Wakaty psychologów szkolnych − najnowsze dane

Fundacja GrowSPACE opublikowała aktualną liczbę wakatów oraz oszacowane braki w opiece psychologicznej w szkołach. Po raz pierwszy dane pokazują poprawę. Zgodnie z wyliczeniami w Polsce brakuje 23,9 proc. psychologów i psycholożek szkolnych na rok szkolny 2024/2025.

Fundacja GrowSPACE wystosowała zapytanie dotyczące liczby planowanych etatów, obsadzonych etatów oraz wakatów psychologów szkolnych do wszystkich gmin, powiatów oraz miast na prawach powiatów w Polsce. Odpowiedzi udzieliło 89 proc. samorządów w Polsce, a informacje pochodzą z zatwierdzonych arkuszy organizacyjnych szkół publicznych przed rozpoczęciem roku szkolnego.

Zebrane dane pokazują istotną zmianę rok do roku w polskiej szkole. W całej Polsce w szkołach odnotowano 2306,31 wakatów dla psychologów szkolnych. Obsadzonych jest 7344,25 etatów. Daje to braki w wysokości 23,9 proc. w kraju. Dane mogą się jeszcze zmienić po zatrudnieniu specjalistów i specjalistek w szkołach po 1 września. Jest to do tej pory spadek o 3 punkty procentowe. W aż 13 województwach odnotowano wzrost liczby specjalistów i specjalistek.

Punkty krytyczne na mapie Polski

Zgodnie z odpowiedziami samorządów, Fundacja GrowSPACE przedstawiła mapę punktów krytycznych – gmin bez ani jednego psychologa szkolnego przed 1 września. Jest ich 308. Najwięcej punktów krytycznych znajduje się w województwach podkarpackim, łódzkim oraz zachodniopomorskim. Jest to rekordowy spadek o 1/3 w porównaniu z zeszłym rokiem. Wówczas gmin bez psychologa w całym kraju było 450.

− Cieszymy się, że dane pokazują spadek, ponieważ daje to nadzieję na długoterminową poprawę − mówi Dominik Kuc, członek zarządu Fundacji GrowSPACE. 

Projekt ustawy o zawodzie psychologa – opinia RPORzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek przesyła minister rodziny, pracy i polityki społecznej opinię o projekcie ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów – wnosi o jej uwzględnienie podczas prac legislacyjnych.

Jego zdaniem, w mniejszych miastach i miejscowościach dużą rolę mogły odegrać podwyżki, które objęły nauczycieli i nauczycielki specjalistów i specjalistki, co mogło częściowo zahamować odpływ psychologów i psycholożek do rynku prywatnego oraz do większych miast.

− Jest to zmiana pozytywna, ponieważ docelowo ma doprowadzić do sytuacji, że pomoc będzie dostępna w każdej szkole. Tylko kompleksowe rozwiązania, jak psychoedukacja czy godne zatrudnienie, sprawią, że będziemy walczyć z punktami krytycznymi na mapie Polski − wskazuje Kuc.

Jeszcze sporo do zrobienia w systemie wsparcia psychicznego

Dane pokazują, że jest nadzieja na poprawę w systemie wsparcia psychicznego. Nadal należy jednak pamiętać o kluczowych sprawach, jak godne zatrudnienie psychologów, ustawa o zawodzie psychologa, psychoedukacja czy standardy zatrudnienia w szkołach.

Szkolny psycholog poszukiwany Od września w każdej szkole powinien pracować psycholog. Dyrektorzy sygnalizują problem ze znalezieniem chętnych z odpowiednimi kwalifikacjami, najgorzej jest w mniejszych miejscowościach.

Aleksandra Stube, psycholożka i szefowa zespołu do spraw wsparcia psychicznego w Fundacji GrowSPACE, przypomina, że receptą na punkty krytyczne jest budowa systemu:

− Wsparcie psychologa szkolnego jest najważniejszym elementem ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Każde dziecko zasługuje na wsparcie i pomoc i żadne nie może być krzywdzone przez wieloletnie zaniedbania systemowe − stwierdza. 

Dodaje, że psycholog szkolny to zasób szczególnie ważny dla dzieci i młodzieży, których rodzice nie wyrażają zgody na wizytę u psychologa poza szkołą. 

− Dla tych młodych ludzi często jest to jedyna możliwość kontaktu ze specjalistą. Uregulowanie zawodu psychologa może być pierwszym krokiem ku poprawie sytuacji psychologów, bo trudno jest nam dzisiaj mówić o nowych rozwiązaniach, kiedy nie mamy podstaw, na których możemy bazować. Jest to najistotniejsze do tego, aby dalej walczyć z punktami krytycznymi i nieść adekwatną pomoc − tłumczy ekspertka.

Przeczytaj także: „Zawód psychologa – fundamentalne zmiany”