Prof. Jacek Rożniecki: Skłonność do migreny jest dziedziczona
Autor: Alicja Kostecka
Data: 09.05.2017
Źródło: AK
-– Zanosi się na prawdziwą rewolucję w zapobieganiu i leczeniu farmakologicznym migreny – mówi dr hab. Jacek Rożniecki, prof. nadzw.i kierownik Kliniki Neurologii, Udarów Mózgu i Neurorehabilitacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Kiedy ból głowy wymaga leczenia?
Wtedy, kiedy sam pacjent uważa, że ten ból jest na tyle dokuczliwy, że uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie. A silne i dokuczliwe mogą być różne typy bólów głowy. Istnieje wiele typów bólów głowy, które generalnie można podzielić, na bóle objawowe, czyli wtórne, i bóle głowy pierwotne, czyli bezobjawowe. Bóle głowy są konsekwencją jakiś zmian organicznych, na przykład guza mózgu, udaru mózgu w postaci krwotoku podpajęczynówkowego, olbrzymiokomórkowego zapalenia naczyń, czy choćby zapalenia zatok lub jaskry. Taki ból wymaga leczenia, ale przede wszystkim leczenia wymaga podstawowa choroba, której wynikiem jest ten ból głowy. Ponad 95% bólów głowy ma jednak charakter pierwotny, u podłoża których nie leży nic poważnego, ale które są okresowo bardzo dokuczliwe i powodują niepełnosprawność cierpiącego na nie, dlatego również powinny być leczone. W tym wypadku leczy się ból lub bóle głowy i ewentualne objawy im towarzyszące. Jeśli więc pacjent uważa, że bóle głowy występują u niego często i/lub są silne na tyle, że z tego powodu cierpi, powinno się je leczyć. Terapia odbywa się w dwojaki sposób: doraźny - poprzez podanie leków znoszących lub - co najmniej- łagodzących ból głowy, oraz w sposób profilaktyczny przyczyniający się do zapobiegania powstania bólu i zmniejszenia częstości jego występowania.
Jak rozpoznać ból głowy pierwotny od bólu głowy wtórnego?
Bóle wtórne, to zaledwie kilka procent bólów głowy i są one efektem chorób neurologicznych, takich jak dla przykładu, krwotok podpajęczynówkowy, czy guz mózgu, lub chorób nieneurologicznych, jak na przykład zapalenie zatok. Sam pacjent nie jest jednak wstanie rozpoznać bólu głowy wtórnego, może to uczynić jedynie lekarz. Absolutna większość bólów głowy ma jednak charakter pierwotny, należą do nich: migrena, ból głowy typu napięciowego, bóle trójdzielne-autonomiczne oraz inne, rzadziej występujące pierwotne bóle głowy. Jeśli pacjent uważa, że bóle te są na tyle dokuczliwe, że uniemożliwiają mu normalne funkcjonowanie, to powinien udać się do lekarza, najlepiej – neurologa.
Ale między bólem głowy „zwyczajnym”, który każdy z nas odczuwa od czasu do czasu, a bólem głowy migrenowym istnieje zasadnicza różnica…..
Tak, ale to, co potocznie nazywamy „zwyczajnym bólem głowy”, jest to najczęściej ból głowy typu napięciowego, który ma charakter epizodyczny. Migrena ma ściśle określony obraz kliniczny oraz objawy jej towarzyszące. Bóle głowy typu napięciowego mogą występować rzadko, często lub przewlekle, dając w ostatnim przypadku umowny obraz „codziennego przewlekłego bólu głowy. Jeśli ból głowy występuje kilka razy w miesiącu, to mówi się, ż jest to ból epizodyczny sporadyczny, jeśli występuje częściej lecz nie więcej niż 15 dni w miesięcy, to jest to ból epizodyczny częsty. Po przekroczeniu częstotliwości większej niż połowa miesiąca, nazywamy to bólem głowy typu napięciowego przewlekłym. Najczęściej mamy jednak do czynienia z bólem głowy napięciowym, który występuje sporadycznie i pacjent może sobie pomóc sięgając po zwykłe leki przeciwbólowe.
