Na krztusiec szczepmy się co 10 lat

Szczepienie na krztusiec jest obowiązkowe dla osób niepełnoletnich i powtarzane kilka razy począwszy od drugiego miesiąca życia. Dorosłym jest już tylko zalecane. Komu? Wszystkim, nawet szczepionym w dzieciństwie. Co 10 lat.

Oficjalne dane wskazują, że w Polsce każdego roku rejestruje się 2000–3000 zachorowań na krztusiec. W styczniu i lutym 2024 r. odnotowano 326 przypadki krztuśca, podczas gdy w tym samym czasie 2023 r. było 156 zachorowań.

Eksperci podkreślają jednak, że dane dotyczące zachorowań mogą być niedoszacowane, bo często choroby tej nie diagnozuje się właściwie. Ponadto pacjent z uporczywym kaszlem nie zawsze trafia do lekarza. Często leczy się sam.

– Przed wprowadzeniem masowych szczepień w 1960 r. krztusiec był częstą przyczyną zgonów u dzieci poniżej pierwszego roku życia. W kolejnych latach liczba zachorowań zmniejszyła się ponad stukrotnie. Od połowy lat 90., także w krajach stosujących masowe szczepienia, obserwuje się wzrost zachorowań na tę chorobę, szczególnie u starszych dzieci oraz dorosłych - podaje portal szczepienia.info.

Ochrona przed krztuścem

Krztusiec, inaczej koklusz, zaburza pracę układu oddechowego. Aby zwalczyć infekcję, musi on być silny i wspomagany przez odporność organizmu.

– Gdy choruje dziecko, które nie ma jeszcze wykształconego układu oddechowego, może dojść do niewydolności oddechowej. Krztusiec to choroba, która wymaga naszej odporności. U noworodków zależy od tego, czy mama zaszczepiła się, będąc ciąży. To niezwykle istotne – podkreśla lek. Bożena Janicka, specjalistka medycyny rodzinnej i pediatrii.

Alarmujący wzrost zachorowań na krztusiecNIZP PZH-PIB opublikował wykaz zachorowalności na choroby zakaźne w Polsce od stycznia do końca lipca oraz dane z tego samego okresu w 2023 r. Niepokoi gwałtowny wzrost zachorowań na krztusiec.

Szczepienia zalecane są u kobiet w trzecim trymestrze ciąży, by przekazać przeciwciała dziecku. – Ochrona przed krztuścem zaczyna się faktycznie od szczepienia ciężarnej, a potem starajmy się jak najszybciej wykonać szczepienia u noworodków, w siódmym tygodniu życia – podkreśla lekarka.

Odporności nie zdobywa się na całe życie

Odporności nie zdobywa się na całe życie ani po wykonaniu wszystkich obowiązkowych szczepień, ani nawet po przechorowaniu. Szczepienie w dzieciństwie daje ochronę na 8–10 lat. I warto o tym pamiętać, bo wiele osób w wieku 30–40 lat choruje, nie wspominając o tych w starszym wieku. Dla nich, podobnie jak dla dzieci, choroba bywa niebezpieczna.

– Kaszel suchy, „piejący”, bardzo męczący, utrzymywać może się kilka tygodni, a nawet kilka miesięcy. U seniorów krztusiec jest bardzo groźny, bo nie mają już odporności, a za to mają niestety obciążenia chorobowe. W takim wypadku bardzo często choroba ma zaostrzony przebieg, z dusznością, niewydolnością oddechową. Czasem kończy się respiratorem – wyjaśnia lekarka.

Janicka dodaje, że w krztuścu stosuje się leczenie objawowe (duszność, kaszel, bezdech), bo na samą chorobę nie ma leku. – Lekiem jest profilaktyka, czyli szczepienie – przestrzega.

Szczepienie przeciwko krztuścowi w wieku dorosłym

W 19. roku życia powinniśmy przyjąć dawkę przypominającą, a potem powtarzać szczepienie co 10 lat. Wcześniej jednak kalendarz obowiązkowych szczepień układa się następująco:

• szczepionki DTP lub DTaP w drugim; trzecim–czwartym; piątym; 16–18 miesiącu życia,
• szczepionki DTaP w szóstym roku życia,
• szczepionki Tdap (z obniżoną zawartością antygenów krztuśca i błonicy) w 14. roku życia.

Eksperci NIZP - PIB przypominają, że "czas ochrony po zaszczepieniu dzieci szczepionką DTP z całokomórkowym składnikiem krztuśca) wynosi ok. 10–12 lat, a szczepionką DTaP z bezkomórkowym składnikiem krztuśca – około pięciu lat".

– Osobie dorosłej można podać szczepionkę typu Tdap przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów krztuśca i błonicy. Kobietom w ciąży zaleca się podanie szczepionki typu Tdap między 27. a 36. tygodniem – wskazują.