Nanotechnologia może lepiej identyfikować ciążę pozamaciczną

Dzięki wykorzystaniu nanotechnologii rozpoznawanie i leczenie zagrażających życiu kobiety przypadków ciąży pozamacicznej może być łatwiejsze – informuje pismo „Small: Nano Micro”.

Mniej więcej 1–2 proc. ciąż stanowią ciąże pozamaciczne (ektopowe). Zamiast we wnętrzu macicy zarodek zagnieżdża się w jajowodzie lub we wnętrzu jamy brzusznej. W takim miejscu zarodek nie jest w stanie prawidłowo się rozwijać. Może dojść do zagrażającego życiu kobiety krwawienia – dlatego ciąże pozamaciczne są główną przyczyną zgonów związanych z ciążą (w USA umiera z ich powodu około 70 kobiet rocznie).

To poważne powikłanie ciąży jest obecnie wykrywane podczas badania USG miednicy mniejszej, jednak ze względu na ograniczenia metod obrazowania ten sposób nie ujawnia nawet 40 proc. ciąż pozamacicznych.

W większości przypadków stosuje się podawanie metotreksatu, który powstrzymuje szybkie podziały komórek, ale lek ten ma poważne skutki uboczne. Ponadto metotreksat zawodzi w przypadku mniej więcej 10 proc. ciąż pozamacicznych, które mogą wymagać ponownego leczenia lub operacji. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczna może być natychmiastowa operacja.

Nowe badania przeprowadzili dr Leslie Myatt z Oregon Health & Science University (OHSU) i dr Olena Taratula z Oregon State University (OSU). Wykazały one, że u myszy można wykryć ciążę pozamaciczną, stosując nanocząsteczki, obrazowanie fotoakustyczne i światło podczerwone.

– Zbyt wiele osób poważnie choruje, a nawet umiera, ponieważ najlepsze dostępne metody wykrywania i leczenia ciąży pozamacicznej po prostu nie są wystarczająco dobre – powiedział Myatt. – Mam nadzieję, że takie badania stworzą lepsze opcje dla tych kobiet, które niestety doświadczają ciąży pozamacicznej – dodał.

Dr Myatt od lat zajmuje się badaniami nad łożyskiem i innymi narządami związanymi z ciążą. Kilka lat temu dowiedział się, że jego kolega z OHSU współpracuje z OSU w celu opracowania potencjalnego, opartego na nanotechnologii leczenia endometriozy, bolesnej choroby, w przebiegu której „zabłąkana” tkanka wyściółki macicy powoduje niebezpieczne zmiany w organizmie. Badania na myszach wykazały, że technologia skutecznie usuwa zmiany bez operacji.

Myatt nawiązał kontakt z Taratulą, badaczką nanotechnologii z OSU College of Pharmacy, chcąc wykorzystać nanocząsteczki do wykrywania i leczenia ciąż pozamacicznych. Wspólnie z innymi naukowcami z OHSU i OSU opracowali materiał nanocząsteczkowy, który jest fluorescencyjny i generuje ciepło po wystawieniu na działanie światła podczerwonego. Połączyli swoje nanocząsteczki z urządzeniem do obrazowania fotoakustycznego, które wykrywa fale dźwiękowe powstające, gdy pulsujące lasery uderzają w tkankę.

Podczas testów wstrzyknięto ciężarnym myszom nietoksyczny roztwór zawierający nanocząsteczki i czynnik reagujący na światło. Roztwór wędrował wraz z krwią, aż skoncentrował się na powierzchni łożyska. Następnie naukowcy umieścili swoje urządzenie obrazujące na zewnątrz ciała myszy i skierowali je w stronę macicy. Powstałe obrazy wyraźnie pokazały, że powierzchnia łożyska była oświetlona przez nanocząsteczki. Sugeruje to, że technologia może być wykorzystana do wykazania, czy łożysko rozwija się tam, gdzie powinno lub nie – w przypadku ciąży pozamacicznej.

Nanocząsteczki nagrzewają się pod wpływem bliskiej podczerwieni. W przypadku myszy laboratoryjnych tkanka łożyska obumarła, gdy nanocząsteczki pokrywające powierzchnię tkanki się nagrzały. Zdaniem naukowców ich technologia może zaoferować nieinwazyjny i skuteczny sposób leczenia ciąż pozamacicznych.

Co ważne, naukowcy nie zaobserwowali nanocząstek przechodzących przez tkankę łożyska. Sugeruje to, że nietoksyczny roztwór mógłby pozostać na miejscu bez powodowania szkód, gdyby ich nowe podejście do obrazowania wykazało, że łożysko rośnie bezpiecznie, a ciąża nie jest pozamaciczna.

Zespół badawczy kontynuuje badanie na myszach i ma nadzieję, że przeprowadzi również na bliżej spokrewnionych z człowiekiem małpach.