Leczenia wymagają bóle głowy przewlekłe i migrena. Ta ostatnia, choć najczęściej występuje w postaci epizodycznej rzadkiej, może także mieć postać przewlekłą. W migrenie przewlekłej bóle głowy występują codziennie lub prawie codziennie (ponad 15 dni w miesiącu), z czego przynajmniej przez osiem dni ból głowy spełnia kryteria migreny.
Czym charakteryzują się objawy kliniczne migreny?
Ból migrenowy charakteryzuje się przede wszystkim pulsującym charakterem o natężeniu średnim lub dużym. Początkowo zlokalizowany jest w połowie głowy, a potem rozprzestrzenia się na całą głowę. Ból ten trwa, co najmniej cztery godziny i towarzyszą mu takie objawy jak: nudności, wymioty, nadwrażliwość na hałas, światło, zapachy. Ból migrenowy nasila się pod wpływem aktywności fizycznej, dlatego pacjent próbuje się ratować pozostając bez ruchu, najlepiej w pozycji leżącej izolując się od tych czynników, które nasilają ból i objawy towarzyszące. Napady migrenowe uniemożliwiają pacjentowi pracę i normalne funkcjonowanie.
W literaturze spotyka się jeszcze inny podział bólów migrenowych, nie tylko pod względem częstotliwości występowania…
Tak, możemy jeszcze wyróżnić ból migrenowy z aurą i bez aury. Około 90% migren nie posiada aury, czyli żadnych objawów, które poprzedzają występowanie migreny. U pozostałej części pacjentów pojawia się aura, która występuje w ciągu godziny przed początkiem bólu migrenowego, i cechuje się najczęściej zaburzeniami widzenia w postaci błysków świetlnych, ciemnych plam, zawężeniem pola widzenia, falowaniem obrazu, zniekształceniem proporcji obrazu.
Jeżeli pacjent zna już swój przebieg migreny, to na podstawie aury poprzedzającej jej wystąpienie, może przygotować sobie leki potrzebne w napadzie migrenowy. Około 10% aur ma jednak przebieg niepokojący, ponieważ pacjent może doświadczać niedowładu kończyn, zaburzeń czucia, zaburzeń mowy. Podobne objawy występują najczęściej w udarze mózgu lub przejściowego napadu niedokrwiennego, dlatego trudno jest czasami odróżnić, czy to jest zwiastun migreny, czy przejściowy napad niedokrwienny lub początek udaru. Jeśli ten rodzaj aury dotyczy pacjenta w młodym wieku, to jest duże prawdopodobieństwo, że jest to zwiastun migreny, natomiast u pacjenta w starszym wieku istnieje duże prawdopodobieństwo naczyniowego ogniskowego uszkodzenia mózgu, który oczywiście wymaga natychmiastowej hospitalizacji.
Czy można zapobiec wystąpieniu migreny?
Nie zaleca się przyjmowania leków w fazie pojawienia się aury, ponieważ nie ma pewności, czy jest to aura migrenowa, czy przejściowy udar niedokrwienny. Wiemy, że leki stosowane w leczeniu doraźnym migreny są przeciwwskazane w udarze niedokrwiennym. Ponadto niektóre osoby, u których pojawia się aura, nie doświadczają potem bólu migrenowego (tzw. aura migrenowa bez bólu”), w związku z tym przyjmowanie leków w tym przypadku nie ma sensu. Oczywiście zapobieganiu napadom migreny, zarówno tej z aurą jak i bez aury, służy leczenie profilaktyczne, w którym leki przyjmowane są codziennie, niezależnie od tego czy danego dnia ból głowy miał miejsce czy też nie.
Jakie są przyczyny powstawania migreny?
