Chorób wątroby w ciąży nie można bagatelizować

Choroby wątroby w ciąży dzielą się na te występujące jeszcze przed ciążą, te, które rozpoczynają się w czasie ciąży i te, które są indukowane przez ciążę. Większość z nich poddaje się leczeniu i nie stanowi zagrożenia dla kobiety i dziecka, ale niektóre mogą powodować nawet zgon matki i płodu.

Pacjentki nie mają szansy na ciążę w przypadku zaawansowanej choroby wątroby z marskością, czy pierwotną marskością żółciową, choć we wczesnych stadiach choroby zajście w ciążę jest możliwe. Głównym kłopotem są żylaki przełyku. Po przeszczepieniu wątroby można myśleć o ciąży w dwa lata po zabiegu, kiedy czynności graftu jest stabilna, choć leki immunosupresyjne odpowiadają za dysfukcje nerek. Jednak w 70 procent przypadków ciąża po przeszczepieniu kończy się porodem.
W przypadku wirusowych zakażeń wątroby typu B i C głównym problemem jest niedopuszczenie do zakażenia płodu. W przypadku wirusa HCV ryzyko zakażenia płodu nie jest duże i wynosi około 5 procent, w przypadku HBV ryzyko infekcji wertykalnej płodu sięga aż 80-90 procent. Zależne jest od wiremii. Czym wyższa wiremia tym ryzyko zakażenia większe. Cięcie cesarskie nie rozwiązuje problemu, bo ryzyko zakażenia przy porodzie naturalnym i przez ciecie cesarskie jest podobne. Obowiązkowe jest zastosowanie szczepienia do 12 godzin po porodzie.
Choroba Wilsona jest rzadką chorobą występująca u ludzi młodych. Ciąża podwyższa stężenie ceruloplazminy i może występować hemoliza, co mylone jest z HELLP. Lekiem z wyboru są sole cynku, dawka w III trymestrze powinna być zredukowana do połowy. Jednak nie wolno odstawiać leków, bo to może zakończyć się zgonem.
Kamica pęcherzykowa występuje dość często dotykając około 10-12 proc kobiet pod koniec III trymestru ciąży. Zabieg laparoskopowy można wykonać w II trymestrze, w III trymestrze w grę wchodzi chirurgia klasyczna. W przypadku kamicy przewodowej najlepszym rozwiązaniem są metody endoskopowe.
Choroby wątroby mogą być także indukowane przez ciążę. Do nich należą niepohamowane wymioty ciężarnych, wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych, która może być niebezpieczna dla płodu. Tutaj zdarzają się porody przedwczesne, zaburzenia akcji serca. Objawem jest świąd skóry. Rozpoznajemy ją poprzez wykluczenia. Należy dążyć do wczesnego porodu. Powikłania mogą indukować SIRS, zmniejszenie przepływu krwi przez łożysko, nadciśnienie u matki. Śmierć wewnątrzmaciczna zdarza się w 1-3 procent przypadków.
Zespół HELLP zdarza się w II trymestrze i dotyka 0,5 procenta ciąż. Może dochodzić do trombocytopenii. W 30 procentach przypadków HELLP rozpoczyna się już w okresie połogu. Leczenie polega na zastosowaniu leków przeciwnadciśnieniowych. W tej chorobie czym niższa liczba płytek krwi, tym cięższa choroba.
Ostre stłuszczenie wątroby to najpoważniejsza choroba w III trymestrze. Śmiertelność ciężarnych może sięgać aż 20 procent, a jest znacznie większa dla płodów. Tutaj mamy do czynienia z matką, która jest heterozygotą i płodem, który jest homozygotą. W tym modelu płód zatruwa organizm matki. Leczeniem jest przyśpieszony poród. Czasem konieczne może być przeszczepienie wątroby.
Kryteriami Swansea przy ostrej niewydolności wątroby są m.in. nudności, ból brzucha, poliuria, encefalopatia, hipoglikemia, obecność kwasu moczanowego, leukocytów oraz wodobrzusze.
Choroby współistniejące z ciążą to ostre zapalenia wątroby, czy zakrzepica żył wątrobowych.

Oprac. Marta Koblańska na podstawie wykładu prof. Marka Hartleba „ Choroby wątroby w ciąży”.