Science Citation Index) w poszukiwaniu randomizowanych badań, które oceniałyby przydatność zastosowania erytromycyny we wspomnianym wskazaniu. Ocenianym efektem (punkty końcowe) w poszczególnych badaniach były: odsetek chorych, u których doszło do opróżnienia żołądka z krwi i skrzepów w wyniku zastosowania leku, konieczność wykonywania ponownej endoskopii, czas trwania hospitalizacji, czas trwania procedury endoskopowej i śmiertelność.
Do wstępnej analizy zakwalifikowano 165 badań. Jednak ostatecznej analizie, z uwagi na dbałość autorów o wiarygodność i jednorodność badań, poddano 4 z nich (w sumie 335 chorych). W zdecydowanej większości badań stosowano erytromycynę dożylnie w dawce 3mg/kg masy ciała lub 125mg lub 250mg na 20-30 minut przed endoskopią. Odsetek chorych, u których doszło do opróżnienia żołądka z krwi i skrzepów w wyniku zastosowania leku był istotnie większy niż w przypadku placebo (69% vs 37%). Podobnie konieczność poddawania chorych powtórnej endoskopii, ilość przetoczonych jednostek krwi, czas trwania hospitalizacji – w tym zakresie erytromycyna, w sposób istotny wykazywała przewagę nad placebo, w sposób korzystny wpływając na przebieg leczenia pacjentów. Zaobserwowano też, jednak bez istotności statystycznej, tendencję do krótszego czasu trwania samej endoskopii i mniejszą śmiertelność wśród chorych, u których zastosowano erytromycynę.
Dlatego też autorzy sugerują, że profilaktyczne stosowanie erytromycyny przed endoskopią u chorych z krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego może zwiększać skuteczność i bezpieczeństwo leczenia endoskopowego.
Przegląd Gastroenterologiczny