Migrena ma podłoże genetyczne i do jej powstawania przyczyniają się zarówno czynniki endogenne, jak i egzogenne. Do przyczyn endogennych zalicza się zaburzenia hormonalne, głód, zaburzenia snu, nieprzestrzeganie higieny snu, ekstremalne emocje, etc. Do czynników zewnętrznych zaliczyć można alkohol, czekoladę, dojrzewające sery, leki rozszerzające naczynia krwionośne, nasłonecznienie, przebywanie na nadmiernej wysokości, stres. O tym, w jaki sposób dana osoba reaguje na te czynniki decyduje układ genów. Najczęściej skłonność do migreny jest dziedziczona w linii żeńskiej, choć bywa też przekazywana przez kobiety na linię męską. Dlatego mówi się, że skłonność do migren jest dziedziczona.
Migrena najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania i zależy od gospodarki hormonalnej. Nie ma reguły, co do okresu cyklu miesiączkowego, w którym się pojawia. U części kobiet występuje przed miesiączką, a u innych w trakcie. Duży wpływ na powstawanie migreny mają także hormony (estrogeny) przyjmowane przez kobiety.
W głębokich strukturach mózgu znajduje się „generator migreny” ( jądro szwu, miejsce sinawe i okołowodociągowa substancja szara), które aktywowane są przez wymienione wcześniej czynniki i powodują dalszą aktywację w obrębie układu nerwu trójdzielnego, powodując w konsekwencji tzw. zapalenie neurogenne w oponach mózgowych związane z uwalnianiem z zakończeń nerwowych w oponach neurotransmiterów, zwłaszcza CGRP, a z otaczających naczynia komórek tucznych – histaminy, kinin i mediatorów zapalenia. To w efekcie stymuluje receptory bólowe tegoż układu nerwu trójdzielnego, ortodromowe przewodzenie bodźców do zwoju Gassera, potem do jądra nerwu trójdzielnego, a w efekcie do kory czuciowej, gdzie impulsy te są uświadamiane jako ból.
Czy znając mechanizm powstawania migreny potrafimy skutecznie ją leczyć?
Tak, dysponujemy wieloma lekami pozwalającymi skutecznie leczyć migrenę. Od początku lat 90-tych istnieją tryptany, które pozwalają szybko i skutecznie zatrzymać napad migrenowy zarówno na początku, jak i w trakcie jego trwania. Tryptany stosuje się w leczeniu doraźnym migreny na całym świecie i uważane są one za leki pierwszej linii wykorzystywane w leczeniu napadów. Skuteczność leczenia tymi lekami sięga 70% - w odniesieniu do procenta chorych odpowiadających na lek zmniejszeniem jego natężenia, oraz 50% pacjentów – w odniesieniu do zniesienia bólu. Istnieją też leki wspomagające tryptany, czyli cała grupa niesteroidowych leków przeciwzapalnych, kwas acetylosalicylowy, paracetamol.
Ponadto w leczeniu prewencyjnym mamy do dyspozycji trzy linie leków (pierwszo-, drugo-, i trzecio-rzutowe) pochodzące z różnych grup leków, które zapobiegają bólom głowy, czyli co najmniej znacząco redukują ich częstość.
W przypadku, gdy klasyczne leczenie lekami doustnymi zawodzi możemy sięgnąć po toksynę botulinową, choć jej skuteczność w profilaktycznym leczeniu migreny udowodniono jedynie w migrenie przewlekłej.
Wreszcie mamy także do dyspozycji niefarmakologiczne metody prewencyjnego leczenia migreny oparte o neurostymulację określonych struktur nerwowych, zwłaszcza prostą w użyciu neurostymulację nerwów nadoczodołowych.
Duże nadzieje w leczeniu migreny pokładane są w lekach działających na CGRP….
