Jaka jest skuteczność i bezpieczeństwo kubańskiego panaceum na raka płuc?
Autor: Mariusz Bryl
Data: 04.11.2016
Źródło: MM/AL/MB
Lekarz Mateusz Polaczek z Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie przytacza naukowe dane i rozwiewa nadzieje związane z kubańską szczepionką na raka płuc.
Jaki jest mechanizm działania szczepionki CimaVax?
CIMAvax-EGF jest szczepionką zawierającą ludzki rekombinowany naskórkowy czynnik wzrostu (EGF) połączony z białkiem P64 zawieszony w lipofilnym rozpuszczalniku. EGF jest autologicznym ludzkim białkiem, a przedstawiony w ten sposób układowi odpornościowemu wywołuje naturalną odpowiedź humoralną (wytwarzanie przeciwciał anty-EGF). Ma to na celu zmniejszenie stężenia wolnego krążącego w osoczu EGF.
EGF jest ligandem dla receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR), receptora błonowego z rodziny HER większości komórek o różnicowaniu nabłonkowym, którego ekspresja jest wzmożona w wielu nowotworach nabłonkowych, a jego nadmierna, często niekontrolowana aktywacja przyczynia się do niekontrolowanego wzrostu nowotworu. Taki mechanizm ma miejsce również w części przypadków niedrobnokomórkowego raka płuca. W ujęciu teoretycznym zablokowanie szlaku sygnałowego przekazywanego przez EGFR poprzez zmniejszenie ilości dostępnego ligandu ma hamować cykl komórkowy komórek raka.
Jaka jest skuteczność i bezpieczeństwo kubańskiego panaceum na raka płuc?
W tym roku opublikowane zostało badanie III fazy (Clin Cancer Res; 2016;22:3782-90) porównujące skuteczność szczepionki CIMAvax-EGF do postępowania objawowego u chorych po zakończonym leczeniu 1. linii raka niedrobnokomórkowego płuca. Mimo trendu wskazującego na wydłużenie mediany przeżycia oraz zwiększenie odsetka 5-letnich przeżyć w grupie szczepionej, dane te nie uzyskują istotności statystycznej. W analizie podgrup wykazano większą skuteczność tej interwencji terapeutycznej w grupie pacjentów z potwierdzonym wysokim osoczowym stężeniem EGF.
Istotnym ograniczeniem przytaczanego badania jest m.in. brak leczenia 2. linii w obu grupach chorych, w tym brak porównania szczepionki do aktualnie obowiązującego standardu oraz brak oceny odpowiedzi radiologicznej. Leczenie przy zastosowaniu CIMAvax-EGF należy do bezpiecznych, a opisywane działania niepożądane były niegroźne, nie osiągały w przeważającej większości stopnia 3 i 4, związane były z odczynem po podaniu szczepionki.
Czy uważa pan, że kubańska szczepionka na niedrobnokomórkowego raka płuc ma szansę pojawić się na amerykańskim i europejskim rynku leków?
Terapie biologiczne (leki celowane), których miejscem uchwytu jest układ EGF-EGFR i jego szlak przekaźnikowy są dostępne na rynku od wielu lat, a receptor ten stanowi temat licznych toczących się badań. Niepodważalnie udowodniono skuteczność leków hamujących sygnał przekazywany przez EGFR w przypadku mutacji genu tego receptora - leki z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej EGFR - dostępne w Polsce gefitynib (Iressa), erlotynib (Tarceva), afatynib (Giotrif). Nie ma natomiast dowodów przemawiających za powszechnym użyciem u chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca białka monoklonalnego - cetuksymabu (Erbitux), które blokuje EGFR (lek używany w leczeniu chorych z rakiem jelita grubego i nowotworami głowy i szyi). Uwzględniając wiedzę dotyczącą cetuksymabu, blokada sygnału przekaźnikowego EGFR typu dzikiego (bez mutacji aktywującej - tak zwany wild type EGFR) w niedrobnokomórkowym raku płuca może nie być tak istotna jak wynikałoby z podstaw teoretycznych omówionych powyżej.
Podsumowując, należy stwierdzić, że szczepienie preparatem CIMAvax-EGF nie znajduje zastosowania w świetle obowiązujących w Europie i USA wytycznych postępowania, mimo dobrego profilu toksyczności nie ma dowodu wskazującego na wyższość lub równoważność tej metody leczenia w porównaniu z dostępnymi opcjami terapeutycznymi.
Jakie mogą być potencjalne inne zastosowania szczepionki CimaVax?
