Będziemy zmieniać i udoskonalać Narodową Strategię Onkologiczną ►

W Sejmie przyjęto sprawozdanie wiceministra zdrowia Marka Kosa dotyczące Narodowej Strategii Onkologicznej – posłowie przy okazji wskazali obszary, w których warto wprowadzić ulepszenia, dzięki czemu będzie możliwa skuteczniejsza profilaktyka oraz opieka nad chorymi i ich bliskimi.

Podsekretarz stanu Marek Kos przedstawił w Sejmie sprawozdanie z działań dokonanych w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej w 2023 r., przypominając, że NSO jest strategicznym, kompleksowym programem, który wytycza kierunki w obszarze onkologii w Polsce.

Fragment posiedzenia poniżej.

Wideo pochodzi ze strony internetowej: www.sejm.gov.pl/00352823.

Celem nadrzędnym strategii jest wzrost odsetka osób przeżywających pięciu lat od zakończenia terapii onkologicznej, obniżenie zachorowalności na choroby nowotworowe oraz poprawa skuteczności i jakości leczenia onkologicznego. Całkowity budżet NSO na lata 2020–2030 to 5,10 mld zł.

Narodowa Strategia Onkologiczna dotyczy wielu działań, które są skoncentrowane wokół pięciu kluczowych obszarów:

• rozwoju systemu kształcenia personelu medycznego przez inwestycje w kadry medyczne,
• zwiększenia świadomości społecznej na temat profilaktyki nowotworów oraz kształtowania postaw prozdrowotnych przez inwestycje w edukację,
• zwiększenia dostępności i zgłaszalności na badania przesiewowe oraz poprawy ich jakości,
• wsparcia badań naukowych w onkologii oraz zapewnienia dostępu do nowoczesnych metod diagnostycznych i leczniczych poprzez inwestycje w naukę i innowacje,
• optymalizacji procesu leczenia, a także doposażenia ośrodków w nowoczesny sprzęt i infrastrukturę przez inwestycje w system opieki onkologicznej.

Realizacja programu odbywa się z uwzględnieniem rocznych harmonogramów wdrażania zadań, strategii.

Na realizację strategii w 2023 r. przeznaczono 450 mln złotych
– W 2023 r.zrealizowano 63 zadania Narodowej Strategii Onkologicznej. Na realizację strategii w zeszłym roku przeznaczono kwotę – z części budżetu pozostającego w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia – w wysokości 450 mln zł. Środki bieżące stanowiły 100 mln zł, natomiast te majątkowe to 350 mln zł. Łącznie z budżetu ministra zdrowia wydano 420,5 miliona złotych – relacjonował Marek Kos, przypominając, że 29 maja minister zdrowia przekazał do Sejmu sprawozdanie z realizacji Narodowej Strategii Onkologicznej w 2023 r., w którym przedstawiono informacje o działaniach zrealizowanych w ramach strategii w roku ubiegłym.

– W obszarze pierwszym była to inwestycja w kadry. Celem tego obszaru jest poprawa jakości kształcenia kadry medycznej oraz zwiększenie liczby lekarzy specjalistów w dziedzinie onkologii, lekarzy specjalistów w dziedzinach pokrewnych. Dokonano zmiany standardów kształcenia na studiach na kierunku lekarskim i lekarsko-dentystycznym. Celem nowelizacji tych standardów było zapewnienie jak najwyższej jakości edukacji oraz dostosowanie programów studiów do zmieniających się potrzeb i wyzwań współczesnego szkolnictwa medycznego – wymienił.

– Zaktualizowano także programy szkoleń specjalizacyjnych dla pielęgniarek i położnych w ośmiu dziedzinach, dla pielęgniarek w dziedzinach – pielęgniarstwo geriatryczne, onkologiczne, pediatryczne, psychologiczne, rodzinne, oraz w dziedzinie ochrona zdrowia pracujących. Natomiast u położnych to dziedziny specjalizacyjne, takie jak pielęgniarstwo, pielęgniarstwo ginekologiczno-położnicze i pielęgniarstwo rodzinne. 24 lutego 2023 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty, które w kompleksowy sposób określa kwestie związane z realizacją tego stażu – poinformował podsekretarz stanu.

W rozporządzeniu określono także programy szkoleń, między innymi w zakresie profilaktyki onkologicznej, leczenia bólu, komunikacji z pacjentem i zespołem terapeutycznym oraz z zakresu bioetyki.

Edukacja i szczepienia przeciwko HPV
Drugim obszarem, w którym były prowadzone działania, był obszar inwestycje w edukację, prewencja pierwotna, styl życia. Celem działań jest kształtowanie postaw prozdrowotnych dzieci i młodzieży, jak również osób dorosłych.