Obecnie trwają bardzo intensywne badania nad tymi lekami. Mechanizm działania tych leków zasadza się na blokowaniu głównej substancji powodującej wspomniane neurogenne zapalenie w oponach mózgowych, a także na hamowaniu przewodzenia bodźców bólowych w nocyceptywnych drogach w mózgu. Udało się wytworzyć przeciwciała anty-CGRP oraz przeciwciała przeciwko receptorowi dla tego peptydu. Badania nad tymi lekami trwają od ponad trzech lat, także w Polsce, a ich wyniki są wielce obiecujące. Leki te są bardzo skuteczne w zapobieganiu bólom głowy i zmniejszaniu częstotliwości ich występowania, a także są bezpieczne, gdyż nie powodują żadnych skutków ubocznych. Ponadto są bardzo wygodne w stosowaniu – podaje się je tylko raz w miesiącu w postaci iniekcji podskórnej. W najbliższych miesiącach lub latach zanosi się więc na prawdziwą rewolucje w zapobieganiu i leczeniu farmakologicznym migreny.
Do czego może prowadzić nieleczenie migreny?
Do jej nasilania się i większej częstotliwości występowania. Częste napady migrenowe, nie leczone profilaktycznie lub leczone jedynie doraźnie, zwłaszcza często, mogą doprowadzić do zwiększenia częstotliwości występowania napadów i przekształcenia się migreny epizodycznej w migrenę przewlekłą.
Jaką rolę w powstawaniu migreny odgrywa styl życia i rodzaj odżywienia?
Styl życia ma duży wpływ na powstawanie migreny. Pacjenci cierpiący na migrenę, powinni przede wszystkim dobrze się wysypiać, chodzić spać i wstawać o tych samych porach, regularnie się odżywiać, nie przebywać długo na czczo a będąc głodnym nie zaspokajać głodu słodyczami lecz konkretnymi posiłkami, nie stosować postów i głodówek, unikać alkoholu, a zwłaszcza czerwonego wina, ciemnego piwa i wermutów, nie przyjmować leków rozszerzających naczynia krwionośne (jeśli nie ma po temu bezwzględnych wskazań medycznych), nie wybierać się na wyprawy wysokogórskie, gdzie jest niskie ciśnienie parcjalne tlenu, oraz w rejony bardzo gorące, gdzie jest duże nasłonecznienie.
Rozmawiała Alicja Kostecka
Wtedy, kiedy sam pacjent uważa, że ten ból jest na tyle dokuczliwy, że uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie. A silne i dokuczliwe mogą być różne typy bólów głowy. Istnieje wiele typów bólów głowy, które generalnie można podzielić, na bóle objawowe, czyli wtórne, i bóle głowy pierwotne, czyli bezobjawowe. Bóle głowy są konsekwencją jakiś zmian organicznych, na przykład guza mózgu, udaru mózgu w postaci krwotoku podpajęczynówkowego, olbrzymiokomórkowego zapalenia naczyń, czy choćby zapalenia zatok lub jaskry. Taki ból wymaga leczenia, ale przede wszystkim leczenia wymaga podstawowa choroba, której wynikiem jest ten ból głowy. Ponad 95% bólów głowy ma jednak charakter pierwotny, u podłoża których nie leży nic poważnego, ale które są okresowo bardzo dokuczliwe i powodują niepełnosprawność cierpiącego na nie, dlatego również powinny być leczone. W tym wypadku leczy się ból lub bóle głowy i ewentualne objawy im towarzyszące. Jeśli więc pacjent uważa, że bóle głowy występują u niego często i/lub są silne na tyle, że z tego powodu cierpi, powinno się je leczyć. Terapia odbywa się w dwojaki sposób: doraźny - poprzez podanie leków znoszących lub - co najmniej- łagodzących ból głowy, oraz w sposób profilaktyczny przyczyniający się do zapobiegania powstania bólu i zmniejszenia częstości jego występowania.
Jak rozpoznać ból głowy pierwotny od bólu głowy wtórnego?
