Dr Stajszczyk: Nowe świadczenie w programach lekowych to krok w dobrym kierunku

Udostępnij:
- Nowe świadczenie wprowadzone w programach lekowych w neurologii, reumatologii i dermatologii może funkcjonować z korzyścią dla wszystkich interesariuszy systemu ochrony zdrowia związanych z realizacją programów lekowych, przede wszystkim dla chorych, jeśli zmienimy jego warunki realizacji - wskazuje dr Marcin Stajszczyk. - Można jednak jeszcze bardziej uelastycznić możliwość sprawozdawczości wizyt ambulatoryjnych, a tym samym sprawić, że system opieki nad chorym w programach lekowych w chorobach autoimmunologicznych będzie pacjentocentryczny - dodaje.
Artykuł dr. Marcina Stajszczyka, kierownika Oddziału Reumatologii i Chorób Autoimmunologicznych Śląskiego Centrum Reumatologii, Rehabilitacji i Zapobiegania Niepełnosprawności w Ustroniu, przewodniczącego Komisji ds. Programów Lekowych i Polityki Zdrowotnej Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego, członka grupy roboczej konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii, członka Zespołu Koordynacyjnego ds. Leczenia Biologicznego w Chorobach Reumatycznych:
- Zgodnie z najnowszym zarządzeniem prezesa NFZ nr 134/2019/DGL z 1 października 2019 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie programy lekowe (Załączniki do zarządzenia nr 134/2019/DGL prezesa NFZ z 1 października 2019 r., załącznik nr 1, załączniki do zarządzenia nr 75/2018/DGL prezesa NFZ z 31 lipca 2018 r., załącznik nr 1k) w części programów lekowych w chorobach autoimmunologicznych wprowadzono nowy rodzaj świadczenia ambulatoryjnego, to jest „przyjęcie pacjenta raz na trzy miesiące w trybie ambulatoryjnym związane z wykonaniem programu” (kod 5.08.07.0000026). Wycena świadczenia wynosi 324,48 zł, czyli stanowi trzykrotność „przyjęcia pacjenta w trybie ambulatoryjnym związanego z wykonaniem programu”. Możliwość rozliczenia nowego świadczenia weszła w życie od 1 września 2019 r.

Nowe świadczenie zostało wprowadzone w programach lekowych w neurologii, reumatologii i dermatologii:
- „Leczenie stwardnienia rozsianego (ICD-10 G 35)” (załącznik nr B.29),
- „Leczenie stwardnienia rozsianego po niepowodzeniu terapii lekami pierwszego rzutu lub szybko rozwijającej się ciężkiej postaci stwardnienia rozsianego (ICD-10 G35)” (załącznik nr B.46),
- „Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów i młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów o przebiegu agresywnym (ICD-10 M 05, M 06, M 08)” (załącznik nr B.33),
- „Leczenie łuszczycowego zapalenia stawów o przebiegu agresywnym (ICD-10L 40.5, M 07.1,M 07.2, M 07.3)” (załącznik nr B.35)
- „Leczenie ciężkiej, aktywnej postaci zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ICD-10 M 45)” (załącznik nr B.36),
- „Leczenie certolizumabem pegol pacjentów z ciężką, aktywną postacią spondyloartropatii osiowej (SpA) bez zmian radiograficznych charakterystycznych dla ZZSK (ICD-10 M 46.8)” (załącznik nr B.82),
- „Leczenie umiarkowanej i ciężkiej postaci łuszczycy plackowatej (ICD-10 L 40.0)” (załącznik nr B.47).

Nie jest możliwe rozliczanie nowego świadczenia w innych chorobach autoimmunologicznych – w gastroenterologii w programach lekowych obejmujących terapię pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego oraz w okulistyce w programie lekowym obejmującym terapię pacjentów z zapaleniem błony naczyniowej oka. Niewątpliwie płatnik powinien także w tych programach lekowych takie świadczenie wprowadzić.

Jest to dobry krok naprzód, zmierzający do poprawy wyceny świadczeń w programach lekowych, ale w obecnym kształcie może nie pozwolić szpitalom i płatnikowi na osiągnięcie zakładanego celu, którym powinna być poprawa dostępności pacjentów do leczenia w programach lekowych.

