iStock
Jak będzie działać Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych
Redaktor: Monika Stelmach
Data: 19.01.2021
Źródło: Ministerstwo Zdrowia
Maksymalna rekompensata w przypadku hospitalizacji powyżej 120 dni wyniesie 100 tys. zł. Większość osób może jednak liczyć na 3 tys. zł jeśli dojdzie do najczęstszego powikłania ujętego w ustawie, czyli wstrząsu anafilaktycznego. Fundusz powstanie przy Biurze Rzecznika Praw Pacjenta.
Zgodnie z założeniami nowelizacji ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych umożliwi szybkie uzyskanie odszkodowania, jeśli dojdzie do działań niepożądanych spowodowanych podaniem szczepionki lub szczepionek.
W uzasadnieniu zapisano, że w Polsce każdego roku wykonywanych jest kilkanaście milionów szczepień. Jedynie w 2–8 przypadkach rocznie stwierdza się objawy, które zostały zakwalifikowane jako ciężkie niepożądane odczyny poszczepienne. Większość działań niepożądanych ogranicza się do zaczerwieniania i bólu w miejscu wstrzyknięcia lub objawów ogólnych, jak np. podwyższona temperatura.
Dostępne dane dotyczące akcji szczepień przeciw COVID-19 również wskazują na wysokie bezpieczeństwo szczepionek. Na każde 10 milionów podanych na świecie dawek występuje zaledwie kilka poważnych odczynów poszczepiennych, najczęściej w postaci rekcji alergicznych.
Niemniej, jak argumentuje ustawodawca, solidarność programów powszechnych szczepień wyraża się w zapewnieniu osobom, u których wystąpiły NOP, środków prawnych umożliwiających szybkie uzyskanie odszkodowania, bez konieczność odwoływania się do długotrwałej procedury postępowania przed sądami powszechnymi.
Kto dostanie odszkodowanie? To:
– osoby, u których działania niepożądane spowodowały konieczność hospitalizacji nie krótszej niż 14 dni,
– osoby, u których wystąpił wstrząs anafilaktyczny powodujący konieczność obserwacji na szpitalnym oddziale ratunkowym albo izbie przyjęć lub hospitalizację przez okres do 14 dni,
Świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało zarówno wtedy, gdy działanie niepożądane szczepionki było bezpośrednią przyczyną hospitalizacji, jak i wtedy, gdy następstwem było pogorszenie stanu zdrowia wymagające pobytu w szpitalu nie krócej niż 14 dni.
Dodatkowe kryterium 14-dniowej hospitalizacji to rozwiązanie analogiczne do tego, które obowiązuje w Finlandii i pozwala wyeliminować te przypadki, w których hospitalizacja służyła jedynie obserwacji i ocenie stanu zdrowia pacjenta, a objawy miały przemijający i krótkotrwały charakter. Kryterium to nie będzie obowiązywać jedynie w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, bo choć jest stanem, który można szybko unormować, to stanowi poważne działanie niepożądane.
Nie tylko COVID-19
Docelowo świadczeniami kompensacyjnymi będą objęte szczepienia wykonane rutynowo w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych przede wszystkim dzieci i młodzieży do 19. roku życia (art. 17 ust. 10 ustawy), nieobowiązkowych szczepień akcyjnych, które są w sytuacji epidemii organizowane przez organy państwa i finansowane ze środków budżetu państwa takich jak szczepienia przeciw odrze, meningokokom lub COVID-19 (art. 3 ust. 4 ustawy) oraz szczepienia akcyjne, które mogą być potencjalnie wprowadzane w stanie epidemii rozporządzeniem wydawanym na podstawie art. 46 ust. 4 pkt 7 ustawy (choroby o szczególnie wysokiej śmiertelności - w przeszłości była to ospa prawdziwa).
W przypadku szczepień obowiązkowych realizowanych w ramach rutynowego, corocznego Programu Szczepień Ochronnych świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało również w sytuacji, gdy szczepienie zostało wykonane szczepionką inną niż ta zakupiona przez Ministerstwo Zdrowia.