– Wprowadzono szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego, czyli HPV, dziewcząt i chłopców w okresie dojrzewania. Zgodnie z raportem Centrum e-Zdrowia z 29 grudnia 2023 r. łącznie w całym zeszłym roku wykonano 155 070 szczepień przeciw HPV wśród osób urodzonych w latach 2010 i 2011. Wysokość środków finansowych wydatkowanych w 2023 roku z budżetu funduszu medycznego na zakup szczepionek do szczepień przeciw HPV, wyniosła łącznie niemal 142,5 miliona złotych – mówił Marek Kos, wyjaśniając, że w ramach tego obszaru kontynuowano kampanię społecznej „Planuję długie życie”, która polega na publikacjach w prasie, radiu, telewizji, internecie różnego rodzaju materiałów edukacyjno-promocyjnych dotyczących profilaktyki nowotworów złośliwych.

– Wspólnie z ministrem edukacji narodowej realizowaliśmy prace nad wypracowaniem kompleksowych rozwiązań w zakresie szkolnej edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowego stylu życia, obejmujące między innymi przygotowanie materiałów i pomocy dydaktycznych w szpitalach. Rozpoczęto program pilotażowy „Dobry posiłek w szpitalu”, którego celem było wdrożenie optymalnego modelu żywienia świadczeniobiorców w szpitalach oraz zwiększenie dostępności do porad żywieniowych – wskazał podsekretarz stanu.

Inwestycje w pacjenta
Kolejny sprawa, o której mówił wiceminister, to inwestycje w pacjentów – mowa była o prewencji wtórnej, dzięki której może dojść do zwiększenia dostępności i zgłaszalności na badania przesiewowe, oraz poprawie jakości. 

– Kontynuowano program badań w kierunku wykrywania raka płuca, który polega na wykonywaniu badań niskodawkowej tomografii komputerowej w populacji osób wysokiego ryzyka. W 2023 roku wykonano 16 946 badań niskodawkowej tomografii komputerowej płuc za kwotę ponad 6,4 miliona zł. Realizacja tego programu jest kontynuowana w 2024 r. – mówił Kos.

– Wprowadzono obowiązek stosowania przez podmioty lecznicze mammografów cyfrowych podczas wykonywania badań przesiewowych w ramach programu profilaktyki raka piersi, z zachowaniem dwuletniego okresu przejściowego. W celu poprawy zgłaszalności na przesiewową mammografię od stycznia 2024 r. wprowadzono kwartalne współczynniki korygujące w podstawowej opiece zdrowotnej związane z poziomem zgłaszalności do programu profilaktyki i raka piersi – poinformował Kos.

Nauka i innowacje
Celem inwestycji w tym obszarze jest wsparcie badań naukowych w onkologii oraz zwiększenie liczby leków refundowanych i dostępu do innowacyjnych terapii. W 2023 r. objęto refundacją 145 innowacyjnych terapii, w tym 75 cząsteczkowskazań onkologicznych. Najwięcej nowych wskazań onkologicznych – 28 – dotyczyło hematoonkologii.

Jak przypomniał Marek Kos, 14 kwietnia 2023 r. zaczeła obowiązywać ustawa z 9 marca 2023 roku o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Kontynuowano działania wspierające rozwój badań klinicznych w obszarze onkologii oraz działalność edukacyjno-szkoleniową Agencji Badań Medycznych. W konkursie Agnecji Badań Medycznych wyłoniono realizatorów i przyznano dofinansowanie w łącznej kwocie 550,70 mln zł na utworzenie dziewiętnastu regionalnych centrów medycyny cyfrowej w jednostkach, które posiadają w swojej strukturze Centrum Wsparcia Badań Klinicznych.

Inwestycje w system opieki onkologicznej
W tym zadaniu dofinansowano wymianę i zakup sprzętu do diagnostyki, leczenia nowotworów złośliwych za niemal 345 milionów złotych, z czego było to 40 mammografów cyfrowych dla 35 podmiotów, siedem akceleratorów do radioterapii dla siedmiu podmiotów, trzy aparaty do brachyterapii dla trzech podmiotów, system planowania leczenia radioterapeutycznego dla dziesięciu podmiotów, sprzęt do diagnostyki i leczenia raka płuc dla klinik i oddziałów torakochirurgii piętnastu podmiotów oraz dla klinik i oddziałów pneumologii także piętnastu podmiotów.

Krajowa Sieć Onkologiczna
Wiceminister w swoim przemówieniu podjął także temat KSO.

