Nowotwory krwi: czy jakość życia u kresu musi być zła?
Autor: Aleksandra Lang
Data: 22.06.2016
Źródło: MK/AL
Chorzy na nowotwory krwi u kresu życia oceniają swoją jakość życia jako złą. Co budzi największe obawy? Powtarzające się wkłucia, wynaczynienia. Ból jest oceniany jako wysoki – na 5,96. Dlatego warto walczyć o poprawę jakości ich życia, mówiła dr Eleonora Mess z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu podczas Opieki Paliatywnej 2016.
Nowotwory stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgonów po wypadkach, urazach i zatruciach. Zachorowalność na choroby krwi, mimo różnic między dorosłymi a dziećmi, wzrasta w jednej i drugiej grupie. Wyleczalność w grupie dzieci jest coraz lepsza, zmieniło się także podejście do rozpoznawania nowotworów krwi u osób starszych, choć nadal szpiczak nie jest rozpoznawany, a stanowi duży problem u ludzi dorosłych.
Kiedy można zachorować na nowotwór krwi? W pierwszym roku życia u dzieci najczęściej występują guzy embrionalne: neuroblastma. We wszystkich nowotworach szczyt zachorowań przypada od 2. do 4. roku życia. U młodzieży występują przede wszystkim chłoniaki ziarnicze, guzy kości, nowotwory tkanek miękkich o gorszym rokowaniu niż czerniak. Szczyt zachorowań na choroby układu krwiotwórczego dotyczy osób w ostatniej dekadzie życia . Szpiczak mnogi jest złośliwym nowotworem układu krwiotwórczego. Ryzyko zachorowania na szpiczaka wzrasta wraz z wiekiem, najwięcej przypadków diagnozuje się między 60. a 70. rokiem życia. Rocznie w Polsce wykrywanych jest około 1500 nowych zachorowań. Niestety liczba ta jest szacunkowa, gdyż często wstępne objawy szpiczaka mylone są z innymi objawami chorób wieku starczego. Głównymi czynnikami predestynującymi do zachorowania na nowotwór krwi są czynniki genetyczne.
Jakie są objawy chorób krwi? To przede wszystkim ból kostny - nieswoisty, subiektywny objaw, który charakteryzuje się występowaniem bolesności w obrębie układu kostnego. Może mieć charakter zlokalizowany, ograniczony do jednej okolicy, a nawet występować w postaci uogólnionej. Stąd należy odróżniać bóle kostne od dolegliwości bólowych mięśni czy stawów.
- Zgłaszany przez chorego objaw powinien być szczególnie zdiagnozowany - winien wymagać szczególnej uwagi. Zwracamy uwagę czy jest regularny, pora występowania , jakie jest jego nasilenie i dokładna lokalizacja. W badaniu fizykalnym bierzemy pod uwagę: bolesność, kolor skóry, ucieplenie skóry, mierzymy obwód kończyny, ruchomość w sąsiadujących stawach. Badaną kończynę zawsze trzeba porównać z stroną przeciwną. Należy zwracać uwagę na chód pacjenta – mówiła dr Mess.
Inne objawy to bóle głowy, bóle brzucha, gorączka.
- Choroba nowotworowa każda niszczy nie tylko ciało, ale rani również psychikę i duszę, obejmuje cały obszar osobowości pacjenta i dotyczy także całej rodziny. Leczenie nie może zatem sprowadzać się tylko do spraw czysto medycznych i pielęgnacyjnych, powinno uwzględniać wszystkie sfery funkcjonowania człowieka. – mówiła dr Mess. – Objawy będą się nasilały przy lęku i depresji i o tym należy pamiętać. – dodawała.
