Przerzuty do OUN - najnowsze zalecenia ESMO i EANO
Autor: Damian Matusiak
Data: 07.02.2024
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Europejskie Stowarzyszenie Neuroonkologii (EANO) i Europejskie Towarzystwo Onkologii Medycznej (ESMO) wydały niedawno zalecenia w sprawie postępowania w przypadku przerzutów do opon mózgowo-rdzeniowych.
Idąc od „a do z”, czyli od podejrzenia, poprzez diagnostykę, po leczenie przerzutów do OUN, eksperci podali, że tę lokalizację wtórnych ognisk nowotworowych należy szczególnie rozważyć u pacjentów chorujących na raka piersi, płuc lub czerniaka, u których występują jakiekolwiek objawy neurologiczne. Jako zalecane postępowanie kliniczne podano przede wszystkim szczegółowe badanie neurologiczne, a z badań obrazowych rezonans magnetyczny mózgu i/lub rdzenia kręgowego. Podkreślono także, że w optymalnych warunkach należy dokonać analizy płynu mózgowo-rdzeniowego. MRI mózgu powinno obejmować sekwencje osiowe T1 oraz T2-zależne, sekwencje FLAIR, 3D T1-zależne oraz 3D FLAIR po podaniu kontrastu. Z kolei MRI kręgosłupa powinno uwzględniać sekwencje strzałkowe T1-zależne z kontrastem.
Farmakoterapię, podawaną bezpośrednio do przestrzeni podpajęczynówkowej należy rozważyć u pacjentów z przerzutami typu IA/C (gdzie oznaczenie IA oznacza liniowe, IB guzkowe, a IC liniowo-guzkowe zmiany w badaniu obrazowym). Jeśli to możliwe, chemioterapię należy podawać drogą komorową, a nie lędźwiową. Natomiast w przypadku ograniczonych, zwłaszcza objawowych zmian należy rozważyć miejscową, celowaną radioterapię. W przypadku rozległych przerzutów typu guzkowego lub objawowego liniowego można rozważyć radioterapię obejmującą całe mózgowie.
Panel ekspertów podkreśla także wagę odpowiednio częstego i standaryzowanego monitorowania powyższych interwencji; według rekomendacji powinno się przeprowadzać szczegółowe badanie neurologiczne przy użyciu standardowego formularza oceny co 2 miesiące przez pierwsze 6 miesięcy, a następnie co 3 miesiące u stabilnych pacjentów lub w przypadku progresji radiologicznej lub pojawienia się nowych objawów neurologicznych. Dużym wyzwaniem (w polskich warunkach) jest z pewnością zalecenie przeprowadzania MRI mózgu i rdzenia co 6-12 tygodni oraz zawsze, gdy podejrzewa się progresję kliniczną, a także badania płynu mózgowo-rdzeniowego co 6 do 12 tygodni u pacjentów poddawanych farmakoterapii do płynu mózgowo-rdzeniowego.
Szczegółowy dokument w pełnej wersji (w języku angielskim) jest dostępny pod linkiem.
Farmakoterapię, podawaną bezpośrednio do przestrzeni podpajęczynówkowej należy rozważyć u pacjentów z przerzutami typu IA/C (gdzie oznaczenie IA oznacza liniowe, IB guzkowe, a IC liniowo-guzkowe zmiany w badaniu obrazowym). Jeśli to możliwe, chemioterapię należy podawać drogą komorową, a nie lędźwiową. Natomiast w przypadku ograniczonych, zwłaszcza objawowych zmian należy rozważyć miejscową, celowaną radioterapię. W przypadku rozległych przerzutów typu guzkowego lub objawowego liniowego można rozważyć radioterapię obejmującą całe mózgowie.
Panel ekspertów podkreśla także wagę odpowiednio częstego i standaryzowanego monitorowania powyższych interwencji; według rekomendacji powinno się przeprowadzać szczegółowe badanie neurologiczne przy użyciu standardowego formularza oceny co 2 miesiące przez pierwsze 6 miesięcy, a następnie co 3 miesiące u stabilnych pacjentów lub w przypadku progresji radiologicznej lub pojawienia się nowych objawów neurologicznych. Dużym wyzwaniem (w polskich warunkach) jest z pewnością zalecenie przeprowadzania MRI mózgu i rdzenia co 6-12 tygodni oraz zawsze, gdy podejrzewa się progresję kliniczną, a także badania płynu mózgowo-rdzeniowego co 6 do 12 tygodni u pacjentów poddawanych farmakoterapii do płynu mózgowo-rdzeniowego.
Szczegółowy dokument w pełnej wersji (w języku angielskim) jest dostępny pod linkiem.