Świadczenie kompensacyjnie nie obejmie natomiast przypadków działań niepożądanych, które wystąpiły po szczepieniu w ramach szczepień zalecanych, o których mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 18 ustawy.
Jak uzyskać odszkodowanie
Ustalenie uprawnień do otrzymania świadczenia kompensacyjnego nie będzie się opierać na zgłoszeniu przez lekarza niepożądanego odczynu poszczepiennego, lecz na wystąpieniu wymienionych w charakterystyce produktu leczniczego działań niepożądanych szczepionki lub szczepionek, które zostały potwierdzone w dokumentacji lekarskiej. System będzie więc niezależny od systemu monitorowania działań niepożądanych i potencjalnych niekompletności zgłaszanych w nim zdarzeń.
Świadczenie kompensacyjne będzie uzyskiwane w uproszczonym trybie postępowania. Wniosek będzie podlegał zryczałtowanej opłacie w wysokości 200 zł. Może być złożony w terminie nie dłuższym niż rok od dnia, który był ostatnim dniem hospitalizacji albo obserwacji.
Na stronie internetowej rzecznika praw pacjenta zostanie udostępniony wzór wniosku. Będzie można przesłać go drogą elektroniczną albo złożyć w tradycyjnej, papierowej formie. Przewidziano kilka sposobów na jego podpisanie – podpisem zaufanym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem osobistym. Rzecznik praw pacjenta będzie miał maksymalnie 60 dni na rozpatrzenie wniosku. Od wydanej decyzji przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
Przy RPP zostanie powołany zespół do spraw świadczeń z FKSO. Zadaniem tego zespołu będzie sporządzenie opinii na temat wystąpienia działania niepożądanego i jego skutków. W skład zespołu wejdzie co najmniej 6 lekarzy posiadających specjalizację przydatną do merytorycznej oceny wniosków. Członków zespołu powoła rzecznik praw pacjenta.
Odszkodowanie od 3 tys. do 100 tys. zł
Świadczenie kompensacyjne będzie miało charakter zryczałtowanej kwoty. Jej wysokość jest zależna przede wszystkim od długości hospitalizacji. Zostaną nim objęte działania niepożądane, które wystąpiły w wyniku szczepień przeciw COVID-19 wykonanych po 26 grudnia 2020 r., oraz pozostałe szczepienia ochronne objęte przepisami projektowanej ustawy przeprowadzone od 1 stycznia 2021 r. (art. 5 projektowanej ustawy). Elementem świadczenia kompensacyjnego mogą być także koszty dalszego leczenia lub rehabilitacji po zakończeniu przez pacjenta hospitalizacji (do 10 tys. zł). Górny limit świadczenia kompensacyjnego wyniesie 100 tys. zł.
Z projektu nowelizacji ustawy wynika, że jeśli pacjent będzie wymagał obserwacji na szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć, Fundusz wypłaci mu 3 tys. zł. Za hospitalizację związaną z wstrząsem anafilaktycznym trwającą poniżej dwóch tygodni dostanie 10 tys. zł. Wysokość wypłaty za pobyt w szpitalu związany z innymi działaniami niepożądanymi zależy od długości pobytu w szpitalu. Jeśli potrwa 14 do 30 dni, dostanie od 10 tys. zł do 20 tys. zł, 31–50 dni – 21–35 tys. zł, 51–70 dni – 36–50 tys. zł, 71–90 dni – 51–65 tys. zł, 91–120 dni – 66–89 tys. zł, a powyżej 120 dni – 100 tys. zł.
Źródłem finansowania funduszu będą wpłaty dokonywane przez firmy farmaceutyczne, które zawarły ze Skarbem Państwa umowę na dostawę szczepionek. Wysokość wpłat będzie uzależniona od wysokości zawieranych kontraktów i będzie stanowić 2 proc. wartości umowy brutto. Natomiast w przypadku szczepionek zakupionych na podstawie porozumienia dotyczącego wczesnego zakupu szczepionek przeciw COVID-19, zawartego między Komisją Europejską i państwami członkowskimi Unii Europejskiej źródłem finansowania będą środki budżetu państwa.
