123RF
Antybiotyki? Tak, bo wiem lepiej od lekarza ►
Autor: Iwona Konarska
Data: 13.10.2023
Działy:
Aktualności w Lekarz POZ
Aktualności
| Tagi: | Agnieszka Mastalerz-Migas, Jacek Krajewski, Andrzej M. Fal, POZ, antybiotyki, antybiotykoterapia |
Dlaczego nadużywamy antybiotyków w leczeniu górnych dróg oddechowych? Częściowo odpowiedź na to pytanie znajduje się w migawkach z sondy, w której co czwarty ankietowany uważa, że infekcje wywołane wirusami należy zwalczać antybiotykami.
35 proc. respondentów stosowało antybiotyki do leczenia infekcji gardła bez zalecenia lekarza.
Podsumowując, można stwierdzić, że nasza wiedza jest przypadkowa, bardzo często fałszywa i niepewna. Dodatkowo „presji na antybiotyki” sprzyja fakt, że w ramach refundacji antybiotyki są dla pacjenta bezpłatne, a preparaty leczące objawowo już nie.
– Zeszłoroczny sezon był bardzo „wysoki”, najpierw zakażenia RSV, potem grypa, która przyszła wcześniej, już w listopadzie. Był to sezon – określany przez nas jako „z odbicia” – gdy odpuściliśmy sobie m.in. maseczki – powiedziała dr hab. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, prof. WMW, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej. Ekspertka przypomniała, że atakowały nas patogeny, wcześniej wyciszone restrykcjami, a samo nasilenie zakażeń na przestrzeni lat przypomina sinusoidę – po mocniejszym uderzeniu zakażeń przychodzi spokojniejszy rok.
Jak będzie teraz? Trudno prorokować, ale na podstawie sytuacji w Australii, w której zima już była, można wyciągnąć uspokajające wnioski. Nie było tam w tej porze roku gwałtownego nasilenia zachorowań. To jednak tylko sugestie.
Jak lekarze POZ są przygotowani na ten sezon?
Dr n. med. Jacek Krajewski przypomniał, że w ramach opieki koordynowanej z budżetu powierzonego lekarze POZ mają sfinansowane szybkie testy diagnostyczne. Dla pacjenta są więc one bezpłatne. Dr Mastalerz-Migas zauważyła, że test jest nie tylko narzędziem diagnostycznym, ale i edukacyjnym. COVID-19 nauczył pacjentów diagnozowania i chętnie korzystają teraz także z innych testów dających jasną odpowiedź.
– Test skraca rozmowę, pozwala zaoszczędzić czas – stwierdził dr Krajewski. Jego zdaniem testów najbardziej nie lubią ludzie młodzi, którzy najchętniej „coś” by zażyli i wrócili do swojej korporacji.
Osobną grupą pacjentów są dzieci, szczególnie niemowlęta zakażone wirusem RSV. Tu rozmawiamy o hospitalizacji, musimy też pamiętać, że konieczna jest strategia czynnego wyczekiwania – potrzeba obserwacji i nawet gdy wynik testu jest ujemny, powtórzyć go. Lekarz POZ powinien też pamiętać o czerwonych flagach, sytuacjach alarmujących.
Generalnie, jak przypomniała dr Mastalerz-Migas, infekcje wirusowe są samoograniczające. Zwykłe zapalenie gardła przechodzi samo, a leczenie objawowe jest także niefarmakologiczne (płukanie gardła wodą z solą, duża ilość płynów, wypoczynek). By organizm się zmobilizował, musi być wypoczęty. Taki jest prosty zestaw zaleceń.
I jeszcze jedna konkluzja z debaty ekspertów: pacjentom – poza stwierdzeniem, że antybiotyk nie pomoże – trzeba przekazywać ostrzeżenia, przypominać, że nasz mikrobiom bardzo długo odbudowuje się po tygodniowej antybiotykoterapii, a u niemowląt może być zaburzony trwale. Z powodu reakcji alergicznych na antybiotyki 6 proc. z nich jest hospitalizowanych, poza tym antybiotyki negatywnie wpływają na słuch, nerki i wątrobę.
– Co do jesiennej fali zakażeń, to nie zapanujemy nad sytuacją bez edukacji pacjentów – oceniła dr Mastalerz-Migas. Natomiast edukacji lekarzy POZ służy dokument opublikowany w czasopiśmie Lekarz POZ. W wytycznych przypomniano, że antybiotyk nie jest pierwszą linią leczenia po diagnozie stanów zapalnych dróg oddechowych.
– Przygotowane wytyczne stanowią kompendium wiedzy na temat objawów, rozpoznawania, diagnostyki oraz leczenia najczęstszych infekcji i towarzyszących im stanów zapalnych dróg oddechowych. Autorzy są ekspertami z dziedziny laryngologii, chorób zakaźnych, farmakologii, zdrowia publicznego i medycyny rodzinnej. Liczymy, że to wielospecjalistyczne opracowanie będzie dla państwa użyteczne w codziennej praktyce i ułatwi podejmowanie decyzji terapeutycznych – napisał we wstępie, w imieniu autorów, prof. Andrzej M. Fal.
Link do artykułu: https://www.termedia.pl/Diagnostyka-i-leczenie-wybranych-infekcji-oraz-stanow-zapalnych-drog-oddechowych-Wytyczne-dla-lekarzy-POZ,98,45690,0,1.html.
