Otyłość i jej konsekwencje – raport NFZ

— Lektura raportu NFZ skłania do refleksji, jak dużym kosztem systemowym jest zbyt późne leczenie otyłości lub całkowity jego brak. Skupiamy się na leczeniu powikłań metabolicznych i układu ruchu, a to generuje gigantyczne koszty dla systemu ochrony zdrowia – podkreśla prof. Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej.

• W 2035 r. ponad 35 proc. dorosłych mężczyzn i przeszło 25 proc. dorosłych kobiet w Polsce będzie chorych na otyłość
• Odnotowano dwunastokrotny wzrost liczby pacjentów leczących chorobę otyłościową w ramach programu KOS-BAR oraz wartości sprzedanych leków stosowanych do leczenia zachowawczego otyłości na przestrzeni lat 2019–2023
• Koszty leczenia wybranych chorób z powodu otyłości wynosiły w 2023 roku 3,8 mld zł.

Otyłość stanowi jedno z głównych wyzwań zdrowia publicznego na świecie. Niemal jedna czwarta populacji osób żyjących w 2035 r. (24 proc.) będzie otyła. W Polsce w 2035 r. z otyłością będzie zmagało się ponad 35 proc. dorosłych mężczyzn (w wieku 20 lat lub więcej) i więcej niż 25 proc. dorosłych kobiet. Także otyłość wśród dzieci i młodzieży będzie się pogłębiać z roku na rok. Najgorsza sytuacja wśród analizowanych państw była w Stanach Zjednoczonych, gdzie BMI wzrosło z 27,1 kg/m² w 1996 r. do 29,1 kg/m² dwie dekady później.

Specjaliści z Narodowego Funduszu Zdrowia przeanalizowali dane epidemiologiczne oraz dane zgromadzone w NFZ. Na tej podstawie powstał raport, który szczegółowo opisuje konsekwencje i koszty leczenia choroby otyłościowej z perspektywy funduszu. Według raportu Polska zanotowała wzrost średniego BMI z poziomu 25,5 kg/m² w 1996 r. do poziomu ponad 27,3 kg/m² w 2016 roku.

Choroba otyłościowa wymaga kompleksowego leczenia ►Jaki powinien być skuteczny program leczenia otyłości? Eksperci podkreślają wagę kompleksowej opieki nad pacjentem, jaką zapewniał KOS-BAR, który dzięki swojej wyjątkowości miał szansę stać się naszym towarem eksportowym. Obecnie jest on zawieszony. Czy nadzieją dla osób z otyłością będzie jego następca – KOS-BMI 30 PLUS? Nowy program pilotażowy trafił do konsultacji publicznych.

Program KOS-BAR

Od 2021 r. działa w Polsce pilotażowy program w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR. Operacje bariatryczne polegające na operacyjnym zmniejszeniu objętości żołądka są istotnym elementem leczenia zaawansowanej otyłości.

Do 21 marca 2024 r. w programie wzięło udział 5,5 tys. pacjentów, którzy leczyli się w 19 ośrodkach.  

KOS-BAR oprócz samego zabiegu oferuje również wsparcie psychologiczne i porady dietetyczne. Dlatego jest programem, w którym chory jest pod opieką kompleksowego zespołu specjalistów. Dodatkowo operacje bariatryczne wykonywane są również poza nim. W 2023 r. tego typu świadczenia otrzymało 6,5 tys. pacjentów.

– Bardzo ciekawe są dane dotyczące realizacji programu pilotażowego KOS-BAR, a także sprzedaży leków stosowanych do leczenia zachowawczego otyłości. Wzrost zarówno liczby pacjentów, jak i wartości sprzedanych preparatów na przestrzeni lat 2019–2023 jest mniej więcej dwunastokrotny! — wskazuje prof. Agnieszka Mastalerz-Migas.

Według zapowiedzi Ministerstwa Zdrowia program KOS-BAR będzie kontynuowany.

Problem otyłości nie ominął też PolskiNie ustępuje samoistnie, ma tendencję do nawrotów, powstaje w wyniku dodatniego bilansu energetycznego – przewagi energii pobranej z pożywienia nad wydatkowaną. Co to za przewlekła choroba? Otyłość

Choroby będące konsekwencją otyłości kosztowały NFZ 3,8 mld zł

Lekarze i dietetycy ostrzegają przed lekceważeniem otyłości i nadwagi, w szczególności wśród dzieci i młodzieży. Podkreślają, że choroba otyłościowa jest powodem innych problemów ze zdrowiem, np. chorób układu krążenia (udar mózgu, nadciśnienie tętnicze, ), nowotworów (rak jelita grubego, piersi, gruczołu krokowego), kamicy żółciowej, cukrzycy typu 2. 

W 2023 roku refundowane leki stosowane w leczeniu cukrzycy lub refundowane paski do oznaczania poziomu glukozy we krwi zrealizowało 3,3 mln osób. Rocznie przybywa średnio 110 tys. takich pacjentów.  

Raport NFZ omawia precyzyjnie wybrane jednostki chorobowe, które są konsekwencją otyłości. W raporcie omówiono wybrane jednostki chorobowe będące konsekwencjami otyłości. W 2023 roku kwota refundacji świadczeń związana z leczeniem wśród osób dorosłych cukrzycy typu 2, chorób woreczka żółciowego, dyslipidemii, bezdechu sennego, zwyrodnienia kolan, stłuszczenia wątroby wynosiła 3539,4 mln zł. Dla porównania, w 2014 roku kwota ta wynosiła 1218,7 mln zł

Raport przedstawia także niechlubne dane dotyczące amputacji stopy w przebiegu stopy cukrzycowej — wzrost liczby hospitalizacji z 3,86 tys. w roku 2014 do 5,54 tys. w 2023 spowodował ponadtrzykrotny wzrost kosztów refundacji.

– W 2023 wartość refundacji leczenia chorób będących głównymi konsekwencjami otyłości wynosiły 6,6 mld zł. Przyjmując, że otyłość nie jest ich jedynym powodem, szacuje się, że koszty leczenia wybranych chorób z powodu otyłości wynosiły w 2023 roku 3,8 mld zł – czytamy w raporcie.

Przeczytaj także: „Ogromna rola lekarza rodzinnego w walce z epidemią otyłości”.