Czy ratownik medyczny może samodzielnie podać leki?

Polskie Towarzystwo Ratowników Medycznych wystąpiło do ministra zdrowia w sprawie możliwości podawania przez ratownika medycznego leków, które nie zostały zlecone przez lekarza, na szpitalnym oddziale ratunkowym oraz innych oddziałach szpitala – zajął się tym Rzecznik Praw Obywatelskich, a resort odpowiedział.    

Polskie Towarzystwo Ratowników Medycznych tłumaczy, że jest możliwość podania leku niezleconego przez lekarza przez ratownika medycznego na szpitalnym oddziale ratunkowym z uwagi na uprawnienie ratownika medycznego do samodzielnego podawania leków wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia ministra zdrowia z 7 marca 2024 r., zmieniającego rozporządzenie w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego.

Podano - jak dodaje - należy też wziąć pod uwagę udzielanie świadczeń zdrowotnych przez ratownika medycznego, gdy nie ma lekarza (na szpitalnym oddziale ratunkowym lub innym oddziale szpitala), a pacjent wymaga pilnego podania właściwego leku.

PTRM przypomnina, że zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy  o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych wykonywanie zleceń określonych w dokumentacji medycznej musi być powiązane z właściwą organizacją udzielania świadczeń w danym podmiocie leczniczym, która przewiduje okoliczności, o których mowa w poprzednim akapicie. Za właściwą organizację tych świadczeń odpowiada kierownik podmiotu leczniczego stosownie do art. 46 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej.

Zastępca RPO Valeri Vachev zwrócił się w tej sprawie do podsekretarza stanu w resorcie zdrowia Marka Kosa.

– Wszędzie, gdzie świadczenia zdrowotne udzielane są przez zespół złożony z przedstawicieli różnych zawodów medycznych, w skład którego wchodzi lekarz, o postępowaniu leczniczo-diagnostycznym wobec pacjenta decyduje lekarz. Odmienne stanowisko powodowałoby, że decyzje wobec tego samego pacjenta co do jego diagnostyki i leczenia byłyby podejmowane przez różne osoby, co mogłoby przynieść fatalne skutki dla osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego – odpowiedział wiceminister Kos.

– Z powyższych powodów to lekarz prowadzący leczenie pacjenta na danym oddziale decyduje o rodzaju, dawce i drodze podania leku, wpisując te informacje w karcie zleceń lekarskich – napisano w stanowisku resortu.

Zmiany w ustawie o Państwowym Ratownictwie MedycznymDo konsultacji skierowano projekt nowelizacji ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw, w którym założono utworzenie nowego typu zespołów ratownictwa – motocyklowych jednostek ratowniczych.     

Kos przypomniał, że zgodnie z § 18 ust. 3 rozporządzenia ministra zdrowia z 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, „wpisy w karcie zleceń lekarskich są dokonywane przez lekarza prowadzącego lub lekarza sprawującego opiekę nad pacjentem. Wpisy o wykonaniu zlecenia są dokonywane przez osobę wykonującą zlecenie”.

– Czym innym jest samodzielne przystąpienie przez ratownika medycznego (lub jakiegokolwiek innego pracownika medycznego) do czynności ratujących życie pacjenta, np. w razie nagłego zatrzymania krążenia, gdy akurat w pobliżu nie ma lekarza, a czym innym podawanie leków pacjentom na etapie triażu, po segregacji medycznej, czy oczekującym na pierwszy kontakt z lekarzem SOR – wyjaśnił Kos.

Pismo RPO i odpowiedź resortu zdrowia poniżej.

Przeczytaj także: „SOR(ry), zamykamy”.