Poniżej link do sondy, w której sprawdzano wiedzę o antybiotykoterapii:
Wypowiedzi ekspertów pochodzą z konferencji nt. projektu edukacyjnego dotyczącego nienadużywania antybiotyków realizowanego pod patronatem Naczelnej Izby Lekarskiej i Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. Partnerami społecznymi są: Fundacja MY PACJENCI i Instytut Prawa Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej.
Podsumowując, można stwierdzić, że nasza wiedza jest przypadkowa, bardzo często fałszywa i niepewna. Dodatkowo „presji na antybiotyki” sprzyja fakt, że w ramach refundacji antybiotyki są dla pacjenta bezpłatne, a preparaty leczące objawowo już nie.
– Zeszłoroczny sezon był bardzo „wysoki”, najpierw zakażenia RSV, potem grypa, która przyszła wcześniej, już w listopadzie. Był to sezon – określany przez nas jako „z odbicia” – gdy odpuściliśmy sobie m.in. maseczki – powiedziała dr hab. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, prof. WMW, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej. Ekspertka przypomniała, że atakowały nas patogeny, wcześniej wyciszone restrykcjami, a samo nasilenie zakażeń na przestrzeni lat przypomina sinusoidę – po mocniejszym uderzeniu zakażeń przychodzi spokojniejszy rok.
Jak będzie teraz? Trudno prorokować, ale na podstawie sytuacji w Australii, w której zima już była, można wyciągnąć uspokajające wnioski. Nie było tam w tej porze roku gwałtownego nasilenia zachorowań. To jednak tylko sugestie.
Jak lekarze POZ są przygotowani na ten sezon?
Dr n. med. Jacek Krajewski przypomniał, że w ramach opieki koordynowanej z budżetu powierzonego lekarze POZ mają sfinansowane szybkie testy diagnostyczne. Dla pacjenta są więc one bezpłatne. Dr Mastalerz-Migas zauważyła, że test jest nie tylko narzędziem diagnostycznym, ale i edukacyjnym. COVID-19 nauczył pacjentów diagnozowania i chętnie korzystają teraz także z innych testów dających jasną odpowiedź.
– Test skraca rozmowę, pozwala zaoszczędzić czas – stwierdził dr Krajewski. Jego zdaniem testów najbardziej nie lubią ludzie młodzi, którzy najchętniej „coś” by zażyli i wrócili do swojej korporacji.
Osobną grupą pacjentów są dzieci, szczególnie niemowlęta zakażone wirusem RSV. Tu rozmawiamy o hospitalizacji, musimy też pamiętać, że konieczna jest strategia czynnego wyczekiwania – potrzeba obserwacji i nawet gdy wynik testu jest ujemny, powtórzyć go. Lekarz POZ powinien też pamiętać o czerwonych flagach, sytuacjach alarmujących.
Generalnie, jak przypomniała dr Mastalerz-Migas, infekcje wirusowe są samoograniczające. Zwykłe zapalenie gardła przechodzi samo, a leczenie objawowe jest także niefarmakologiczne (płukanie gardła wodą z solą, duża ilość płynów, wypoczynek). By organizm się zmobilizował, musi być wypoczęty. Taki jest prosty zestaw zaleceń.
I jeszcze jedna konkluzja z debaty ekspertów: pacjentom – poza stwierdzeniem, że antybiotyk nie pomoże – trzeba przekazywać ostrzeżenia, przypominać, że nasz mikrobiom bardzo długo odbudowuje się po tygodniowej antybiotykoterapii, a u niemowląt może być zaburzony trwale. Z powodu reakcji alergicznych na antybiotyki 6 proc. z nich jest hospitalizowanych, poza tym antybiotyki negatywnie wpływają na słuch, nerki i wątrobę.
– Co do jesiennej fali zakażeń, to nie zapanujemy nad sytuacją bez edukacji pacjentów – oceniła dr Mastalerz-Migas. Natomiast edukacji lekarzy POZ służy dokument opublikowany w czasopiśmie Lekarz POZ. W wytycznych przypomniano, że antybiotyk nie jest pierwszą linią leczenia po diagnozie stanów zapalnych dróg oddechowych.
– Przygotowane wytyczne stanowią kompendium wiedzy na temat objawów, rozpoznawania, diagnostyki oraz leczenia najczęstszych infekcji i towarzyszących im stanów zapalnych dróg oddechowych. Autorzy są ekspertami z dziedziny laryngologii, chorób zakaźnych, farmakologii, zdrowia publicznego i medycyny rodzinnej. Liczymy, że to wielospecjalistyczne opracowanie będzie dla państwa użyteczne w codziennej praktyce i ułatwi podejmowanie decyzji terapeutycznych – napisał we wstępie, w imieniu autorów, prof. Andrzej M. Fal.
Link do artykułu: https://www.termedia.pl/Diagnostyka-i-leczenie-wybranych-infekcji-oraz-stanow-zapalnych-drog-oddechowych-Wytyczne-dla-lekarzy-POZ,98,45690,0,1.html.
Poniżej link do sondy, w której sprawdzano wiedzę o antybiotykoterapii:
Wypowiedzi ekspertów pochodzą z konferencji nt. projektu edukacyjnego dotyczącego nienadużywania antybiotyków realizowanego pod patronatem Naczelnej Izby Lekarskiej i Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. Partnerami społecznymi są: Fundacja MY PACJENCI i Instytut Prawa Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej.
