Jerzy Starak i władze Naukowej Fundacji Polpharmy z laureatami
Przełomowe odkrycia polskich badaczy dzięki grantom od Naukowej Fundacji Polpharmy
Autor: Marzena Sygut-Mirek
Data: 21.02.2023
| Tagi: | Naukowa Fundacja Polpharmy, granty, Sławomir Wybraniec, Maciej Kurpisz, Katarzyna Koziak, Agnieszka Paradowska-Gorycka |
Fundusze zainwestowane przez Naukową Fundację Polpharmy w najlepsze projekty badawcze polskich naukowców okazały się strzałem w dziesiątkę. To dzięki nim badacze odkryli nową mutację w genomie człowieka, a także zidentyfikowali nieznane wcześniej właściwości cefazoliny.
W latach 2002–2022 Naukowa Fundacja Polpharmy w ramach konkursu badawczego przyznała 82 granty naukowe umożliwiające prowadzenie badań, na łączną kwotę prawie 30 mln zł. Dla wielu z wyróżnionych nagroda stała się motywacją do rozwoju działalności naukowo-badawczej, innych doprowadziła do ważnych z punktu widzenia nauki odkryć. Tematy konkursów były bardzo zróżnicowane, od prac oryginalnych wnoszących istotne wartości do medycyny i farmacji – a chodzi o choroby układu krążenia i nowe formy leków w badaniach przedklinicznych i klinicznych, neurobiologię, neurologię i psychiatrię, biotechnologię dla zdrowia – aż do cyfryzacji i jej wpływu na poprawę wyników leczenia.
Barwniki betalain to silne antyoksydanty
Pierwszy raz granty fundacja przyznała w 2002 roku. Wśród laureatów znalazł się wówczas dr hab. inż. Sławomir Wybraniec, prof. Politechniki Krakowskiej z Katedry Technologii Chemicznej i Analityki Środowiskowej, który otrzymał grant na realizację projektu pt. „Strukturalne badania nowych pigmentów betalain”.
Wyróżnienie przyznane przez fundację, oprócz tego, że dało badaczowi wsparcie finansowe i organizacyjne, pozwoliło mu również postawić pierwszy krok w obszarze naukowym. Chociaż w czasach, gdy badacz realizował nagrodzony projekt, koncentrował się głównie na identyfikacji struktury chemicznej badanych związków, co nie miało bezpośredniej korelacji z medycyną czy farmacją, to jednak Naukowa Fundacja Polpharmy dostrzegła w badaniu potencjał i po latach okazało się to słuszne. Dr hab. inż. Wybraniec wspominał, że aktualnie wyniki jego badań nie przełożyły się wprost na praktykę kliniczną, jednak widać wyraźnie ich związki z szeroko pojętą medycyną i farmacją.
Obecnie barwniki betalainowe cieszą się olbrzymim zainteresowaniem wśród naukowców, którzy prowadzą wiele badań, zwłaszcza nad bioaktywnością betalain. Wszystkie produkty roślinne zawierające barwniki z grupy betacyjanin wykazują bowiem działanie antyoksydacyjne. Wyniki badań zespołu krakowskiego specjalisty wpisują się w ten trend, czego potwierdzeniem jest znacząca cytowalność prac zespołu.
W trosce o serce po zawale
W 2004 roku laureatem konkursu Naukowej Fundacji Polpharmy został prof. dr hab. n. med. Maciej Kurpisz, kierownik Zakładu Biologii Rozrodu i Komórek Macierzystych z Instytutu Genetyki Człowieka PAN. Fundacja zwróciła wówczas uwagę na jego projekt zatytułowany „Możliwości leczenia pozawałowej niewydolności krążenia przy pomocy komórek macierzystych genetycznie modyfikowanych – próby kliniczne”.
Jak wskazywał prof. Kurpisz, chociaż sam projekt nie doprowadził do rozwiązań, które zakończyły się komercjalizacją, to jednak wpłynął na kolejne, przełomowe i innowacyjne działania w obszarze nauki.
– Mój zespół, chociaż przeżywał różne wzloty i upadki, nie rozpadł się i kontynuuje prace. Powiedziałbym, że następne projekty przyrastały lawinowo, aż do bardzo dużych, wysokogabarytowych, które kończyliśmy dwa lata temu. To był początek takiej dalekiej drogi do przedsięwzięć badawczych awansujących badania nad zastosowaniem komórek macierzystych w regeneracji mięśnia sercowego – mówił naukowiec.
