Problem nadużywania alkoholu w populacji geriatrycznej
Autor: Andrzej Kordas
Data: 18.05.2015
Źródło: Geriatric Alcohol Use Disorder; A Review for Primary Care Physicians; Tanner J. Bommersbach, BA, Maria I. Lapid, MD, Teresa A. Rummans, MD, Robert M. Morse, MD; http://dx.doi.org/10.1016/j.mayocp.2015.03.012
Kategorie:
Choroby układu krążenia
Choroby układu oddechowego
Choroby układu nerwowego
Choroby układu dokrewnego i przemiany materii
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności Problem nadużywania alkoholu coraz częściej dotyczy osób w wieku starszym, tj. powyżej 65 roku życia. Niezwykle ważną rolę w rozpoznawaniu tego typu zaburzeń odgrywa lekarz pierwszego kontaktu (najczęściej lekarz rodzinny, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej). Na dzień dzisiejszy występują znaczne rozbieżności przy próbie określenia rozpowszechnienia tego schorzenia w populacji osób starszych. Dane różnią się znacznie w zależności od zastosowanej metodyki oraz kryteriów rozpoznania zaburzeń alkoholowych (od 0,24% do nawet 15,4% populacji geriatrycznej).
Choroba alkoholowa dotycząca osób starszych może mieć wczesny początek i długoletni przebieg, jak również może rozpocząć się dopiero w wieku starszym. Etiopatogeneza późnego początku powstania choroby alkoholowej nie jest znana, jednakże postuluje się istotną rolę pewnych czynników zwiększających ryzyko jej rozwoju. Są to między innymi obciążenie genetyczne, płeć męska, rasa biała, wiek 65-74 lata, stan cywilny (wdowiec/rozwodnik), trudna sytuacja materialna.
Wraz z wiekiem postępują zmiany dotyczące absorpcji, metabolizmu oraz wydalania alkoholu z organizmu. Osoby starsze wraz ze stopniowo pogarszającą się funkcją wątroby oraz nerek są bardziej narażone na toksyczne działanie alkoholu oraz częstsze występowanie toksycznych interakcji pomiędzy alkoholem a stosowanymi lekami. Spożywanie alkoholu wpływa również niekorzystnie na często występujące w wieku starszym choroby przewlekłe, takie jak zastoinowa niewydolność serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, cukrzyca.
W czasie każdej wizyty w POZ obowiązkiem lekarza powinno być zebranie wywiadu dotyczącego spożywania alkoholu przez osoby starsze. Pomocne w ocenie ryzyka występowania choroby alkoholowej może być wykorzystanie kwestionariuszy AUDIT oraz CAGE.
Leczenie osoby uzależnionej od alkoholu w wieku starszym nie różni się znacznie w porównaniu z pacjentami młodszymi. Istotne znaczenie ma wyrównanie niedoborów witaminowych (tiamina, kwas foliowy) oraz gospodarki wodno-elektrolitowej. W przypadku wystąpienia objawów zespołu abstynencyjnego zastosowanie mają benzodiazepiny (przede wszystkim krótko działające tj. lorazepam, oksazepam). Przy nieskuteczności monoterapii wykorzystywane są również β-blokery oraz haloperidol.
Wraz z wiekiem postępują zmiany dotyczące absorpcji, metabolizmu oraz wydalania alkoholu z organizmu. Osoby starsze wraz ze stopniowo pogarszającą się funkcją wątroby oraz nerek są bardziej narażone na toksyczne działanie alkoholu oraz częstsze występowanie toksycznych interakcji pomiędzy alkoholem a stosowanymi lekami. Spożywanie alkoholu wpływa również niekorzystnie na często występujące w wieku starszym choroby przewlekłe, takie jak zastoinowa niewydolność serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, cukrzyca.
W czasie każdej wizyty w POZ obowiązkiem lekarza powinno być zebranie wywiadu dotyczącego spożywania alkoholu przez osoby starsze. Pomocne w ocenie ryzyka występowania choroby alkoholowej może być wykorzystanie kwestionariuszy AUDIT oraz CAGE.
Leczenie osoby uzależnionej od alkoholu w wieku starszym nie różni się znacznie w porównaniu z pacjentami młodszymi. Istotne znaczenie ma wyrównanie niedoborów witaminowych (tiamina, kwas foliowy) oraz gospodarki wodno-elektrolitowej. W przypadku wystąpienia objawów zespołu abstynencyjnego zastosowanie mają benzodiazepiny (przede wszystkim krótko działające tj. lorazepam, oksazepam). Przy nieskuteczności monoterapii wykorzystywane są również β-blokery oraz haloperidol.
