123RF
Wszystko, co potrzebujesz wiedzieć o opiece paliatywnej
Autor: Iwona Kazimierska
Data: 17.11.2022
Działy:
Aktualności w Lekarz POZ
Aktualności
Lekarze, osoby potrzebujące opieki paliatywnej i ich bliscy znajdą niezbędne informacje na ten temat na właśnie uruchomionym portalu www. opiekapaliatywna.info. Jest on efektem współpracy Polskiego Towarzystwa Medycyny Paliatywnej i Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej.
Cele portalu to m.in. wymiana doświadczeń i informacji pomiędzy specjalistami, stworzenie płaszczyzny współpracy specjalistów z różnych dyscyplin medycznych, zwłaszcza specjalistów medycyny rodzinnej oraz medycyny paliatywnej, inspirowanie lekarzy do stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, udział w dyskusjach nad rozwojem systemu ochrony zdrowia w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem medycyny rodzinnej oraz paliatywnej.
– Opieka paliatywna, medycyna paliatywna to bardzo delikatny, wrażliwy obszar w systemie ochrony zdrowia. Bardzo nas cieszy – to znaczy Rzecznika Praw Pacjentów i pacjentów – że powstał portal www.opiekapaliatywna.info – powiedział podczas konferencji inaugurującej działalność portalu zastępca rzecznika praw pacjenta Grzegorz Błażewicz.
Podstawą dla realizacji projektu było badanie z udziałem 755 lekarzy POZ i 102 lekarzy medycyny paliatywnej. Według niego w 2018 r. na 1000 mieszkańców Polski przypadało średnio 1,17 lekarza POZ. Według raportu NIL na 100 tys. populacji przypadało tylko 1,09 lekarza medycyny paliatywnej. W 2018 r. usługi z zakresu opieki paliatywno-hospicyjnej świadczyło tylko nieco ponad 550 podmiotów medycznych.
– Opieka paliatywna to opieka nad osobą i jej bliskimi stojącymi wobec choroby potencjalnie zagrażającej życiu lub w znacznym stopniu ograniczającej życie. W Polsce zwykle jest to pacjent z nowotworem, ale nie tylko. To są osoby w schyłkowym okresie chorób kardiologicznych, także niewydolności oddechowej, z owrzodzeniami odleżynowymi. Takie uprawnienia do opieki paliatywnej określają rozporządzenia ministra zdrowia. Trwa procedura odstąpienia od takiej kwalifikacji, która bardzo mocno ogranicza dostęp pacjentów o wiele bardziej potrzebujących specjalistycznej opieki paliatywnej. Opiekę paliatywną sprawują zespoły domowej opieki paliatywnej zwane popularnie hospicjami domowymi, stacjonarne hospicja, ale również w dużej mierze lekarze rodzinni. Nie jest to opieka specjalistyczna, ale wystarczająca na wcześniejszych etapach choroby – wyjaśnił dr hab. n. med. Tomasz Dzierżanowski, kierownik Pracowni Medycyny Paliatywnej Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jak zauważył ekspert, o dostęp do opieki paliatywnej nie jest łatwo. – Istnieją liczne bariery. Największą jest liczba dostępnych jednostek oferujących takie usługi i świadczeń zakontraktowanych przez NFZ. Od lat walczymy o to, żeby świadczenia specjalistyczne z zakresu opieki paliatywnej były nielimitowane. Mamy nadzieję, że niebawem do tego dojdzie. To, że teraz obowiązują limity, powoduje powstawanie kolejek. Przykładowo, w woj. łódzkim czeka się 3 miesiące na objęcie opieką hospicjum domowego. A trzy miesiące dla takiego pacjenta to jest czasami reszta życia, która mu pozostała. 1/6 pacjentów umiera w oczekiwaniu na opiekę w hospicjum domowym, a 1/3 czekając na opiekę stacjonarną – ocenił dr hab. Tomasz Dzierżanowski.
– Rola lekarza rodzinnego w tym obszarze jest bardzo istotna i powinna zostać wzmocniona przez wzrost wiedzy i kompetencji. Dla mnie jest oczywiste, że medycyna rodzinna powinna współpracować i wesprzeć medycynę paliatywną. Naszą rolą jest opieka na wcześniejszych etapach, a także prawidłowa kwalifikacja do opieki specjalistycznej – powiedziała dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, prof. Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej.