Warunki szczegółowe realizacji do korekty
Znajomość szczegółowych kryteriów poszczególnych programów lekowych oraz sposobu dawkowania wszystkich leków możliwych do zastosowania w tych programach jest niezbędna, aby nowe świadczenie funkcjonowało z korzyścią dla pacjentów i szpitali w codziennej praktyce. Wątpliwości budzą szczegółowe warunki realizacji świadczenia „przyjęcie pacjenta raz na trzy miesiące w trybie ambulatoryjnym związane z wykonaniem programu” określone przez płatnika. Zgodnie z nimi to świadczenie może być:
"- rozliczane raz na trzy miesiące (+/- 7 dni) u pacjentów, u których po kompleksowej ocenie stanu zdrowia możliwe jest wyznaczenie kolejnego terminu wizyty za 3 miesiące;
- w okresie 3 miesięcy od daty sprawozdania świadczenia o kodzie 5.08.07.0000026 nie dopuszcza się możliwości rozliczenia świadczenia o kodzie 5.08.07.0000001, 5.08.07.0000002, 5.08.07.0000003, 5.08.07.0000004;
- nie można łączyć ze świadczeniami rozliczanymi w zał. nr 1a, 1b, 1e.

Z jednej strony, określają one warunki rozliczania nowego świadczenia przy założeniu, że będą one następować kolejno po sobie, a z drugiej strony, określają, kiedy można rozliczyć dotychczasowe świadczenia po rozliczeniu nowego. W praktyce może to powodować duże trudności z rozliczaniem nowego świadczenia, ale także innych świadczeń u części pacjentów. W programach lekowych, w których wprowadzono możliwość rozliczania nowej wizyty ambulatoryjnej, poszczególne leki biologiczne dawkowane są w różnych schematach. Najczęściej kolejne dawki pacjent otrzymuje po upływie kolejnych tygodni (dawkowanie raz w tygodniu, raz na 2 tygodnie, raz na 8 lub 12 tygodni), a tylko część raz na miesiąc, ale w każdym przypadku istnieje możliwość przesunięcia dawki zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego. Taki sposób dawkowania skutkuje tym, u pacjenta, któremu wydajemy lek na tzw. 3 miesiące (3 opakowania leku), że termin kolejnej wizyty, czyli podania kolejnej dawki leku, której pacjent już nie ma, jest nie za 3 miesiące, tylko za 12 tygodni, a to jest równo 90 dni minus 7, czyli na granicy możliwości rozliczenia u chorego kolejnej wizyty ambulatoryjnej raz na 3 miesiące (przy założeniu, że dla płatnika na potrzeby rozliczeń miesiąc zawsze będzie oznaczał 30 dni).

Jeśli jednak z jakiegoś powodu wizyta miałaby się odbyć dzień lub dwa dni przed datą podania kolejnej dawki, a tak z różnych powodów losowych dzieje się w praktyce, to szpital już takiej kolejnej wizyty nie będzie mógł rozliczyć. Dodatkowo u części chorych terapia w programie z powodów medycznych jest wstrzymywana, a następnie wznawiana, co powoduje, że termin kolejnej wizyty się przesuwa. Czasem również z powodów losowych pacjent nie może zgłosić się na wizytę po upływie 3 miesięcy. Z kolei w przypadku baricytynibu, nowego leku z grupy inhibitorów JAK refundowanego u chorych z RZS od 1 września, podawanego w tabletkach, wydanie trzech opakowań leku oznacza 105 dni terapii. Ograniczenie „+7” dni dla możliwości rozliczenia ponownie nowego świadczenia jest niezasadne. Zrozumiałe może być jedynie ograniczenie poniżej 3 miesięcy, ale margines powinien być większy np. -14 dni. Zasadna byłaby także zmiana terminu „3 miesiące” na „90 dni”.

Ponadto, co bardzo ważne, świadczeniodawca nie będzie mógł u pacjenta, u którego sprawozdał nowe świadczenie, rozliczyć także standardowej wizyty ambulatoryjnej (kod 5.08.07.0000004), nawet jeśli będzie ona zgodna ze schematem podawania leku, ponieważ jak kilka innych świadczeń nie może być ona rozliczona przed upływem 3 miesięcy od rozliczenia nowego świadczenia. W tym przypadku nie założono marginesu nawet 7 dni. Lekarz nie może przewidzieć, czy na kolejnej wizycie będzie mógł wydać lek choremu na kolejne 12 tygodni lub 3 miesiące. Żeby u takiego chorego można było rozliczyć standardową wizytę ambulatoryjną, musiałby on przyjść na wizytę tydzień później, czyli nie otrzymałby leku zgodnie ze schematem dawkowania. Także w tym przypadku powinien być wprowadzony margines -14 dni dla okresu 90 dni, czyli wymienione świadczenia powinny być możliwe do rozliczenia po upływie 75 dni.

