123RF
Należy podnieść wagę medycyny laboratoryjnej w ochronie zdrowia
Autor: Dorota Mirska
Data: 27.12.2023
Źródło: Materiały prasowe
70 procent decyzji lekarskich opartych jest na wynikach testów laboratoryjnych. Należy podnieść rolę i wagę diagnostyki laboratoryjnej w systemie ochrony zdrowia w Polsce – piszą eksperci z Koalicji na rzecz Medycyny Laboratoryjnej.
25 października br. powstała Koalicja na rzecz Medycyny Laboratoryjnej, której misją jest:
● działanie na rzecz zapewnienia pacjentom dostępu do laboratoryjnych badań diagnostycznych, również innowacyjnych, przydatnych w zapobieganiu chorobom oraz usprawniających proces diagnostyczno-terapeutyczny,
● działanie na rzecz umieszczenia, zgodnie z międzynarodowymi rekomendacjami, diagnostyki laboratoryjnej na odpowiednio eksponowanym miejscu w systemie ochrony zdrowia poprzez rozwój wiedzy specjalistycznej, zmiany organizacyjne oraz zwiększenie nakładów i efektywności ekonomicznej,
● działanie na rzecz wypracowania modelu finansowania, który wspiera wykorzystanie badań laboratoryjnych, głównie w medycynie prewencyjnej.
Radę koalicji tworzą wybitni klinicyści i eksperci w różnych dziedzinach medycyny:
– prof. dr hab. n. med. Maciej Banach,
– prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert,
– prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski,
– prof. dr hab. Maria Kózka,
– prof. dr hab. Bogdan Solnica,
– dr hab. Tomasz Tomasik, prof. UJ,
– prof. dr hab. Tomasz Zdrojewski,
– prof. dr n. med. Wojciech Zegarski.
Jak podkreślają twórcy koalicji, podniesienie rangi medycyny laboratoryjnej, czyli przyspieszenie diagnozowania pacjentów powinno być jednym głównych zadań dla systemu ochrony zdrowia. Medycyna laboratoryjna to obecnie około 70 procent informacji diagnostycznej potrzebnej do podejmowania decyzji medycznych. A na skutek rozwijających się technologii w przyszłości może zrewolucjonizować podejmowanie decyzji terapeutycznych. Już dzisiaj możliwe jest wykrywanie chorób miesiące, a nawet lata przed tym, kiedy pacjentowi potrzebna będzie opieka szpitalna. Dlatego wiedza na temat ich możliwości i skuteczności powinna być jednym z filarów edukacji lekarzy.
Koalicja wskazuje na problemy dnia dzisiejszego w medycynie laboratoryjnej, takie jak zbyt mała liczba wykonywanych badań. Jak wynika z raportu GUS z wybranych, podstawowych badań diagnostycznych (morfologia krwi, badanie ogólne moczu, cytologia, badanie poziomu PSA) w ciągu roku korzysta nie więcej niż 46 procent ankietowanych. Z kolei z drugiej strony badania są nadużywane i wykonywane bez skierowania.
Brak jest kompleksowego podejścia do badań laboratoryjnych i zarządzania ich wynikami. W systemie ochrony zdrowia potrzebne jest traktowanie i finansowanie badań laboratoryjnych jako świadczeń zdrowotnych. Jak czytamy dalej w dokumencie programowym koalicji, „Polska jest jednym z nielicznych krajów w UE, który nie prowadzi rejestru laboratoryjnych badań diagnostycznych. Lekarz może często się wahać, czy zlecić badanie laboratoryjne, bo wycenia, czy może się zmieścić w stawce kapitacyjnej (od 1 lipca 2022 roku wynosi 192,88 PLN rocznie na pacjenta). To jest dodatkowy koszt, który musiałby pokryć z budżetu placówki POZ. Lekarz ma świadomość, że dysponuje tylko stawką kapitacyjną, która obejmuje nie tylko wydatki na medycynę laboratoryjną, ale również wiele innych świadczeń. To jest obszar niełatwych wyborów z powodu ograniczonych środków na jednego pacjenta – czy zlecić mu badanie laboratoryjne, czy może lepszym wyborem będzie USG”.
W interesie nas wszystkich, a przede wszystkim Ministerstwa Zdrowia powinna być promocja medycyny laboratoryjnej i jak najszerszy do niej dostęp. Po pierwsze, jest to rozwiązanie tańsze, a po drugie i najważniejsze – dzięki badaniom będziemy wykrywać więcej chorób we wczesnym stadium, co pozwoli na ich skuteczniejsze leczenie.
Eksperci skupieni w koalicji podkreślają, że potrzebne są zmiany, które powinny zaczynać się u podstaw polskiego systemu ochrony zdrowia. Jednym z bardzo istotnych celów jest podnoszenie i poszerzanie kompetencji profesjonalistów ochrony zdrowia, uwzględniając m.in. standardy kształcenia, obszar medycyny laboratoryjnej i wykorzystywanie najnowszych technologii. Istotne jest także zwiększenie zaangażowania wszystkich środowisk medycznych w wykorzystanie medycyny laboratoryjnej w profilaktyce, stworzenie warunków i procedur umożliwiających monitorowanie wykonywania badań laboratoryjnych, a także szeroka edukacja społeczeństwa w zakresie roli badań laboratoryjnych w medycynie prewencyjnej.