– Przez ostatnie 2 lata pracowaliśmy intensywnie nad zmianami w programach specjalizacji i w nowym programie specjalizacji z medycyny rodzinnej, który obejmie najnowszy nabór. Będzie kurs dotyczący zarówno skutecznego leczenia przeciwbólowego, jak i opieki paliatywnej. Elementy opieki paliatywnej są również uwzględnione w kursie dotyczącym onkologii, więc edukacji w tej dziedzinie będzie więcej. Powinniśmy też na bieżąco aktualizować szkolenie pospecjalizacyjne – dodała dr hab. Agnieszka Mastalerz-Migas.
– Opieka paliatywna, medycyna paliatywna to bardzo delikatny, wrażliwy obszar w systemie ochrony zdrowia. Bardzo nas cieszy – to znaczy Rzecznika Praw Pacjentów i pacjentów – że powstał portal www.opiekapaliatywna.info – powiedział podczas konferencji inaugurującej działalność portalu zastępca rzecznika praw pacjenta Grzegorz Błażewicz.
Podstawą dla realizacji projektu było badanie z udziałem 755 lekarzy POZ i 102 lekarzy medycyny paliatywnej. Według niego w 2018 r. na 1000 mieszkańców Polski przypadało średnio 1,17 lekarza POZ. Według raportu NIL na 100 tys. populacji przypadało tylko 1,09 lekarza medycyny paliatywnej. W 2018 r. usługi z zakresu opieki paliatywno-hospicyjnej świadczyło tylko nieco ponad 550 podmiotów medycznych.
– Opieka paliatywna to opieka nad osobą i jej bliskimi stojącymi wobec choroby potencjalnie zagrażającej życiu lub w znacznym stopniu ograniczającej życie. W Polsce zwykle jest to pacjent z nowotworem, ale nie tylko. To są osoby w schyłkowym okresie chorób kardiologicznych, także niewydolności oddechowej, z owrzodzeniami odleżynowymi. Takie uprawnienia do opieki paliatywnej określają rozporządzenia ministra zdrowia. Trwa procedura odstąpienia od takiej kwalifikacji, która bardzo mocno ogranicza dostęp pacjentów o wiele bardziej potrzebujących specjalistycznej opieki paliatywnej. Opiekę paliatywną sprawują zespoły domowej opieki paliatywnej zwane popularnie hospicjami domowymi, stacjonarne hospicja, ale również w dużej mierze lekarze rodzinni. Nie jest to opieka specjalistyczna, ale wystarczająca na wcześniejszych etapach choroby – wyjaśnił dr hab. n. med. Tomasz Dzierżanowski, kierownik Pracowni Medycyny Paliatywnej Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jak zauważył ekspert, o dostęp do opieki paliatywnej nie jest łatwo. – Istnieją liczne bariery. Największą jest liczba dostępnych jednostek oferujących takie usługi i świadczeń zakontraktowanych przez NFZ. Od lat walczymy o to, żeby świadczenia specjalistyczne z zakresu opieki paliatywnej były nielimitowane. Mamy nadzieję, że niebawem do tego dojdzie. To, że teraz obowiązują limity, powoduje powstawanie kolejek. Przykładowo, w woj. łódzkim czeka się 3 miesiące na objęcie opieką hospicjum domowego. A trzy miesiące dla takiego pacjenta to jest czasami reszta życia, która mu pozostała. 1/6 pacjentów umiera w oczekiwaniu na opiekę w hospicjum domowym, a 1/3 czekając na opiekę stacjonarną – ocenił dr hab. Tomasz Dzierżanowski.
– Rola lekarza rodzinnego w tym obszarze jest bardzo istotna i powinna zostać wzmocniona przez wzrost wiedzy i kompetencji. Dla mnie jest oczywiste, że medycyna rodzinna powinna współpracować i wesprzeć medycynę paliatywną. Naszą rolą jest opieka na wcześniejszych etapach, a także prawidłowa kwalifikacja do opieki specjalistycznej – powiedziała dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, prof. Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej.
– Przez ostatnie 2 lata pracowaliśmy intensywnie nad zmianami w programach specjalizacji i w nowym programie specjalizacji z medycyny rodzinnej, który obejmie najnowszy nabór. Będzie kurs dotyczący zarówno skutecznego leczenia przeciwbólowego, jak i opieki paliatywnej. Elementy opieki paliatywnej są również uwzględnione w kursie dotyczącym onkologii, więc edukacji w tej dziedzinie będzie więcej. Powinniśmy też na bieżąco aktualizować szkolenie pospecjalizacyjne – dodała dr hab. Agnieszka Mastalerz-Migas.
