Lek stosowany w badaniach klinicznych może przynieść korzyści chorym na niedrobnokomórkowego raka płuca z zajęciem opon mózgowo-rdzeniowych

Badacze koreańscy donoszą, że opracowali nowy lek, przekraczający barierę krew-mózg, który może pomóc w opanowaniu odczynu oponowego u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca.

Koreańscy badacze opracowali nowy lek, przekraczający barierę krew-mózg, który może okazać się przydatny u chorych na NDRP z zajęciem opon mózgowo-rdzeniowych i obecnością komórek nowotworowych w płynie mózgowo-rdzeniowym. Wstępne doniesienia wymagają jednak potwierdzenia w dalszych badaniach klinicznych.
Inhibitor kinazy tyrozynowej receptora dla naskórkowego czynnika wzrostu (epidermal growth factor receptor-tyrosine kinase inhibitor, EGFR-TKI) AZD9291 skutecznie przekracza barierę krew-mózg. Wyniki badania klinicznego BLOOM, przedstawionego na AACR-NCI-EORTC International Conference on Molecular Targets and Cancer Therapeutics wykazały aktywność kliniczną leku u wcześniej intensywnie leczonych chorych na NDRP z odczynem nowotworowym w przestrzeni płynowej. Wyniki tego badania opublikowano też w kwietniu br. w The New England Journal of Medicine.
Zajęcie opon mózgowo-rdzeniowych w przebiegu NDRP rzadko rozpoznaje się już na początku choroby. Niemniej jednak, jak stwierdził Profesor Dae Ho Lee z Kliniki Onkologii Uniwersytetu Ulsan College of Medicine i Asan Medical Center w Seulu, w przypadku progresji choroby nawet u 15% chorych dochodzi do bardzo poważnych powikłań. Opublikowano też doniesienia o zwiększonym ryzyku zajęcia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) u chorych na NDRP z obecnością mutacji w genie EGFR, szczególnie leczonych EGFR-TKI pierwszej generacji. W opinii badacza przeżycie chorych na NDRP z zajęciem opon waha się w granicach 7 do 11 miesięcy, a dodatkowo dotychczas nie opracowano skutecznego sposobu leczenia tej grupy chorych.
Do badania 1. fazy włączono 13 chorych na NDRP z obecnością mutacji w genie EGFR, wcześniej intensywnie leczonych (10 chorych otrzymywało EGFR-TKI, a u 7 stosowano napromienianie mózgowia). Spośród tych chorych u 4 wykazano obecność mutacji T790M na podstawie badania komórek z krwi obwodowej, a u dwóch mutację w genie T790M wykryto na podstawie badania DNA z płynu mózgowo-rdzeniowego. Wszystkim chorym podano AZD9291 w dawce 160 mg raz na dobę do progresji choroby (o ewentualnym leczeniu po progresji decydował badacz).
Jak podkreślili badacze, nie ma obecnie standaryzowanej metody oceny odpowiedzi na leczenie odczynu oponowego, niemniej jednak najlepszym złożonym punktem końcowym jest wg nich połączenie zmniejszenia liczby/eliminacji komórek nowotworowych w płynie mózgowo-rdzeniowym (badanie cytologiczne), zmiany w obrazach rezonansu magnetycznego (NMR) mózgu oraz ocena kliniczna objawów neurologicznych. Ocena odpowiedzi na leczenie 12.10.2015 roku możliwa była u 11 chorych. Spośród nich u 6 odnotowano poprawę w zakresie badań obrazowych mózgu, natomiast u 3 spośród 7 chorych z objawami neurologicznymi na początku badania doszło do poprawy klinicznej. U jednego chorego potwierdzono eliminację komórek nowotworowych z płynu mózgowo-rdzeniowego, a u 4 niepotwierdzoną. Próbki płynu sprzed jak i po leczeniu dostępne były u 9 chorych. Z tej grupy u 8 wykazano zmniejszenie ilości DNA z obecnością mutacji EGFR, przy czym u pięciu chorych zmniejszenie to przekraczało 50%.
Autorzy badania podkreślili, że są to wstępne wyniki, niemniej jednak wskazują na zachęcająca aktywność leku i korzystny profil bezpieczeństwa w populacji chorych, dla których nie ma wielu możliwości terapeutycznych. Jak zapewniono, badania z AZD9291u chorych z rozsiewem NDRP do OUN będą kontynuowane.