Szczepienia paradygmatem zdrowego życia

23 kwietnia odbyła się w ramach obchodów Europejskiego Tygodnia Szczepień, zorganizowana przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, konferencja pod hasłem „Kalendarz(e) szczepień dorosłych”.

Gościem konferencji, obok wielu znakomitości świata medycyny i nauki, przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia oraz Głównego Inspektoratu Sanitarnego była Nino Berdzuli, dyrektor biura Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce, specjalny wysłannik WHO ds. działań na rzecz uchodźców.

Szczepionki dla dorosłych

Jak mówił dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Bernard Waśko, obszarem zainteresowania konferencji jest przebudowa świadomości, która się zakorzeniła w społeczeństwie, że szczepienia ochronne dotyczą tylko dzieci i okresu dorastania.

– Zmienia się struktura demograficzna naszego społeczeństwa. Problemy zdrowotne, z jakimi coraz starsi ludzie się borykają, a w konsekwencji ryzyka związane z chorobami przewlekłymi, jak również postęp medycyny spowodowały, że potrafimy tymi ryzykami coraz lepiej zarządzać. Taką medycyną prewencyjną są już nie tylko odpowiedni styl życia, odpowiednia dieta, lecz także szczepienia – mówił Bernard Waśko.

– Mamy coraz więcej dostępnych produktów na różne zagrożenia epidemiologiczne, zmniejszające ryzyko zachorowania, głównie osób, które są w szczególny sposób narażone na czynniki związane z chorobami przewlekłymi, z obniżoną odpornością. Upowszechnienie tej wiedzy w społeczeństwie to jest główny cel, jaki sobie postawiliśmy – dodał dyrektor NIZP-PZH.

Jak podkreślał, celem konferencji, która jest głównym wydarzeniem obchodów Europejskiego Tygodnia Szczepień, jest poszerzenie wiedzy dotyczącej szczepień dla osób dorosłych. Mówił też, że zapewne – może poza szczepieniem przeciwko grypie – niewiele osób potrafi wymienić inne szczepionki dla dorosłych, mimo że jest ich obecnie o wiele więcej, a choroby którym zapobiegają, mogą dotknąć także tę grupę osób.

Upowszechnienie wiedzy

Jak stwierdziła Joanna Kujawa z Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia, lekarze mają świadomość, dlaczego szczepienia ochronne, zwłaszcza osób dorosłych, mają istotny wpływ na ich zdrowie.

– Chcemy tę wiedzę chcemy rozpowszechniać. Chcemy, by szczepienia były blisko nas, żeby nie były tematem tabu, plotek czy tak zwanej wieści gminnej. Skoncentrujmy się na faktach, na wiedzy, na doświadczeniu, które w tej chwili wymaga upowszechnienia w środkach masowego przekazu i social mediach. Musimy zrobić wszystko, żeby szczepienia były widoczne, żeby były dla nas orężem nie tylko w walce z chorobami zakaźnymi, ale również z wiedzą, która nie do końca obecnie pokrywa się z tą powszechną wśród dzieci i dorosłych, i która nie jest prawdziwa – mówiła ekspertka.

– Dzisiejsze spotkanie ma dla nas wszystkich bardzo duże znaczenie, zwłaszcza komunikacyjne. Bardzo dziękuję panu dyrektorowi za pomoc w organizacji tej konferencji, i wszystkim gościom, bez których to wsparcie by się nie udało. Ze strony Ministerstwa Zdrowia chciałabym podkreślić państwa pomoc w zakresie promowania portalu Szczepienia.Info, w którym wiedza, ulotki, różne informacje oraz materiały są zgromadzone w jednym miejscu. Ma on służyć lekarzom, personelowi medycznemu, pacjentom, a także urzędnikom. Ten portal ma być dla nas wszystkich – dodała Joanna Kujawa.

