Ipilimumab w leczeniu adjuwantowym zaawansowanego czerniaka
Autor: Małgosia Michalak
Data: 05.05.2015
Źródło: Eggermont AMM et al. „Adjuvant ipilimumab versus placebo after complete resection of high-risk stage III melanoma (EORTC 18071): a randomised, double-blind, phase 3 trial” Lancet Oncol 2015; 16: 522–30.
Mimo lepszych metod wykrywania czerniaka złośliwego nadal znaczącą część tych nowotworów rozpoznaje się w trzecim stopniu zaawansowania klinicznego – z zajęciem regionalnych węzłów chłonnych.
Wg AJCC (American Joint Committee on Cancer) 5-letnie przeżycie specyficzne dla czerniaka wynosi 78% dla stopnia IIIA, 59% dla stopnia IIIB i 40% dla stopnia IIIC. Wznowy w 5 roku stwierdzane są u 37% chorych w stopniu IIIA, 68% chorych w stopniu IIIB i u 89% chorych w stopniu IIIC. W celu poprawy tych wyników zaprojektowano badanie EORTC 18071 (European Organisation for Research and Treatment of Cancer), które ma określić skuteczność adjuwantowego zastosowania ipilimumabu w porównaniu z placebo.
Wg AJCC (American Joint Committee on Cancer) 5-letnie przeżycie specyficzne dla czerniaka wynosi 78% dla stopnia IIIA, 59% dla stopnia IIIB i 40% dla stopnia IIIC. Wznowy w 5 roku stwierdzane są u 37% chorych w stopniu IIIA, 68% chorych w stopniu IIIB i u 89% chorych w stopniu IIIC. W celu poprawy tych wyników zaprojektowano badanie EORTC 18071 (European Organisation for Research and Treatment of Cancer), które ma określić skuteczność adjuwantowego zastosowania ipilimumabu w porównaniu z placebo.
Ipilimumab jest przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciwko antygenom CTLA-4, które jest zarejestrowane w leczeniu przerzutowego czerniaka. W prezentowanym badaniu zarówno ipilimumab jak i placebo były podawane w dawce 10mg/kg masy ciała co 3 tygodnie do czterech podań, a następnie 1 podanie co 3 miesiące do maksymalnie 3 lat. Do badania zakwalifikowano chorych na czerniaka w III stopniu zaawansowania klinicznego z wyłączeniem obecności przerzutów ≤ 1 mm w węzłach chłonnych oraz przerzutów in transit. W grupie leczonej ipilimumabem znalazło się 475 chorych, a w grupie otrzymującej placebo 476 chorych.
Mediana przeżycia wolnego od wznowy (RFS – recurrence-free survival) wyniosła 26,1 miesiąca w grupie ipilimumabu i 17,1 miesiąca w grupie placebo (p=0,0013). 3-letni RFS wyniósł odpowiednio 46,5% i 34,8%. Działania uboczne leczenia ipilimumabem były odpowiedzialne za dyskontynuację leczenia u 245 chorych (52%), z czego u 182 chorych (39%) w okresie pierwszych czterech podań. Najczęstsze działania niepożądane związane z odpowiedzią immunologiczną w stopniu 3 i 4 dotyczyły układu pokarmowego – 75 chorych, wydolności wątroby – 50 chorych i układu endokrynnego – 40 chorych. 5 chorych zmarło w wyniku powikłań leczenia ipilimumabem.
Podsumowując – adjuwantowe podawanie ipilimuabu u chorych na czerniaka w stopniu III znacząco poprawia przeżycie wolne od wznowy. Profil działań niepożądanych w porównaniu do zastosowania ipilimumabu u chorych na przerzutowego czerniaka wykazuje wyższą częstość endokrynopatii.
Mediana przeżycia wolnego od wznowy (RFS – recurrence-free survival) wyniosła 26,1 miesiąca w grupie ipilimumabu i 17,1 miesiąca w grupie placebo (p=0,0013). 3-letni RFS wyniósł odpowiednio 46,5% i 34,8%. Działania uboczne leczenia ipilimumabem były odpowiedzialne za dyskontynuację leczenia u 245 chorych (52%), z czego u 182 chorych (39%) w okresie pierwszych czterech podań. Najczęstsze działania niepożądane związane z odpowiedzią immunologiczną w stopniu 3 i 4 dotyczyły układu pokarmowego – 75 chorych, wydolności wątroby – 50 chorych i układu endokrynnego – 40 chorych. 5 chorych zmarło w wyniku powikłań leczenia ipilimumabem.
Podsumowując – adjuwantowe podawanie ipilimuabu u chorych na czerniaka w stopniu III znacząco poprawia przeżycie wolne od wznowy. Profil działań niepożądanych w porównaniu do zastosowania ipilimumabu u chorych na przerzutowego czerniaka wykazuje wyższą częstość endokrynopatii.