Koalicja proponuje model medycyny laboratoryjnej przyszłości, dostarczającej dokładnej, wiarygodnej informacji diagnostycznej, co wymaga kompetencji i zaangażowania lekarzy wszystkich specjalności, diagnostów laboratoryjnych oraz innych profesjonalistów medycznych.
● działanie na rzecz zapewnienia pacjentom dostępu do laboratoryjnych badań diagnostycznych, również innowacyjnych, przydatnych w zapobieganiu chorobom oraz usprawniających proces diagnostyczno-terapeutyczny,
● działanie na rzecz umieszczenia, zgodnie z międzynarodowymi rekomendacjami, diagnostyki laboratoryjnej na odpowiednio eksponowanym miejscu w systemie ochrony zdrowia poprzez rozwój wiedzy specjalistycznej, zmiany organizacyjne oraz zwiększenie nakładów i efektywności ekonomicznej,
● działanie na rzecz wypracowania modelu finansowania, który wspiera wykorzystanie badań laboratoryjnych, głównie w medycynie prewencyjnej.
Radę koalicji tworzą wybitni klinicyści i eksperci w różnych dziedzinach medycyny:
– prof. dr hab. n. med. Maciej Banach,
– prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert,
– prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski,
– prof. dr hab. Maria Kózka,
– prof. dr hab. Bogdan Solnica,
– dr hab. Tomasz Tomasik, prof. UJ,
– prof. dr hab. Tomasz Zdrojewski,
– prof. dr n. med. Wojciech Zegarski.
Jak podkreślają twórcy koalicji, podniesienie rangi medycyny laboratoryjnej, czyli przyspieszenie diagnozowania pacjentów powinno być jednym głównych zadań dla systemu ochrony zdrowia. Medycyna laboratoryjna to obecnie około 70 procent informacji diagnostycznej potrzebnej do podejmowania decyzji medycznych. A na skutek rozwijających się technologii w przyszłości może zrewolucjonizować podejmowanie decyzji terapeutycznych. Już dzisiaj możliwe jest wykrywanie chorób miesiące, a nawet lata przed tym, kiedy pacjentowi potrzebna będzie opieka szpitalna. Dlatego wiedza na temat ich możliwości i skuteczności powinna być jednym z filarów edukacji lekarzy.
Koalicja wskazuje na problemy dnia dzisiejszego w medycynie laboratoryjnej, takie jak zbyt mała liczba wykonywanych badań. Jak wynika z raportu GUS z wybranych, podstawowych badań diagnostycznych (morfologia krwi, badanie ogólne moczu, cytologia, badanie poziomu PSA) w ciągu roku korzysta nie więcej niż 46 procent ankietowanych. Z kolei z drugiej strony badania są nadużywane i wykonywane bez skierowania.
Brak jest kompleksowego podejścia do badań laboratoryjnych i zarządzania ich wynikami. W systemie ochrony zdrowia potrzebne jest traktowanie i finansowanie badań laboratoryjnych jako świadczeń zdrowotnych. Jak czytamy dalej w dokumencie programowym koalicji, „Polska jest jednym z nielicznych krajów w UE, który nie prowadzi rejestru laboratoryjnych badań diagnostycznych. Lekarz może często się wahać, czy zlecić badanie laboratoryjne, bo wycenia, czy może się zmieścić w stawce kapitacyjnej (od 1 lipca 2022 roku wynosi 192,88 PLN rocznie na pacjenta). To jest dodatkowy koszt, który musiałby pokryć z budżetu placówki POZ. Lekarz ma świadomość, że dysponuje tylko stawką kapitacyjną, która obejmuje nie tylko wydatki na medycynę laboratoryjną, ale również wiele innych świadczeń. To jest obszar niełatwych wyborów z powodu ograniczonych środków na jednego pacjenta – czy zlecić mu badanie laboratoryjne, czy może lepszym wyborem będzie USG”.
W interesie nas wszystkich, a przede wszystkim Ministerstwa Zdrowia powinna być promocja medycyny laboratoryjnej i jak najszerszy do niej dostęp. Po pierwsze, jest to rozwiązanie tańsze, a po drugie i najważniejsze – dzięki badaniom będziemy wykrywać więcej chorób we wczesnym stadium, co pozwoli na ich skuteczniejsze leczenie.
Eksperci skupieni w koalicji podkreślają, że potrzebne są zmiany, które powinny zaczynać się u podstaw polskiego systemu ochrony zdrowia. Jednym z bardzo istotnych celów jest podnoszenie i poszerzanie kompetencji profesjonalistów ochrony zdrowia, uwzględniając m.in. standardy kształcenia, obszar medycyny laboratoryjnej i wykorzystywanie najnowszych technologii. Istotne jest także zwiększenie zaangażowania wszystkich środowisk medycznych w wykorzystanie medycyny laboratoryjnej w profilaktyce, stworzenie warunków i procedur umożliwiających monitorowanie wykonywania badań laboratoryjnych, a także szeroka edukacja społeczeństwa w zakresie roli badań laboratoryjnych w medycynie prewencyjnej.
Koalicja proponuje model medycyny laboratoryjnej przyszłości, dostarczającej dokładnej, wiarygodnej informacji diagnostycznej, co wymaga kompetencji i zaangażowania lekarzy wszystkich specjalności, diagnostów laboratoryjnych oraz innych profesjonalistów medycznych.