Jeśli chcesz ściągnąć dokument, kliknij w: Projekt ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz niektórych innych ustaw.
Uwagi do projektu można zgłaszać do 24 stycznia 2021 r. na adres: funduszkompensacyjny@mz.gov.pl.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
W uzasadnieniu zapisano, że w Polsce każdego roku wykonywanych jest kilkanaście milionów szczepień. Jedynie w 2–8 przypadkach rocznie stwierdza się objawy, które zostały zakwalifikowane jako ciężkie niepożądane odczyny poszczepienne. Większość działań niepożądanych ogranicza się do zaczerwieniania i bólu w miejscu wstrzyknięcia lub objawów ogólnych, jak np. podwyższona temperatura.
Dostępne dane dotyczące akcji szczepień przeciw COVID-19 również wskazują na wysokie bezpieczeństwo szczepionek. Na każde 10 milionów podanych na świecie dawek występuje zaledwie kilka poważnych odczynów poszczepiennych, najczęściej w postaci rekcji alergicznych.
Niemniej, jak argumentuje ustawodawca, solidarność programów powszechnych szczepień wyraża się w zapewnieniu osobom, u których wystąpiły NOP, środków prawnych umożliwiających szybkie uzyskanie odszkodowania, bez konieczność odwoływania się do długotrwałej procedury postępowania przed sądami powszechnymi.
Kto dostanie odszkodowanie? To:
– osoby, u których działania niepożądane spowodowały konieczność hospitalizacji nie krótszej niż 14 dni,
– osoby, u których wystąpił wstrząs anafilaktyczny powodujący konieczność obserwacji na szpitalnym oddziale ratunkowym albo izbie przyjęć lub hospitalizację przez okres do 14 dni,
Świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało zarówno wtedy, gdy działanie niepożądane szczepionki było bezpośrednią przyczyną hospitalizacji, jak i wtedy, gdy następstwem było pogorszenie stanu zdrowia wymagające pobytu w szpitalu nie krócej niż 14 dni.
Dodatkowe kryterium 14-dniowej hospitalizacji to rozwiązanie analogiczne do tego, które obowiązuje w Finlandii i pozwala wyeliminować te przypadki, w których hospitalizacja służyła jedynie obserwacji i ocenie stanu zdrowia pacjenta, a objawy miały przemijający i krótkotrwały charakter. Kryterium to nie będzie obowiązywać jedynie w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, bo choć jest stanem, który można szybko unormować, to stanowi poważne działanie niepożądane.
Nie tylko COVID-19
Docelowo świadczeniami kompensacyjnymi będą objęte szczepienia wykonane rutynowo w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych przede wszystkim dzieci i młodzieży do 19. roku życia (art. 17 ust. 10 ustawy), nieobowiązkowych szczepień akcyjnych, które są w sytuacji epidemii organizowane przez organy państwa i finansowane ze środków budżetu państwa takich jak szczepienia przeciw odrze, meningokokom lub COVID-19 (art. 3 ust. 4 ustawy) oraz szczepienia akcyjne, które mogą być potencjalnie wprowadzane w stanie epidemii rozporządzeniem wydawanym na podstawie art. 46 ust. 4 pkt 7 ustawy (choroby o szczególnie wysokiej śmiertelności - w przeszłości była to ospa prawdziwa).
W przypadku szczepień obowiązkowych realizowanych w ramach rutynowego, corocznego Programu Szczepień Ochronnych świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało również w sytuacji, gdy szczepienie zostało wykonane szczepionką inną niż ta zakupiona przez Ministerstwo Zdrowia.
Świadczenie kompensacyjnie nie obejmie natomiast przypadków działań niepożądanych, które wystąpiły po szczepieniu w ramach szczepień zalecanych, o których mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 18 ustawy.