Ekspert podkreślił, że prace te popchnęły do przodu całą dyscyplinę, bo spersonalizowana medycyna jest najbardziej wartościowym osiągnięciem terapeutycznym.
Projekt z szansą na komercjalizację
Prof. dr hab. n. o zdr. Katarzyna Koziak, kierownik Zakładu Biochemii i Żywienia, Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, otrzymała aż dwukrotnie grant Naukowej Fundacji Polpharmy. Pierwszy w 2002 r. na realizację projektu „Regulacja procesu migracji komórek śródbłonka naczyń przez receptory P2 purynergiczne”, a drugi w 2010 r. na pracę „Identyfikacja związku chemicznego hamującego biologiczne efekty interleukiny 15 (IL-15) poprzez selektywne blokowanie receptora IL-15R α”.
Jak wspominała badaczka, w drugim projekcie zespół naukowców poszukiwał małocząsteczkowego związku przeciwzapalnego. Dzięki przeprowadzonym analizom badaczom udało się odkryć m.in. nieznane wcześniej właściwości cefazoliny. Ten rozpoznawalny antybiotyk okazał się skutecznym inhibitorem aż kilku cytokin prozapalnych.
Wyniki badań zostały opublikowane w kilku wysoko indeksowanych czasopismach, są także chronione patentem w Stanach Zjednoczonych, w Europie i w Australii.
Prof. Koziak wyjaśniła, że już w trakcie realizacji projektu zespół dokonał zgłoszenia patentowego gwarantującego możliwość komercjalizacji wyników badań. Teraz badacze mają nadzieję, że już wkrótce ich osiągnięcia zostaną wdrożone do praktyki klinicznej i przysłużą się chorym.
Odkrycie nieznanej mutacji w ludzkim genomie
Dr hab. n. med. Agnieszka Paradowska-Gorycka, profesor i kierownik Zakładu Biologii Molekularnej w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie, otrzymała grant fundacji w 2016 r. za projekt „Genetyczne i epigenetyczne różnice w szlaku sygnalizacyjnym U1-RNP/TLRs/ Interferon w patogenezie i obrazie klinicznym mieszanej choroby tkanki łącznej (MCTD)”.
Uzyskanie grantu pozwoliło zespołowi dr Paradowskiej-Goryckiej uczestniczyć w dużym badaniu, które zaowocowało pionierskimi badaniami pod kątem analizy genu SNRNP70, który koduje podjednostkę U1-70K. To badanie zidentyfikowało zupełnie nową mutację, która nie była jeszcze obecna w żadnych bazach danych ani cytowana w literaturze światowej.
Przeczytaj także: „Naukowa Fundacja Polpharmy chce być zdecydowanie bliżej pacjenta”.
Barwniki betalain to silne antyoksydanty
Pierwszy raz granty fundacja przyznała w 2002 roku. Wśród laureatów znalazł się wówczas dr hab. inż. Sławomir Wybraniec, prof. Politechniki Krakowskiej z Katedry Technologii Chemicznej i Analityki Środowiskowej, który otrzymał grant na realizację projektu pt. „Strukturalne badania nowych pigmentów betalain”.
Wyróżnienie przyznane przez fundację, oprócz tego, że dało badaczowi wsparcie finansowe i organizacyjne, pozwoliło mu również postawić pierwszy krok w obszarze naukowym. Chociaż w czasach, gdy badacz realizował nagrodzony projekt, koncentrował się głównie na identyfikacji struktury chemicznej badanych związków, co nie miało bezpośredniej korelacji z medycyną czy farmacją, to jednak Naukowa Fundacja Polpharmy dostrzegła w badaniu potencjał i po latach okazało się to słuszne. Dr hab. inż. Wybraniec wspominał, że aktualnie wyniki jego badań nie przełożyły się wprost na praktykę kliniczną, jednak widać wyraźnie ich związki z szeroko pojętą medycyną i farmacją.