W żadnym przypadku nie powinno istnieć ograniczenie możliwości rozliczenia jakiegokolwiek kolejnego świadczenia ambulatoryjnego po określonym w warunkach szczegółowych czasie, a jedynie przed jego upływem.

Nowe warunki szczegółowe świadczenia „przyjęcie pacjenta raz na 90 dni w trybie ambulatoryjnym związane z wykonaniem programu” mogłyby brzmieć następująco:
"- rozliczane nie częściej niż raz na 90 dni (-14 dni) u pacjentów, u których po kompleksowej ocenie stanu zdrowia możliwe jest wyznaczenie kolejnego terminu wizyty za co najmniej 90 dni (-14 dni);
- w okresie 75 dni od daty sprawozdania świadczenia o kodzie 5.08.07.0000026 nie dopuszcza się możliwości rozliczenia świadczenia o kodzie 5.08.07.0000001, 5.08.07.0000002, 5.08.07.0000003, 5.08.07.0000004;
- nie można łączyć ze świadczeniami rozliczanymi w zał. nr 1a, 1b, 1e"

Optymalnym rozwiązaniem roczny ryczałt ambulatoryjny
Nowe świadczenie z nowymi proponowanymi warunkami szczegółowymi może funkcjonować w praktyce z korzyścią dla wszystkich interesariuszy systemu ochrony zdrowia związanych z realizacją programów lekowych, przede wszystkim dla chorych. Można jednak w większym stopniu uelastycznić możliwość sprawozdawczości wizyt ambulatoryjnych, a tym samym sprawić, że system opieki nad chorym w programach lekowych w chorobach autoimmunologicznych będzie pacjentocentryczny.

Wprowadzając możliwości rozliczania wizyt „3-miesięcznych” płatnik musiał założyć, że szpital będzie mógł rozliczyć 4 takie wizyty w roku, czyli, że koszt po stronie systemu będzie równy kosztowi 12 miesięcy opieki nad pacjentem. Skoro tak, to lepszym rozwiązaniem byłoby zastąpienie wizyty 3-miesięcznej lub 90-dniowej „rocznym ryczałtem ambulatoryjnym” o wartości 12 wizyt ambulatoryjnych, który rozliczany byłby na takich samych zasadach jak obecnie roczny ryczałt diagnostyczny. Szczegóły proponowanego nowego rozwiązania zostały zawarte w raporcie „Wycena świadczeń w programach lekowych istotnym elementem budowy strategii zwiększania dostępu do innowacyjnych terapii w chorobach autoimmunizacyjnych” (hcsnavigator.pl/wycenawprogramachlekowych), którego rekomendacje poparli konsultanci krajowi w dziedzinach dermatologii, gastroenterologii, reumatologii i neurologii oraz liczne organizacje pacjentów. Jednocześnie, podnosząc wartość rocznego ryczałtu ambulatoryjnego o 50% w stosunku do obecnej wyceny pojedynczej wizyty i dając możliwość rozliczania takiego nowego świadczenia tylko tym podmiotom, które nie sprawozdają u danego pacjenta hospitalizacji jednodniowych, można spowodować przesunięcie ciężaru opieki nad chorymi do ambulatorium, czyli modelu preferowanego przez pacjentów i płatnika. Możliwość rozliczania hospitalizacji jednodniowych w przypadku pacjentów leczonych w programach lekowych terapiami doustnymi i podskórnymi, najczęściej bez uzasadnienia medycznego, przy jednocześnie nieelastycznym i nisko wycenionym modelu ambulatoryjnym, jest przyczyną sprawozdawania kilkakrotnie wyżej wycenionych świadczeń, co jest niekorzystne dla pacjentów i płatnika. Jest to także wątpliwe w świetle obowiązującego zarządzenia prezesa NFZ, które stanowi, że hospitalizacja jednodniowa kosztem wizyty ambulatoryjnej może być sprawozdana „wyłącznie w przypadku, gdy cel terapii nie może być osiągnięty przez leczenie prowadzone w trybie ambulatoryjnym.”

Poprawa funkcjonowania modelu opieki ambulatoryjnej w programach lekowych będzie, jak wielokrotnie powtarzał publicznie prezes NFZ Adam Niedzielski, ,„służyć racjonalizacji systemu na poziomie mikro, gdzie jest największy potencjał poprawy”.

Przeczytaj także: Raport "Wycena świadczeń w programach lekowych w chorobach autoimmunologicznych".

Zachęcamy do polubienia profilu "Menedżera Zdrowia" na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
 
© 2024 Termedia Sp. z o.o. All rights reserved.
Developed by Bentus.