Uwzględniając dane z dotychczas opublikowanych badań w grupie chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, z dystansem należy podchodzić do ewentualnego zastosowania szczepionki w innych nowotworach nabłonkowych wykazujących ekspresję EGFR.
Rozmawiał Michał Mańka
CIMAvax-EGF jest szczepionką zawierającą ludzki rekombinowany naskórkowy czynnik wzrostu (EGF) połączony z białkiem P64 zawieszony w lipofilnym rozpuszczalniku. EGF jest autologicznym ludzkim białkiem, a przedstawiony w ten sposób układowi odpornościowemu wywołuje naturalną odpowiedź humoralną (wytwarzanie przeciwciał anty-EGF). Ma to na celu zmniejszenie stężenia wolnego krążącego w osoczu EGF.
EGF jest ligandem dla receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR), receptora błonowego z rodziny HER większości komórek o różnicowaniu nabłonkowym, którego ekspresja jest wzmożona w wielu nowotworach nabłonkowych, a jego nadmierna, często niekontrolowana aktywacja przyczynia się do niekontrolowanego wzrostu nowotworu. Taki mechanizm ma miejsce również w części przypadków niedrobnokomórkowego raka płuca. W ujęciu teoretycznym zablokowanie szlaku sygnałowego przekazywanego przez EGFR poprzez zmniejszenie ilości dostępnego ligandu ma hamować cykl komórkowy komórek raka.
Jaka jest skuteczność i bezpieczeństwo kubańskiego panaceum na raka płuc?
W tym roku opublikowane zostało badanie III fazy (Clin Cancer Res; 2016;22:3782-90) porównujące skuteczność szczepionki CIMAvax-EGF do postępowania objawowego u chorych po zakończonym leczeniu 1. linii raka niedrobnokomórkowego płuca. Mimo trendu wskazującego na wydłużenie mediany przeżycia oraz zwiększenie odsetka 5-letnich przeżyć w grupie szczepionej, dane te nie uzyskują istotności statystycznej. W analizie podgrup wykazano większą skuteczność tej interwencji terapeutycznej w grupie pacjentów z potwierdzonym wysokim osoczowym stężeniem EGF.
Istotnym ograniczeniem przytaczanego badania jest m.in. brak leczenia 2. linii w obu grupach chorych, w tym brak porównania szczepionki do aktualnie obowiązującego standardu oraz brak oceny odpowiedzi radiologicznej. Leczenie przy zastosowaniu CIMAvax-EGF należy do bezpiecznych, a opisywane działania niepożądane były niegroźne, nie osiągały w przeważającej większości stopnia 3 i 4, związane były z odczynem po podaniu szczepionki.
Czy uważa pan, że kubańska szczepionka na niedrobnokomórkowego raka płuc ma szansę pojawić się na amerykańskim i europejskim rynku leków?
Terapie biologiczne (leki celowane), których miejscem uchwytu jest układ EGF-EGFR i jego szlak przekaźnikowy są dostępne na rynku od wielu lat, a receptor ten stanowi temat licznych toczących się badań. Niepodważalnie udowodniono skuteczność leków hamujących sygnał przekazywany przez EGFR w przypadku mutacji genu tego receptora - leki z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej EGFR - dostępne w Polsce gefitynib (Iressa), erlotynib (Tarceva), afatynib (Giotrif). Nie ma natomiast dowodów przemawiających za powszechnym użyciem u chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca białka monoklonalnego - cetuksymabu (Erbitux), które blokuje EGFR (lek używany w leczeniu chorych z rakiem jelita grubego i nowotworami głowy i szyi). Uwzględniając wiedzę dotyczącą cetuksymabu, blokada sygnału przekaźnikowego EGFR typu dzikiego (bez mutacji aktywującej - tak zwany wild type EGFR) w niedrobnokomórkowym raku płuca może nie być tak istotna jak wynikałoby z podstaw teoretycznych omówionych powyżej.
Podsumowując, należy stwierdzić, że szczepienie preparatem CIMAvax-EGF nie znajduje zastosowania w świetle obowiązujących w Europie i USA wytycznych postępowania, mimo dobrego profilu toksyczności nie ma dowodu wskazującego na wyższość lub równoważność tej metody leczenia w porównaniu z dostępnymi opcjami terapeutycznymi.
Jakie mogą być potencjalne inne zastosowania szczepionki CimaVax?
Uwzględniając dane z dotychczas opublikowanych badań w grupie chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, z dystansem należy podchodzić do ewentualnego zastosowania szczepionki w innych nowotworach nabłonkowych wykazujących ekspresję EGFR.
Rozmawiał Michał Mańka