Przypomniał, że 20 kwietnia 2023 roku weszła w życie ustawa o Krajowej Sieci Onkologicznej i rozpoczęto proces jej wdrażania. Priorytetem jest tu zapewnienie każdemu pacjentowi, niezależnie od miejsca zamieszkania, opieki onkologicznej, opartej na jednakowych standardach diagnostyczno-terapeutycznych. Pozwolą na to jednolicie zdefiniowane ścieżki pacjenta i elastyczna odpowiedź systemu na potrzeby pacjentów.

– Pierwsza kwalifikacja podmiotów leczniczych na poszczególne poziomy krajowe z sieci onkologicznej została przeprowadzona 25 lipca 2024 r. Lista została ogłoszona przez Narodowy Fundusz Zdrowia w tym dniu. Jest 271 ośrodków, w tym 170 – SOLO-1, 74 – SOLO-2 i 27 – SOLO-3, a także 3621 ośrodków kooperacyjnych. Kwalifikacja szpitali do KSO już w roku bieżącym pozwoli podmiotom na uzyskanie dofinansowania na inwestycje w zakresie onkologii ze środków Krajowego Planu Odbudowy.

Projekt POWER i rejestry
Jak wynikało ze sprawozdania wiceministra, zakończono także projekt POWER, który wspiera proces poprawy jakości patomorfologii poprzez wdrożenie standardów akredytacyjnych oraz wzmocnienie kompetencji kadry zarządzającej podmiotami leczniczymi. Wydano 49 certyfikatów dla jednostek diagnostyki patomorfologicznej, które uzyskały pozytywną ocenę.

– Utrzymano oraz wspierano rozwój Krajowego Rejestru Nowotworów, a także zakończono projekt budowy nowoczesnej platformy gromadzenia i analizy danych z tego rejestru oraz onkologicznych rejestrów narządowych, zintegrowanej z bazami świadczeniodawców leczących choroby onkologiczne. Przyjęto regulacje prawne, które umożliwiają gromadzenie rozszerzonego zakresu danych dla nowotworów hematologicznych, a także utworzono zintegrowaną platformę rejestrów onkologicznych – podsumował Kos.

Narodowa Strategia Onkologiczna – podsumowanie 2023 roku – W ramach Narodowej Strategii Onkologicznej w 2023 r. zrealizowano 63 zadania, na które wydano 420,5 mln zł – poinformował wiceminister zdrowia Marek Kos, dodając, że budżet na 2024 r. zwiększył się i wyniósł 500 mln zł. 

Musimy postawić na profilaktykę wśród mężczyzn
Odpowiadając na pytania zadanie przez posłów, Marek Kos podziękował za ich uwagi i spostrzeżenia, dzięki którym będzie można ulepszać Narodową Strategię Onkologiczną. Najważniejsze zagadnienia, do jakich się odniósł, i które jego zdaniem powinny znaleźć swoje miejsce w NSO, to problem niedożywienia pacjentów onkologicznych, na co zwrócił uwagę poseł Adrian Witczak z Koalicji Obywatelskiej, i potrzeba holistycznego zadbania o chorych, a także otoczenie opieką rodziców dzieci chorujących na nowotwory – mówił o tym Radosław Lubczyk z Koalicji Obywatelskiej.

Brawa na sali zyskał także pomysł Marcina Józefaciuka z KO dotyczący lepszej edukacji onkologicznej mężczyzn i szerszego dostępu do badań przesiewowych w kierunku prostaty. 

Wiceminister potwierdził, że akcje edukacyjne i rozpowszechnienie badań profilaktycznych w kierunku raka piersi u kobiet przyniosły znakomite efekty i resort powinien tak samo priorytetowo potraktować edukację oraz diagnostykę w kierunku raka prostaty – nowotworu, który w tej chwili zbiera największe żniwo wśród mężczyzn.

– Zajmiemy się tym i to zrobimy – podkreślił minister.

Marek Kos potwierdził również, że trwają prace nad tym, żeby profilaktyczne badania onkologiczne były obowiązkowe w ramach medycyny pracy – to także był jeden z postulatów zgłaszanych przez posła Adama Krzemińskiego.  

Wszyscy posłowie jednogłośnie podkreślali wagę edukacji i zachęcali do badań profilaktycznych. Jak podsumował wiceminister, resort będzie zwiększał nakłady w tym obszarze, ponieważ jest to jedna z najtańszych, a jednocześnie najskuteczniejszych metod zapobiegania chorobom lub zdiagnozowania ich na wczesnym etapie, dzięki której można je skutecznie wyleczyć.

Ile pieniędzy na zdrowie w 2025 r.? ►Po niemal dwugodzinnym posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia, podczas którego posłowie zajmowali się rządowym projektem ustawy budżetowej na 2025 r. w częściach dotyczących zdrowia i RPP, pozytywnie zaopiniowano nowy dokument .

Przeczytaj także: „Jak powódź wpłynęła na system opieki zdrowotnej”.