Jednoczmy siły w przekonywaniu do szczepień

– Jako Państwowa Inspekcja Sanitarna jesteśmy zaangażowani w wiele działań promocyjnych – w akcje o randze kampanii lokalnych, regionalnych, dotyczących promowania szczepień ochronnych. Wydaje się, że to jest cały czas jednak za mało. Musimy się w tej aktywności jednoczyć, bo widać, jak bardzo zwiększa się liczba osób, które szczepieniom są niechętne – stwierdziła Izabela Kucharska, zastępca głównego inspektora sanitarnego.

Jak wskazywała, z badań i obserwacji organów inspekcji sanitarnej wynika, że głównym powodem odmów czy niechęci do szczepień jest dezinformacja.

– Ludzie tak naprawdę nie wiedzą, czy się szczepić. Także wśród dorosłych zwiększa się liczba osób, które chętnie by się zaszczepiły, ale są do tego zniechęcane przez swoje środowiska, przez swoich znajomych. Czasami też przez lekarzy. Jestem przykładem pacjenta POZ, gdzie nie zaoferowano mi, a wręcz zniechęcono do szczepienia przeciwko grypie w sezonie grypowym – dodała.

– Naprawdę mamy jeszcze dużo do zrobienia i apelowałabym do osób ze wszystkich środowisk medycznych i pozamedycznych, żebyśmy próbowali jednoczyć siły w dużej kampanii ogólnokrajowej na rzecz szczepień. Być może też nie tylko przy wsparciu Ministerstwa Zdrowia, ale i innych resortów. Mam tutaj głównie na myśli resort edukacji, ale być może równie z zaangażowaniem resortów siłowych – podkreśliła Izabela Kucharska.

Szczepienia paradygmatem zdrowego życia

– Obecnie wiemy, że szczepienia dorosłych są tak samo ważne jak szczepienia dzieci. W przypadku wielu chorób zakaźnych najczęściej przywoływanym przykładem jest pneumokokowe zapalenie płuc czy grypa, nieuodpornieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w przebiegu infekcji w zdecydowanie większym stopniu niż dzieci. Także ryzyko zgonu w chorobach, którym można zapobiegać szczepieniami u osób dorosłych, jest zdecydowanie wyższe – zaznaczyła dr hab. Ewa Augustynowicz z Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP-PZH.

– To ryzyko zgonu u dorosłych jest nawet stukrotnie wyższe w niektórych przypadkach. Nasze postrzeganie szczepień – zgodnie z przesłaniem tegorocznego Europejskiego Tygodnia Szczepień, jako szczepień, które chronią całe pokolenia – pozwala nam coraz odważniej i coraz częściej je traktować jako nowy paradygmat zdrowego życia. Nie pal, zdrowo się odżywiaj, dbaj o zdrowy, regularny sen, dbaj o odpowiednią ilość ruchu i zaszczep się! To są te elementy, które pomagają nam być zdrowym, poprawiają jakość naszego życia, a szczepienia przyczyniają się do jego wydłużenia w dobrym zdrowiu – powiedziała dr Ewa Augustynowicz.

Jak podkreśliła ekspertka, kluczowe są szczepienia osób starszych, ponieważ ta grupa najbardziej ich potrzebuje. Statystyki są bezwzględne. Polska się starzeje, do 2050 roku w grupie powyżej 60. roku życia odnotujemy dwukrotny wzrost liczby osób, a w grupie osób powyżej 18 lat nawet czterokrotny.

– U osób starszych musimy brać pod uwagę naturalne pogorszenie pracy układu immunologicznego, upośledzenie jego funkcji, zjawisko immunosupresji, zmiany w narządach. Nawet nie chodzi o zmiany liczby komórek immunologicznych i przeciwciał, ale o zmiany przede wszystkim w aktywności tych komórek. Dla takich osób mamy specjalny kalendarz szczepień. Inną grupą, która potrzebuje odpowiednich szczepień, są kobiety planujące ciążę oraz kobiety w ciąży – mówiła dr Ewa Augustynowicz.

Przeczytaj także: „Zaufaj szczepieniom” i „Powrót chorób zakaźnych”.