Bóle wtórne, to zaledwie kilka procent bólów głowy i są one efektem chorób neurologicznych, takich jak dla przykładu, krwotok podpajęczynówkowy, czy guz mózgu, lub chorób nieneurologicznych, jak na przykład zapalenie zatok. Sam pacjent nie jest jednak wstanie rozpoznać bólu głowy wtórnego, może to uczynić jedynie lekarz. Absolutna większość bólów głowy ma jednak charakter pierwotny, należą do nich: migrena, ból głowy typu napięciowego, bóle trójdzielne-autonomiczne oraz inne, rzadziej występujące pierwotne bóle głowy. Jeśli pacjent uważa, że bóle te są na tyle dokuczliwe, że uniemożliwiają mu normalne funkcjonowanie, to powinien udać się do lekarza, najlepiej – neurologa.
Ale między bólem głowy „zwyczajnym”, który każdy z nas odczuwa od czasu do czasu, a bólem głowy migrenowym istnieje zasadnicza różnica…..
Tak, ale to, co potocznie nazywamy „zwyczajnym bólem głowy”, jest to najczęściej ból głowy typu napięciowego, który ma charakter epizodyczny. Migrena ma ściśle określony obraz kliniczny oraz objawy jej towarzyszące. Bóle głowy typu napięciowego mogą występować rzadko, często lub przewlekle, dając w ostatnim przypadku umowny obraz „codziennego przewlekłego bólu głowy. Jeśli ból głowy występuje kilka razy w miesiącu, to mówi się, ż jest to ból epizodyczny sporadyczny, jeśli występuje częściej lecz nie więcej niż 15 dni w miesięcy, to jest to ból epizodyczny częsty. Po przekroczeniu częstotliwości większej niż połowa miesiąca, nazywamy to bólem głowy typu napięciowego przewlekłym. Najczęściej mamy jednak do czynienia z bólem głowy napięciowym, który występuje sporadycznie i pacjent może sobie pomóc sięgając po zwykłe leki przeciwbólowe.
Leczenia wymagają bóle głowy przewlekłe i migrena. Ta ostatnia, choć najczęściej występuje w postaci epizodycznej rzadkiej, może także mieć postać przewlekłą. W migrenie przewlekłej bóle głowy występują codziennie lub prawie codziennie (ponad 15 dni w miesiącu), z czego przynajmniej przez osiem dni ból głowy spełnia kryteria migreny.
Czym charakteryzują się objawy kliniczne migreny?
Ból migrenowy charakteryzuje się przede wszystkim pulsującym charakterem o natężeniu średnim lub dużym. Początkowo zlokalizowany jest w połowie głowy, a potem rozprzestrzenia się na całą głowę. Ból ten trwa, co najmniej cztery godziny i towarzyszą mu takie objawy jak: nudności, wymioty, nadwrażliwość na hałas, światło, zapachy. Ból migrenowy nasila się pod wpływem aktywności fizycznej, dlatego pacjent próbuje się ratować pozostając bez ruchu, najlepiej w pozycji leżącej izolując się od tych czynników, które nasilają ból i objawy towarzyszące. Napady migrenowe uniemożliwiają pacjentowi pracę i normalne funkcjonowanie.
W literaturze spotyka się jeszcze inny podział bólów migrenowych, nie tylko pod względem częstotliwości występowania…
Tak, możemy jeszcze wyróżnić ból migrenowy z aurą i bez aury. Około 90% migren nie posiada aury, czyli żadnych objawów, które poprzedzają występowanie migreny. U pozostałej części pacjentów pojawia się aura, która występuje w ciągu godziny przed początkiem bólu migrenowego, i cechuje się najczęściej zaburzeniami widzenia w postaci błysków świetlnych, ciemnych plam, zawężeniem pola widzenia, falowaniem obrazu, zniekształceniem proporcji obrazu.
