Reprezentację pacjentów trzeba dobierać jak sądowych ławników. Nie tylko z federacji
Redaktor: Bartłomiej Leśniewski
Data: 10.10.2016
Źródło: BL
Najważniejsze decyzje o zdrowiu w Polsce zapadają bez udziału pacjentów. Bo jak wybrać ich odpowiednią reprezentację? – Nie ma potrzeby w kółko sięgać po przedstawicieli stowarzyszeń, można ich dobierać np. tak jak dobiera się ławników – mówi Ewa Borek.
- W Polsce działa szereg stowarzyszeń, których trzonem są pacjenci mający wcześniej mieli problem zdrowotny, z którym nie radził sobie nasz system – zauważała Agnieszka Szpara, prezes Affidei.
To solidna baza kadrowa, ale ma też i wady. Przedstawiciele resortu wielokrotnie tłumaczyli nieoficjalnie, że mają oni kompetencji do zajmowania głosu np. w sprawie regulacji szczepień obowiązkowych, czy innych zagadnień zdrowotnych. I decyzje w tych sprawach zapadały bez najmniejszego udziału pacjentów.
Pora to zmienić. Jak? – Weźmy przykład np. z wymiaru sprawiedliwości – mówi Ewa Borek, prezes fundacji My Pacjenci. -Tam czynnik społeczny reprezentowany jest przez ławników. W Polsce żadna decyzja ważna dla służby zdrowia nie powinna zapadać bez takiego czynnika społecznego, czyli bez pacjentów. Skoro można znaleźć, wybrać i zapewnić udział ławników w sprawach sądowych, tą samą lub podobną drogą można będzie znaleźć przedstawicieli pacjentów. Są niezbędni – dodaje.
Prezentujemy analizę Ewy Borek:
Partycypacja to proces, w trakcie którego przedstawiciele społeczeństwa uzyskują wpływ, a pośrednio i kontrolę, nad decyzjami władz publicznych, gdy te decyzje mają bezpośredni lub pośredni wpływ na ich własne interesy. W roku 2004 weszła w życie ustawa o działalności pożytku publicznego, która ustanowiła w odniesieniu do wszystkich organów administracji publicznej obowiązek współpracy z organizacjami pozarządowymi, w dwóch ważnych dla partycypacji społecznej formach:
* konsultacji projektów aktów prawnych
* tworzeniu wspólnych, publiczno-społecznych ciał konsultacyjnych.
Partycypacja pacjentów w podejmowaniu decyzji dotyczących organizacji systemu opieki zdrowotnej jest powszechnie uznanym i praktykowanym narzędziem wprowadzania zmian, jeśli mają one wychodzić naprzeciw potrzebom społecznym.
Wobec kryzysu systemu opieki zdrowotnej Polska powinna skorzystać z rozwiązań wypracowanych w innych krajach. Należy ustalić w mechanizmie dialogu społecznego, czy to za pomocą konsultacji społecznych online, czy za pośrednictwem ciał dialogu społecznego i reprezentatywnych przedstawicieli interesariuszy systemu ochrony zdrowia, jak Polacy chcą wydawać publiczne pieniądze na zdrowie. Czy w dalszym ciągu mają decydować kryteria ekonomiczne, a może wartości lub oba te czynniki jednocześnie? Na pewno kryterium ekonomiczne w obecnej postaci się nie sprawdza z perspektywy pacjentów. Jeśli system ma działać w oparciu o wartości społeczne, trzeba wiedzieć, na których z nich się oprzeć. Dialog ze społeczeństwem nie jest obecnie ani trudny, ani kosztowny, wytyczy kierunek zmian w ochronie zdrowia, ponieważ pomoże w ustaleniu priorytetów, dając przy tym mandat do prowadzenia reformy zgodnie z konsensusem społecznym – zmiany konsultowane społecznie zawsze wdraża się łatwiej.
Nie powinny powstawać żadne nowe ciała decyzyjne w ochronie zdrowia, w których nie uwzględniono by reprezentacji pacjentów. Jak dobierać reprezentantów pacjentów do tych ciał? Czy korzystać z organizacji parasolowych, federacji, stowarzyszeń czy szukać ? W obecnych czasach łatwego dostępu do opinii środowisk federalizacja jest już raczej hamulcem niż motorem dialogu. Należy dobór przedstawicieli środowisk pacjenckich do ciał decyzyjnych oprzeć raczej na ich kompetencjach eksperckich i merytorycznych niż na przynależności do reprezentatywnej organizacji. Ważne jest aby dać przedstawicielom organizacji pacjenckich jak najszerszą okazję do partycypacji. Z czasem w miarę jej praktykowania przez obie strony można oczekiwać rozwoju potencjału merytorycznego przedstawicieli pacjentów w gremiach decyzyjnych.
