Odstawienie wziewnych kortykosteroidów w POChP – wytyczne Europejskiego Towarzystwa Oddechowego

Wziewne kortykosteroidy (ICS) w połączeniu z lekami rozszerzającymi oskrzela mogą zmniejszyć częstość zaostrzeń u niektórych pacjentów z POChP. Nierzadko są jednak stosowane, chociaż nie przynoszą korzyści. Dlatego istnieje potrzeba indywidualnego podejścia do ICS w terapii POChP i rozważenia rezygnacji z tych leków u chorych bez wyraźnych wskazań.

Przyjmowanie kortykosteroidów wziewnych (ICS) w połączeniu z długo działającymi lekami rozszerzającymi oskrzela (LABD) jest zalecane w zapobieganiu zaostrzeniom u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) o nasileniu od umiarkowanej do bardzo ciężkiej. Jednak kilka badań wykazało szerokie stosowanie ICS u osób, u których nie ma wyraźnych wskazań. To niewłaściwe stosowanie ICS może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, zwłaszcza w populacji POChP, która zwykle składa się z osób w podeszłym wieku z kilkoma chorobami współistniejącymi. Skutki uboczne obejmują m.in. zwiększone ryzyko zapalenia płuc, częstość występowania i słabą kontrolę cukrzycy, osteoporozy i złamań kości, dysfonii i kandydozy jamy ustnej i gardła.

Wyniki ostatnich badań i obserwacji klinicznych wskazują, że nie wszyscy chorzy na POChP odnoszą korzyści ze stosowania ICS. W szczególności pacjenci z nawracającymi zaostrzeniami i wyższymi stężeniami plwociny lub eozynofili we krwi wykazywali lepszą odpowiedź na ICS, podczas gdy pacjenci z niskim stężeniem eozynofili we krwi nie wykazywali odpowiedzi na ICS i mogą być bardziej narażeni na powikłania.

Brak odpowiedzi na ICS u części pacjentów z POChP, szerokie stosowanie ICS u tych, u których nie są wskazane oraz możliwość wystąpienia skutków ubocznych przy długotrwałym przyjmowaniu tych leków, wzbudziły zainteresowanie klinicystów i naukowców możliwymi konsekwencjami i korzyściami z wycofania ICS. Przeprowadzono dwa badania na ten temat. Poza tym rozważania o wycofaniu ICS w POChP znajdują odzwierciedlenie w publikacji dwóch metaanaliz oraz kilku pracach stanowiskowych, które opisują algorytmy identyfikacji właściwych pacjentów do przerwania leczenia. Ponadto wycofanie ICS zostało ostatnio uznane za potencjalną opcję terapeutyczną w strategii Global Initiative for Chronic Obturive Lung Disease (GOLD).

Celem zespołu ekspertów było wypracowanie rekomendacji odpowiadających na pytania: czy należy wycofać ICS u chorych na POChP? W niniejszych wytycznych dokonano systematycznego przeglądu literatury, a następnie zastosowano podejście GRADE (Grading of Recommendations, Assessment, Development and Evaluation).

Eksperci sformułowali następujące rekomendacje:
1) warunkowe zalecenie wycofania ICS u chorych na POChP bez historii częstych zaostrzeń,
2) zdecydowane zalecenie nie wycofywania ICS u pacjentów z liczbą eozynofili we krwi ≥ 300 eozynofili · µL-1 i
3) stanowcze zalecenie leczenia jednym lub dwoma długo działającymi lekami rozszerzającymi oskrzela w przypadku odstawienia ICS.

Jeśli chcesz ściągnąć dokument, kliknij w: „Withdrawal of inhaled corticosteroids in COPD: a European Respiratory Society guideline”.