Jak uzyskać odszkodowanie
Ustalenie uprawnień do otrzymania świadczenia kompensacyjnego nie będzie się opierać na zgłoszeniu przez lekarza niepożądanego odczynu poszczepiennego, lecz na wystąpieniu wymienionych w charakterystyce produktu leczniczego działań niepożądanych szczepionki lub szczepionek, które zostały potwierdzone w dokumentacji lekarskiej. System będzie więc niezależny od systemu monitorowania działań niepożądanych i potencjalnych niekompletności zgłaszanych w nim zdarzeń.
Świadczenie kompensacyjne będzie uzyskiwane w uproszczonym trybie postępowania. Wniosek będzie podlegał zryczałtowanej opłacie w wysokości 200 zł. Może być złożony w terminie nie dłuższym niż rok od dnia, który był ostatnim dniem hospitalizacji albo obserwacji.
Na stronie internetowej rzecznika praw pacjenta zostanie udostępniony wzór wniosku. Będzie można przesłać go drogą elektroniczną albo złożyć w tradycyjnej, papierowej formie. Przewidziano kilka sposobów na jego podpisanie – podpisem zaufanym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem osobistym. Rzecznik praw pacjenta będzie miał maksymalnie 60 dni na rozpatrzenie wniosku. Od wydanej decyzji przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
Przy RPP zostanie powołany zespół do spraw świadczeń z FKSO. Zadaniem tego zespołu będzie sporządzenie opinii na temat wystąpienia działania niepożądanego i jego skutków. W skład zespołu wejdzie co najmniej 6 lekarzy posiadających specjalizację przydatną do merytorycznej oceny wniosków. Członków zespołu powoła rzecznik praw pacjenta.
Odszkodowanie od 3 tys. do 100 tys. zł
Świadczenie kompensacyjne będzie miało charakter zryczałtowanej kwoty. Jej wysokość jest zależna przede wszystkim od długości hospitalizacji. Zostaną nim objęte działania niepożądane, które wystąpiły w wyniku szczepień przeciw COVID-19 wykonanych po 26 grudnia 2020 r., oraz pozostałe szczepienia ochronne objęte przepisami projektowanej ustawy przeprowadzone od 1 stycznia 2021 r. (art. 5 projektowanej ustawy). Elementem świadczenia kompensacyjnego mogą być także koszty dalszego leczenia lub rehabilitacji po zakończeniu przez pacjenta hospitalizacji (do 10 tys. zł). Górny limit świadczenia kompensacyjnego wyniesie 100 tys. zł.
Z projektu nowelizacji ustawy wynika, że jeśli pacjent będzie wymagał obserwacji na szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć, Fundusz wypłaci mu 3 tys. zł. Za hospitalizację związaną z wstrząsem anafilaktycznym trwającą poniżej dwóch tygodni dostanie 10 tys. zł. Wysokość wypłaty za pobyt w szpitalu związany z innymi działaniami niepożądanymi zależy od długości pobytu w szpitalu. Jeśli potrwa 14 do 30 dni, dostanie od 10 tys. zł do 20 tys. zł, 31–50 dni – 21–35 tys. zł, 51–70 dni – 36–50 tys. zł, 71–90 dni – 51–65 tys. zł, 91–120 dni – 66–89 tys. zł, a powyżej 120 dni – 100 tys. zł.
Źródłem finansowania funduszu będą wpłaty dokonywane przez firmy farmaceutyczne, które zawarły ze Skarbem Państwa umowę na dostawę szczepionek. Wysokość wpłat będzie uzależniona od wysokości zawieranych kontraktów i będzie stanowić 2 proc. wartości umowy brutto. Natomiast w przypadku szczepionek zakupionych na podstawie porozumienia dotyczącego wczesnego zakupu szczepionek przeciw COVID-19, zawartego między Komisją Europejską i państwami członkowskimi Unii Europejskiej źródłem finansowania będą środki budżetu państwa.
Jeśli chcesz ściągnąć dokument, kliknij w: Projekt ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz niektórych innych ustaw.
Uwagi do projektu można zgłaszać do 24 stycznia 2021 r. na adres: funduszkompensacyjny@mz.gov.pl.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