Jeżeli pacjent zna już swój przebieg migreny, to na podstawie aury poprzedzającej jej wystąpienie, może przygotować sobie leki potrzebne w napadzie migrenowy. Około 10% aur ma jednak przebieg niepokojący, ponieważ pacjent może doświadczać niedowładu kończyn, zaburzeń czucia, zaburzeń mowy. Podobne objawy występują najczęściej w udarze mózgu lub przejściowego napadu niedokrwiennego, dlatego trudno jest czasami odróżnić, czy to jest zwiastun migreny, czy przejściowy napad niedokrwienny lub początek udaru. Jeśli ten rodzaj aury dotyczy pacjenta w młodym wieku, to jest duże prawdopodobieństwo, że jest to zwiastun migreny, natomiast u pacjenta w starszym wieku istnieje duże prawdopodobieństwo naczyniowego ogniskowego uszkodzenia mózgu, który oczywiście wymaga natychmiastowej hospitalizacji.
Czy można zapobiec wystąpieniu migreny?
Nie zaleca się przyjmowania leków w fazie pojawienia się aury, ponieważ nie ma pewności, czy jest to aura migrenowa, czy przejściowy udar niedokrwienny. Wiemy, że leki stosowane w leczeniu doraźnym migreny są przeciwwskazane w udarze niedokrwiennym. Ponadto niektóre osoby, u których pojawia się aura, nie doświadczają potem bólu migrenowego (tzw. aura migrenowa bez bólu”), w związku z tym przyjmowanie leków w tym przypadku nie ma sensu. Oczywiście zapobieganiu napadom migreny, zarówno tej z aurą jak i bez aury, służy leczenie profilaktyczne, w którym leki przyjmowane są codziennie, niezależnie od tego czy danego dnia ból głowy miał miejsce czy też nie.
Jakie są przyczyny powstawania migreny?
Migrena ma podłoże genetyczne i do jej powstawania przyczyniają się zarówno czynniki endogenne, jak i egzogenne. Do przyczyn endogennych zalicza się zaburzenia hormonalne, głód, zaburzenia snu, nieprzestrzeganie higieny snu, ekstremalne emocje, etc. Do czynników zewnętrznych zaliczyć można alkohol, czekoladę, dojrzewające sery, leki rozszerzające naczynia krwionośne, nasłonecznienie, przebywanie na nadmiernej wysokości, stres. O tym, w jaki sposób dana osoba reaguje na te czynniki decyduje układ genów. Najczęściej skłonność do migreny jest dziedziczona w linii żeńskiej, choć bywa też przekazywana przez kobiety na linię męską. Dlatego mówi się, że skłonność do migren jest dziedziczona.
Migrena najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania i zależy od gospodarki hormonalnej. Nie ma reguły, co do okresu cyklu miesiączkowego, w którym się pojawia. U części kobiet występuje przed miesiączką, a u innych w trakcie. Duży wpływ na powstawanie migreny mają także hormony (estrogeny) przyjmowane przez kobiety.
W głębokich strukturach mózgu znajduje się „generator migreny” ( jądro szwu, miejsce sinawe i okołowodociągowa substancja szara), które aktywowane są przez wymienione wcześniej czynniki i powodują dalszą aktywację w obrębie układu nerwu trójdzielnego, powodując w konsekwencji tzw. zapalenie neurogenne w oponach mózgowych związane z uwalnianiem z zakończeń nerwowych w oponach neurotransmiterów, zwłaszcza CGRP, a z otaczających naczynia komórek tucznych – histaminy, kinin i mediatorów zapalenia. To w efekcie stymuluje receptory bólowe tegoż układu nerwu trójdzielnego, ortodromowe przewodzenie bodźców do zwoju Gassera, potem do jądra nerwu trójdzielnego, a w efekcie do kory czuciowej, gdzie impulsy te są uświadamiane jako ból.
Czy znając mechanizm powstawania migreny potrafimy skutecznie ją leczyć?