Obecnie barwniki betalainowe cieszą się olbrzymim zainteresowaniem wśród naukowców, którzy prowadzą wiele badań, zwłaszcza nad bioaktywnością betalain. Wszystkie produkty roślinne zawierające barwniki z grupy betacyjanin wykazują bowiem działanie antyoksydacyjne. Wyniki badań zespołu krakowskiego specjalisty wpisują się w ten trend, czego potwierdzeniem jest znacząca cytowalność prac zespołu.
W trosce o serce po zawale
W 2004 roku laureatem konkursu Naukowej Fundacji Polpharmy został prof. dr hab. n. med. Maciej Kurpisz, kierownik Zakładu Biologii Rozrodu i Komórek Macierzystych z Instytutu Genetyki Człowieka PAN. Fundacja zwróciła wówczas uwagę na jego projekt zatytułowany „Możliwości leczenia pozawałowej niewydolności krążenia przy pomocy komórek macierzystych genetycznie modyfikowanych – próby kliniczne”.
Jak wskazywał prof. Kurpisz, chociaż sam projekt nie doprowadził do rozwiązań, które zakończyły się komercjalizacją, to jednak wpłynął na kolejne, przełomowe i innowacyjne działania w obszarze nauki.
– Mój zespół, chociaż przeżywał różne wzloty i upadki, nie rozpadł się i kontynuuje prace. Powiedziałbym, że następne projekty przyrastały lawinowo, aż do bardzo dużych, wysokogabarytowych, które kończyliśmy dwa lata temu. To był początek takiej dalekiej drogi do przedsięwzięć badawczych awansujących badania nad zastosowaniem komórek macierzystych w regeneracji mięśnia sercowego – mówił naukowiec.
Ekspert podkreślił, że prace te popchnęły do przodu całą dyscyplinę, bo spersonalizowana medycyna jest najbardziej wartościowym osiągnięciem terapeutycznym.
Projekt z szansą na komercjalizację
Prof. dr hab. n. o zdr. Katarzyna Koziak, kierownik Zakładu Biochemii i Żywienia, Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, otrzymała aż dwukrotnie grant Naukowej Fundacji Polpharmy. Pierwszy w 2002 r. na realizację projektu „Regulacja procesu migracji komórek śródbłonka naczyń przez receptory P2 purynergiczne”, a drugi w 2010 r. na pracę „Identyfikacja związku chemicznego hamującego biologiczne efekty interleukiny 15 (IL-15) poprzez selektywne blokowanie receptora IL-15R α”.
Jak wspominała badaczka, w drugim projekcie zespół naukowców poszukiwał małocząsteczkowego związku przeciwzapalnego. Dzięki przeprowadzonym analizom badaczom udało się odkryć m.in. nieznane wcześniej właściwości cefazoliny. Ten rozpoznawalny antybiotyk okazał się skutecznym inhibitorem aż kilku cytokin prozapalnych.
Wyniki badań zostały opublikowane w kilku wysoko indeksowanych czasopismach, są także chronione patentem w Stanach Zjednoczonych, w Europie i w Australii.
Prof. Koziak wyjaśniła, że już w trakcie realizacji projektu zespół dokonał zgłoszenia patentowego gwarantującego możliwość komercjalizacji wyników badań. Teraz badacze mają nadzieję, że już wkrótce ich osiągnięcia zostaną wdrożone do praktyki klinicznej i przysłużą się chorym.
Odkrycie nieznanej mutacji w ludzkim genomie
Dr hab. n. med. Agnieszka Paradowska-Gorycka, profesor i kierownik Zakładu Biologii Molekularnej w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie, otrzymała grant fundacji w 2016 r. za projekt „Genetyczne i epigenetyczne różnice w szlaku sygnalizacyjnym U1-RNP/TLRs/ Interferon w patogenezie i obrazie klinicznym mieszanej choroby tkanki łącznej (MCTD)”.
Uzyskanie grantu pozwoliło zespołowi dr Paradowskiej-Goryckiej uczestniczyć w dużym badaniu, które zaowocowało pionierskimi badaniami pod kątem analizy genu SNRNP70, który koduje podjednostkę U1-70K. To badanie zidentyfikowało zupełnie nową mutację, która nie była jeszcze obecna w żadnych bazach danych ani cytowana w literaturze światowej.
Przeczytaj także: „Naukowa Fundacja Polpharmy chce być zdecydowanie bliżej pacjenta”.