Co dolega pacjentom w terminalnym stanie choroby? Duszność, utrata włosów, brak apetytu, brak energii, osłabienie, zmęczenie, znużenie, suchość w ustach, ból. Pojawiają się także zaburzenia psychiczne – poczucie beznadziei, drażliwość i irytacja, depresyjny nastrój. Obecny jest lęk, często nieleczony. Tymczasem podstawowe leczenie lekami cytostatycznymi wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia objawów niepożądanych, jakimi są m.in. wynaczynienia. W zależności od rodzaju, rozległości i nasilenia zdarzenia może dojść do obniżenia jakości życia pacjenta i jego sprawności fizycznej. Stąd pacjenci z chorobą nowotworową krwi w stadium zaawansowanym wymagają opieki pod względem bólu, wsparcia duchowego i wsparcia społecznego.
Kiedy można zachorować na nowotwór krwi? W pierwszym roku życia u dzieci najczęściej występują guzy embrionalne: neuroblastma. We wszystkich nowotworach szczyt zachorowań przypada od 2. do 4. roku życia. U młodzieży występują przede wszystkim chłoniaki ziarnicze, guzy kości, nowotwory tkanek miękkich o gorszym rokowaniu niż czerniak. Szczyt zachorowań na choroby układu krwiotwórczego dotyczy osób w ostatniej dekadzie życia . Szpiczak mnogi jest złośliwym nowotworem układu krwiotwórczego. Ryzyko zachorowania na szpiczaka wzrasta wraz z wiekiem, najwięcej przypadków diagnozuje się między 60. a 70. rokiem życia. Rocznie w Polsce wykrywanych jest około 1500 nowych zachorowań. Niestety liczba ta jest szacunkowa, gdyż często wstępne objawy szpiczaka mylone są z innymi objawami chorób wieku starczego. Głównymi czynnikami predestynującymi do zachorowania na nowotwór krwi są czynniki genetyczne.
Jakie są objawy chorób krwi? To przede wszystkim ból kostny - nieswoisty, subiektywny objaw, który charakteryzuje się występowaniem bolesności w obrębie układu kostnego. Może mieć charakter zlokalizowany, ograniczony do jednej okolicy, a nawet występować w postaci uogólnionej. Stąd należy odróżniać bóle kostne od dolegliwości bólowych mięśni czy stawów.
- Zgłaszany przez chorego objaw powinien być szczególnie zdiagnozowany - winien wymagać szczególnej uwagi. Zwracamy uwagę czy jest regularny, pora występowania , jakie jest jego nasilenie i dokładna lokalizacja. W badaniu fizykalnym bierzemy pod uwagę: bolesność, kolor skóry, ucieplenie skóry, mierzymy obwód kończyny, ruchomość w sąsiadujących stawach. Badaną kończynę zawsze trzeba porównać z stroną przeciwną. Należy zwracać uwagę na chód pacjenta – mówiła dr Mess.
Inne objawy to bóle głowy, bóle brzucha, gorączka.
- Choroba nowotworowa każda niszczy nie tylko ciało, ale rani również psychikę i duszę, obejmuje cały obszar osobowości pacjenta i dotyczy także całej rodziny. Leczenie nie może zatem sprowadzać się tylko do spraw czysto medycznych i pielęgnacyjnych, powinno uwzględniać wszystkie sfery funkcjonowania człowieka. – mówiła dr Mess. – Objawy będą się nasilały przy lęku i depresji i o tym należy pamiętać. – dodawała.
Co dolega pacjentom w terminalnym stanie choroby? Duszność, utrata włosów, brak apetytu, brak energii, osłabienie, zmęczenie, znużenie, suchość w ustach, ból. Pojawiają się także zaburzenia psychiczne – poczucie beznadziei, drażliwość i irytacja, depresyjny nastrój. Obecny jest lęk, często nieleczony. Tymczasem podstawowe leczenie lekami cytostatycznymi wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia objawów niepożądanych, jakimi są m.in. wynaczynienia. W zależności od rodzaju, rozległości i nasilenia zdarzenia może dojść do obniżenia jakości życia pacjenta i jego sprawności fizycznej. Stąd pacjenci z chorobą nowotworową krwi w stadium zaawansowanym wymagają opieki pod względem bólu, wsparcia duchowego i wsparcia społecznego.
