Leczenie bólu u pacjentów pediatrycznych

Prawo do leczenia bólu jest jednym z podstawowych praw pacjenta. Uśmierzanie cierpienia i zapewnianie komfortu pacjentowi jest ważną, aczkolwiek często zaniedbywaną sferą medycyny. Szczególnie u dzieci, które nie zawsze mogą czy potrafią skomunikować się z lekarzami, leczenie przeciwbólowe powinno być traktowane z należytą starannością.

Trzema najpopularniejszymi skalami służącymi do oceny bólu u dzieci są: skala numeryczna NRS obejmująca 11 stopni nasilenia bólu – od 0 (brak bólu) do 10 (ból trudny do wytrzymania), skala wzrokowo-analogowa VAS, skala słowna VRS.

Na rynku dostępnych jest wiele środków uśmierzających ból. Czy w przypadku leczenia dzieci wybór jest równie szeroki i bezpieczny jak w przypadku dorosłych?

Na łamach „Jama Pediatrics” ukazał się artykuł, w którym dokonano oceny względnych korzyści i szkód związanych z farmakoterapią ostrego bólu u dzieci za pomocą metaanalizy sieciowej randomizowanych badań klinicznych.

Do badania włączono łącznie 41 badań z udziałem 4935 dzieci. Analizowano badania, do których włączono dzieci (w wieku poniżej 18 lat) z ostrym bólem i przydzielono je losowo do grupy otrzymującej farmakologiczny lek przeciwbólowy w porównaniu z alternatywnym lekiem przeciwbólowym lub placebo. Dowody o wysokiej do umiarkowanej pewności wykazały, że w porównaniu z placebo niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), ketamina i opioidy o średniej sile działania skutecznie zmniejszały ból. Tylko NLPZ zmniejszały potrzebę stosowania leków doraźnych. Ani NLPZ, ani paracetamol nie zwiększały ryzyka krótkotrwałych działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego.

Podsumowując, to NLPZ przynoszą największe korzyści i najmniejsze szkody, co sugeruje, że powinny one stanowić terapię pierwszego rzutu w przypadku ostrych bolesnych stanów u dzieci. Oprócz wyboru adekwatnego leku dziecko i jego opiekunów należy w zrozumiały sposób poinformować o planowanym postępowaniu przeciwbólowym, a także o metodzie zgłaszania bólu oraz jego oceny.