Należy ze szczególną uwagą traktować stanowiska środowisk pacjenckich zajmowane w konsultacjach społecznych i dawać postulatom zgłaszanym przez pacjentów i obywateli priorytet. Należy stale aktywnie promować ideę partycypacji pacjentów i obywateli w konsultacjach społecznych dotyczących ochrony zdrowia.
To solidna baza kadrowa, ale ma też i wady. Przedstawiciele resortu wielokrotnie tłumaczyli nieoficjalnie, że mają oni kompetencji do zajmowania głosu np. w sprawie regulacji szczepień obowiązkowych, czy innych zagadnień zdrowotnych. I decyzje w tych sprawach zapadały bez najmniejszego udziału pacjentów.
Pora to zmienić. Jak? – Weźmy przykład np. z wymiaru sprawiedliwości – mówi Ewa Borek, prezes fundacji My Pacjenci. -Tam czynnik społeczny reprezentowany jest przez ławników. W Polsce żadna decyzja ważna dla służby zdrowia nie powinna zapadać bez takiego czynnika społecznego, czyli bez pacjentów. Skoro można znaleźć, wybrać i zapewnić udział ławników w sprawach sądowych, tą samą lub podobną drogą można będzie znaleźć przedstawicieli pacjentów. Są niezbędni – dodaje.
Prezentujemy analizę Ewy Borek:
Partycypacja to proces, w trakcie którego przedstawiciele społeczeństwa uzyskują wpływ, a pośrednio i kontrolę, nad decyzjami władz publicznych, gdy te decyzje mają bezpośredni lub pośredni wpływ na ich własne interesy. W roku 2004 weszła w życie ustawa o działalności pożytku publicznego, która ustanowiła w odniesieniu do wszystkich organów administracji publicznej obowiązek współpracy z organizacjami pozarządowymi, w dwóch ważnych dla partycypacji społecznej formach:
* konsultacji projektów aktów prawnych
* tworzeniu wspólnych, publiczno-społecznych ciał konsultacyjnych.
Partycypacja pacjentów w podejmowaniu decyzji dotyczących organizacji systemu opieki zdrowotnej jest powszechnie uznanym i praktykowanym narzędziem wprowadzania zmian, jeśli mają one wychodzić naprzeciw potrzebom społecznym.
Wobec kryzysu systemu opieki zdrowotnej Polska powinna skorzystać z rozwiązań wypracowanych w innych krajach. Należy ustalić w mechanizmie dialogu społecznego, czy to za pomocą konsultacji społecznych online, czy za pośrednictwem ciał dialogu społecznego i reprezentatywnych przedstawicieli interesariuszy systemu ochrony zdrowia, jak Polacy chcą wydawać publiczne pieniądze na zdrowie. Czy w dalszym ciągu mają decydować kryteria ekonomiczne, a może wartości lub oba te czynniki jednocześnie? Na pewno kryterium ekonomiczne w obecnej postaci się nie sprawdza z perspektywy pacjentów. Jeśli system ma działać w oparciu o wartości społeczne, trzeba wiedzieć, na których z nich się oprzeć. Dialog ze społeczeństwem nie jest obecnie ani trudny, ani kosztowny, wytyczy kierunek zmian w ochronie zdrowia, ponieważ pomoże w ustaleniu priorytetów, dając przy tym mandat do prowadzenia reformy zgodnie z konsensusem społecznym – zmiany konsultowane społecznie zawsze wdraża się łatwiej.
Nie powinny powstawać żadne nowe ciała decyzyjne w ochronie zdrowia, w których nie uwzględniono by reprezentacji pacjentów. Jak dobierać reprezentantów pacjentów do tych ciał? Czy korzystać z organizacji parasolowych, federacji, stowarzyszeń czy szukać ? W obecnych czasach łatwego dostępu do opinii środowisk federalizacja jest już raczej hamulcem niż motorem dialogu. Należy dobór przedstawicieli środowisk pacjenckich do ciał decyzyjnych oprzeć raczej na ich kompetencjach eksperckich i merytorycznych niż na przynależności do reprezentatywnej organizacji. Ważne jest aby dać przedstawicielom organizacji pacjenckich jak najszerszą okazję do partycypacji. Z czasem w miarę jej praktykowania przez obie strony można oczekiwać rozwoju potencjału merytorycznego przedstawicieli pacjentów w gremiach decyzyjnych.
Należy ze szczególną uwagą traktować stanowiska środowisk pacjenckich zajmowane w konsultacjach społecznych i dawać postulatom zgłaszanym przez pacjentów i obywateli priorytet. Należy stale aktywnie promować ideę partycypacji pacjentów i obywateli w konsultacjach społecznych dotyczących ochrony zdrowia.
