Wytyczne GOLD 2017
Autor: Mariusz Bryl
Data: 05.12.2016
Źródło: Global Strategy for the Diagnosis, Management and Prevention of COPD: Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) 2017 MF/MB
Już w tym roku ukazała kolejna aktualizacja wytycznych GOLD, uwzględniające nowe publikacje jakie ukazały się w okresie od 2015 do 2016.
Aktualne dane epidemiologiczne wskazują na dalszy wzrost zachorowań na POChP, co wynika z nadal rozpowszechnionego nałogu palenie, zwłaszcza w krajach rozwijających się, ponadto starzenie się populacji stanowi drugi istotny czynnik wpływający na prognozy. Nadal rośnie znaczenie POChP jako przyczyny zgonu - aktualnie z powodu tej choroby umiera 3 mln osób na świecie, a w roku 2030 może stać się przyczyną 4,5 mln zgonów jeśli zachowane będą dotychczas obserwowane trendy.
Dokonano zmian w zakresie definicji POChP – aktualna odnosi się do znaczenia w patofizjologii zmian w zakresie tkanki płucnej i dróg oddechowych. Ponadto podkreślono znaczenie interakcji pomiędzy czynnikami zależnymi od uwarunkowań genetycznych a czynnikami środowiskowymi, istotnymi narażeniami na czynniki szkodliwe. POChP cechuje się heterogennością pod względem dominującego obrazu zmian np. o typie choroby drobnych dróg oddechowych lub zmian w zakresie parenchymy (rozedma). Heterogennośc dotyczy również przebiegu i pewnej ewolucji obrazu klinicznego w czasie. U niektórych chorych obserwuje się występowanie objawów mogących wskazywać na POChP zanim wystąpią spirometryczne kryteria. Podstawowe znaczenie dla rozpoznania POChP jest stwierdzenie zaburzeń wentylacji o charakterze obturacji z wartością FEV1/FVC <0.70 (po zastosowaniu leku bronchodilatacyjnego).
Dla określenia stopnia zaawansowania istotniejsza jest ocena występowania zaostrzeń niż aktualne nasilenie objawów oceniane MRC i/lub CAT. Ocena zaburzeń wentylacji na podstawie spirometrii jest niezależnym, podstawowym parametrem oceny.
W ocenie ryzyka zaostrzeń należy uwzględnić incydenty pogorszenia definiowane w trzech kategoriach
1/łagodne – wymagające jedynie zastosowania krótkodziałających leków rozszerzających oskrzela
2/ umiarkowane – wymagające zastosowania krótkodziałających leków rozszerzających oskrzela oraz antybiotykoterapii i/lub doustnie glikokortyskosterydów
3/ ciężkie – wymagające hospitalizacji lub doraźnej pomocy medycznej
W części dotyczące leczenia dodano konieczność oceny prawidłowości techniki inhalacji dokonywanej cyklicznie, ponadto rozbudowano część dotyczącą opieki paliatywnej. Obejmuje ona plan działania w różnych sytuacjach (self-management plan – podobnie jak ma to miejsce dla chorych z astmą oskrzelową), rehabilitację pulmonologiczną oraz system zintegrowanej opieki nad chorym, wentylacji nieinwazyjnej w schyłkowej niewydolności oddechowej.
W znacznie szerszym zakresie omówiono leczenie chorób współistniejących, zwłaszcza chorób układu krążenia.
W aktualnych wytycznych pomięto rozdział dotyczący zespołu nakładania astma/POChP, jest on jedynie omówiony krótko w części dotyczącej diagnostyki różnicowej.
Dokonano zmian w zakresie definicji POChP – aktualna odnosi się do znaczenia w patofizjologii zmian w zakresie tkanki płucnej i dróg oddechowych. Ponadto podkreślono znaczenie interakcji pomiędzy czynnikami zależnymi od uwarunkowań genetycznych a czynnikami środowiskowymi, istotnymi narażeniami na czynniki szkodliwe. POChP cechuje się heterogennością pod względem dominującego obrazu zmian np. o typie choroby drobnych dróg oddechowych lub zmian w zakresie parenchymy (rozedma). Heterogennośc dotyczy również przebiegu i pewnej ewolucji obrazu klinicznego w czasie. U niektórych chorych obserwuje się występowanie objawów mogących wskazywać na POChP zanim wystąpią spirometryczne kryteria. Podstawowe znaczenie dla rozpoznania POChP jest stwierdzenie zaburzeń wentylacji o charakterze obturacji z wartością FEV1/FVC <0.70 (po zastosowaniu leku bronchodilatacyjnego).
Dla określenia stopnia zaawansowania istotniejsza jest ocena występowania zaostrzeń niż aktualne nasilenie objawów oceniane MRC i/lub CAT. Ocena zaburzeń wentylacji na podstawie spirometrii jest niezależnym, podstawowym parametrem oceny.
W ocenie ryzyka zaostrzeń należy uwzględnić incydenty pogorszenia definiowane w trzech kategoriach
1/łagodne – wymagające jedynie zastosowania krótkodziałających leków rozszerzających oskrzela
2/ umiarkowane – wymagające zastosowania krótkodziałających leków rozszerzających oskrzela oraz antybiotykoterapii i/lub doustnie glikokortyskosterydów
3/ ciężkie – wymagające hospitalizacji lub doraźnej pomocy medycznej
W części dotyczące leczenia dodano konieczność oceny prawidłowości techniki inhalacji dokonywanej cyklicznie, ponadto rozbudowano część dotyczącą opieki paliatywnej. Obejmuje ona plan działania w różnych sytuacjach (self-management plan – podobnie jak ma to miejsce dla chorych z astmą oskrzelową), rehabilitację pulmonologiczną oraz system zintegrowanej opieki nad chorym, wentylacji nieinwazyjnej w schyłkowej niewydolności oddechowej.
W znacznie szerszym zakresie omówiono leczenie chorób współistniejących, zwłaszcza chorób układu krążenia.
W aktualnych wytycznych pomięto rozdział dotyczący zespołu nakładania astma/POChP, jest on jedynie omówiony krótko w części dotyczącej diagnostyki różnicowej.