Tak, dysponujemy wieloma lekami pozwalającymi skutecznie leczyć migrenę. Od początku lat 90-tych istnieją tryptany, które pozwalają szybko i skutecznie zatrzymać napad migrenowy zarówno na początku, jak i w trakcie jego trwania. Tryptany stosuje się w leczeniu doraźnym migreny na całym świecie i uważane są one za leki pierwszej linii wykorzystywane w leczeniu napadów. Skuteczność leczenia tymi lekami sięga 70% - w odniesieniu do procenta chorych odpowiadających na lek zmniejszeniem jego natężenia, oraz 50% pacjentów – w odniesieniu do zniesienia bólu. Istnieją też leki wspomagające tryptany, czyli cała grupa niesteroidowych leków przeciwzapalnych, kwas acetylosalicylowy, paracetamol.
Ponadto w leczeniu prewencyjnym mamy do dyspozycji trzy linie leków (pierwszo-, drugo-, i trzecio-rzutowe) pochodzące z różnych grup leków, które zapobiegają bólom głowy, czyli co najmniej znacząco redukują ich częstość.
W przypadku, gdy klasyczne leczenie lekami doustnymi zawodzi możemy sięgnąć po toksynę botulinową, choć jej skuteczność w profilaktycznym leczeniu migreny udowodniono jedynie w migrenie przewlekłej.
Wreszcie mamy także do dyspozycji niefarmakologiczne metody prewencyjnego leczenia migreny oparte o neurostymulację określonych struktur nerwowych, zwłaszcza prostą w użyciu neurostymulację nerwów nadoczodołowych.
Duże nadzieje w leczeniu migreny pokładane są w lekach działających na CGRP….
Obecnie trwają bardzo intensywne badania nad tymi lekami. Mechanizm działania tych leków zasadza się na blokowaniu głównej substancji powodującej wspomniane neurogenne zapalenie w oponach mózgowych, a także na hamowaniu przewodzenia bodźców bólowych w nocyceptywnych drogach w mózgu. Udało się wytworzyć przeciwciała anty-CGRP oraz przeciwciała przeciwko receptorowi dla tego peptydu. Badania nad tymi lekami trwają od ponad trzech lat, także w Polsce, a ich wyniki są wielce obiecujące. Leki te są bardzo skuteczne w zapobieganiu bólom głowy i zmniejszaniu częstotliwości ich występowania, a także są bezpieczne, gdyż nie powodują żadnych skutków ubocznych. Ponadto są bardzo wygodne w stosowaniu – podaje się je tylko raz w miesiącu w postaci iniekcji podskórnej. W najbliższych miesiącach lub latach zanosi się więc na prawdziwą rewolucje w zapobieganiu i leczeniu farmakologicznym migreny.
Do czego może prowadzić nieleczenie migreny?
Do jej nasilania się i większej częstotliwości występowania. Częste napady migrenowe, nie leczone profilaktycznie lub leczone jedynie doraźnie, zwłaszcza często, mogą doprowadzić do zwiększenia częstotliwości występowania napadów i przekształcenia się migreny epizodycznej w migrenę przewlekłą.
Jaką rolę w powstawaniu migreny odgrywa styl życia i rodzaj odżywienia?
Styl życia ma duży wpływ na powstawanie migreny. Pacjenci cierpiący na migrenę, powinni przede wszystkim dobrze się wysypiać, chodzić spać i wstawać o tych samych porach, regularnie się odżywiać, nie przebywać długo na czczo a będąc głodnym nie zaspokajać głodu słodyczami lecz konkretnymi posiłkami, nie stosować postów i głodówek, unikać alkoholu, a zwłaszcza czerwonego wina, ciemnego piwa i wermutów, nie przyjmować leków rozszerzających naczynia krwionośne (jeśli nie ma po temu bezwzględnych wskazań medycznych), nie wybierać się na wyprawy wysokogórskie, gdzie jest niskie ciśnienie parcjalne tlenu, oraz w rejony bardzo gorące, gdzie jest duże nasłonecznienie.
Rozmawiała Alicja Kostecka
