Opis przypadku - próba samobójcza w następstwie przedawkowania teofiliny
Autor: Andrzej Kordas
Data: 15.09.2015
Źródło: Sumit Kapoor, Jyotsana Thakkar, and Vikas Aggarwal; Theophylline toxicity leading to suicidal ideation in a patient with no prior psychiatric illness; SAGE Open Medical Case Reports January-December 2015 3: 2050313X15583208, first published on April 22, 2
71-letnia, skrajnie otyła pacjentka została przyjęta do szpitalnego oddziału ratunkowego z powodu podjętej uprzednio próby samobójczej. Z relacji pacjentki wynikało, iż słyszała ona głosy nakazujące odebranie sobie życia, co zamierzała uczynić poprzez próbę uszkodzenia naczyń krwionośnych w obrębie nadgarstka przy użyciu nożyczek. Dane z wywiadu wskazywały na współistnienie cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego oraz obturacyjnego bezdechu sennego. Pacjentka negowała natomiast schorzenia psychiatryczne oraz próby samobójcze w przeszłości.
Podczas badania lekarskiego przy przyjęciu stwierdzono prawidłową temperaturę ciała oraz stabilny stan hemodynamiczny. W trakcie pobytu w oddziale ratunkowym wystąpił epizod uogólnionych drgawek tonicznych, który ustąpił po doraźnym zastosowaniu lorazepamu oraz levetiracetamu. Następnie u pacjentki wystąpiło migotanie przedsionków z czynnością komór rzędu 140–150/min. Zadecydowano o podaży metoprololu w postaci dożylnej (bolus) oraz rozpoczęciu dożylnego wlewu amiodaronu. W wyniku zastosowanej terapii uzyskano zwolnienie częstości akcji komór do 70-80/min oraz powrót rytmu zatokowego z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego.
U pacjentki obserwowano nadmierną senność.
Podczas badania przedmiotowego pacjentki widoczne było 6-centymetrowe rozcięcie w okolicy lewego nadgarstka, które zaopatrzono chirurgicznie. Poza tym nie odnotowano nieprawidłowości w zakresie badania fizykalnego, włączając w to przeprowadzone badanie neurologiczne.
W badaniach laboratoryjnych przy przyjęciu stwierdzono: stężenie hemoglobiny 11g/dL, stężenie potasu w surowicy 2.8 mEq/L, stężenie dwuwęglanów 18 mEq/L, stężenie glukozy 333 mg/dL oraz stężenie kreatyniny 2.6 mg/dL. Na podstawie tomografii komputerowej głowy bez podaży środka kontrastowego, wykluczono krwawienie śródczaszkowe.
W wyniku pogłębionego wywiadu lekarskiego uzyskano informację, iż w ostatnim czasie pacjentka rozpoczęła terapię doustnymi preparatami teofiliny. Lek został zlecony przez pulmonologa, celem poprawy kontroli obturacyjnego bezdechu sennego, z zaleceniem modyfikacji dawki na podstawie regularnego monitorowania stężenia leku we krwi. Okazało się jednak, że pacjentka mimo przyjmowania teofiliny, nie zgłaszała się na badania kontrolne. W czasie obecnej hospitalizacji stężenie teofiliny we krwi wynosiło 37.1 mcg/mL (przedział terapeutyczny 10–20 mcg/mL, 56–111 umol/L). Wśród pozostałych leków przyjmowanych przez pacjentkę były metoprolol oraz aspiryna, których dawkowanie nie było w ostatnim czasie modyfikowane.
Przeprowadzone badanie psychiatryczne potwierdziło epizod ostrych zaburzeń psychotycznych oraz zachowania samobójcze, będące efektem toksycznego działania teofiliny.
Następnego dnia, po normalizacji stężenia teofiliny w surowicy pacjentka negowała myśli samobójcze. Po ponownej ocenie psychiatrycznej, wobec braku odchyleń od stanu prawidłowego, zadecydowano o wypisie pacjentki ze szpitala.
U pacjentki obserwowano nadmierną senność.
Podczas badania przedmiotowego pacjentki widoczne było 6-centymetrowe rozcięcie w okolicy lewego nadgarstka, które zaopatrzono chirurgicznie. Poza tym nie odnotowano nieprawidłowości w zakresie badania fizykalnego, włączając w to przeprowadzone badanie neurologiczne.
W badaniach laboratoryjnych przy przyjęciu stwierdzono: stężenie hemoglobiny 11g/dL, stężenie potasu w surowicy 2.8 mEq/L, stężenie dwuwęglanów 18 mEq/L, stężenie glukozy 333 mg/dL oraz stężenie kreatyniny 2.6 mg/dL. Na podstawie tomografii komputerowej głowy bez podaży środka kontrastowego, wykluczono krwawienie śródczaszkowe.
W wyniku pogłębionego wywiadu lekarskiego uzyskano informację, iż w ostatnim czasie pacjentka rozpoczęła terapię doustnymi preparatami teofiliny. Lek został zlecony przez pulmonologa, celem poprawy kontroli obturacyjnego bezdechu sennego, z zaleceniem modyfikacji dawki na podstawie regularnego monitorowania stężenia leku we krwi. Okazało się jednak, że pacjentka mimo przyjmowania teofiliny, nie zgłaszała się na badania kontrolne. W czasie obecnej hospitalizacji stężenie teofiliny we krwi wynosiło 37.1 mcg/mL (przedział terapeutyczny 10–20 mcg/mL, 56–111 umol/L). Wśród pozostałych leków przyjmowanych przez pacjentkę były metoprolol oraz aspiryna, których dawkowanie nie było w ostatnim czasie modyfikowane.
Przeprowadzone badanie psychiatryczne potwierdziło epizod ostrych zaburzeń psychotycznych oraz zachowania samobójcze, będące efektem toksycznego działania teofiliny.
Następnego dnia, po normalizacji stężenia teofiliny w surowicy pacjentka negowała myśli samobójcze. Po ponownej ocenie psychiatrycznej, wobec braku odchyleń od stanu prawidłowego, zadecydowano o wypisie pacjentki ze szpitala.
