Zgodność pomiędzy endoskopistami w endosonograficznej ocenie węzłów chłonnych u pacjentów z nowotworami przewodu pokarmowego i układu oddechowego

Endosonografia (EUS) jest coraz powszechniej stosowaną techniką diagnostyczną pomocną między innymi w ocenie stopnia zaawansowania procesu nowotworowego. Szczególne miejsce w tym zakresie zajmuje ocena węzłów chłonnych, która pozwala na oszacowanie cechy N w klasyfikacji TNM.

Należy jednak podkreślić, że nie zawsze istnieje techniczna możliwość wykonania w trakcie EUS biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (fine-needle aspiration – FNA), która ostatecznie pozwala rozstrzygnąć czy dany węzeł chłonny jest zmieniony metastatycznie. Dlatego też wskazuje się na pewne cechy sonograficzne, które charakteryzują węzły chłonne zajęte przez przerzut nowotworu. Na tej podstawie można w wybranych sytuacjach, w sposób pośredni, wnioskować o zaawansowaniu procesu nowotworowego. Spośród tych cech wymienia się przede wszystkim: rozmiar > 1cm, okrągły kształt, hypoechogenność, ostre granice stwierdzanych struktur. Istotnym jednak problemem jest jakość oceny endosonograficznej. Badanie to jest w dużej mierze uzależnione od doświadczenia i umiejętności endoskopisty. Ponadto istnieje ryzyko rozbieżności w ocenie pomiędzy poszczególnymi operatorami. Dotychczas przeprowadzone badania sugerują, że istnieje tylko umiarkowana zgodność pomiędzy osobami wykonującymi EUS w ocenie węzłów chłonnych np. u chorych z rakiem odbytnicy. Problematyka ta jest tematem pracy zamieszczonej na łamach jednego z tegorocznych wydań Digestive Diseases and Sciences.
Autorzy dokonali oceny 760 badań EUS, wykonywanych w Mayo Clinic Florida, w trakcie których pobierano FNA węzłów chłonnych u chorych z rozpoznaną chorobą nowotworową przewodu pokarmowego lub układu oddechowego. Następnie zebraną dokumentację fotograficzną w sposób losowy „wymieszano” i przekazano do oceny 3 doświadczonym (> 5000 wykonanych badań) ekspertom w zakresie EUS. Eksperci ci mieli za zadanie ocenić echogenność, kształt, brzeg badanych węzłów oraz mieli ocenić, czy w ich opinii dany węzeł jest zmieniony przerzutowo czy też nie. W tym ostatnim elemencie złotym standardem, do którego odnoszono ostateczną subiektywną ocenę ekspertów był wynik FNA.
Wykazano dużą zgodność w zakresie oceny kształtu węzłów oraz umiarkowaną zgodność, jeśli chodzi o ocenę ich wielkości i echogenności. Ponadto wykazano dobrą zgodność w zakresie oceny charakteru badanego węzła (zmieniony vs niezmieniony nowotworowo). Ostateczna diagnostyczna dokładność oceny EUS w odniesieniu do diagnozy cytologicznej (FNA) wahała się wśród ekspertów między 70 – 77%. Ponadto eksperci spośród ocenianych cech węzłów chłonnych wskazali na ich okrągły kształt, jako na cechę, która w sposób najlepszy wskazuje na metastatyczny charakter węzła.