123RF
Procedury diagnostyczno-terapeutyczne raka szyjki macicy - rekomendacje na czas epidemii
Autor: Monika Stelmach
Data: 30.03.2020
Źródło: PTGiP
Działy:
Zalecenia i rekomendacje
Aktualności
Zalecenia dotyczą możliwości odroczenia procedur diagnostyczno-terapeutycznych u pacjentek z nieprawidłowymi wynikami testów skriningowych w prewencji wtórnej raka szyjki macicy. Wynika to z konieczności ograniczenia wizyt lekarskich do koniecznego minimum w okresie epidemii wirusa SARS-CoV-2.
Tymczasowe rekomendacje Sekcji Patologii Szyjki Macicy, Kolposkopii i Cytologii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy dotyczą możliwości odroczenia procedur diagnostyczno-terapeutycznych u pacjentek z nieprawidłowymi wynikami testów skriningowych w prewencji wtórnej raka szyjki macicy w okresie epidemii wirusa SARS-CoV-2.
Rekomendacje przedstawiają aktualny sposób postępowania, który w uzasadnionych przypadkach może być zmieniony, po wnikliwej analizie danej sytuacji klinicznej, co w przyszłości może stanowić podstawę do ich modyfikacji i aktualizacji.
Stosownie do stanowiska prezesa Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 20. marca 2020 roku, wspólnych zaleceń konsultantów krajowych w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz perinatologii z 19. marca 2020 roku, rozumiejąc stan istniejącego zagrożenia epidemiologicznego oraz konieczności ograniczenia wizyt oraz procedur ginekologiczno-położniczych do absolutnie koniecznych, rekomendowane jest poniższe postępowanie.
Pacjentkom z rozpoznaniami mniejszych nieprawidłowości skriningowych zaleca się opóźnienie dalszej diagnostyki wymagającej opuszczenia miejsca zamieszkania, do 6-12 miesięcy.
Rekomenduje się kontynuację diagnostyki niewymagającej opuszczania miejsca zamieszkania, w tym w szczególności, wykorzystującej pelet komórkowy uzyskany w trakcie procedury laboratoryjnego opracowania materiału pobranego z szyjki macicy na podłoże płynne/LBC do oceny cytologii. Procedury diagnostyczne, które obejmuje powyższa diagnostyka dotyczą testu w kierunku HRHPV oraz testu p16/Ki67 dla poprzedzających rozpoznań cytologicznych ASC-US lub LSIL.
W przypadku konieczności wykonania testu skriningowego rekomendowana jest procedura samopobrania przez pacjentkę w warunkach domowych materiału z szyjki macicy i pochwy (ang. selfsampling) w kierunku HRHPV (o ile możliwe).
Uwzględniając niepełne polskie rekomendacje dotyczące prewencji wtórnej raka szyjki macicy (rsm) do mniejszych nieprawidłowości skriningowych w etapie przedkolposkopowym należy zaliczyć następujące rozpoznania:
w skriningu opartym o cytologię jako pierwotny test przesiewowy:
- ASC-US,
- LSIL,
- ASC-US/LSIL z następowym negatywnym HRHPV,
- ASC-US/LSIL z następowym negatywnym p16/Ki67,
- ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym HRHPV typ nie-16/nie-18 i negatywnym p16/Ki67,
w skriningu opartym o współtestowanie (ang. cotesting), tj. jednoczesne pobranie materiału do cytologii oraz testu w kierunku HRHPV, jako pierwotny test przesiewowy:
- ASC-US lub LSIL z negatywnym HRHPV,
- NILM, ASC-US lub LSIL z pozytywnym HRHPV typ nie-16/nie-18
Pacjentkom z rozpoznaniami większych nieprawidłowości skriningowych zalecane jest opóźnienie dalszej diagnostyki wymagającej opuszczenia miejsca zamieszkania, maksimum do 3 miesięcy.
Uwzględniając niepełne polskie rekomendacje dla prewencji wtórnej rsm dla większych nieprawidłowości skriningowych w etapie przedkolposkopowym należy zaliczyć następujące rozpoznania:
w skriningu opartym o cytologię jako pierwotny test przesiewowy:
- ASC-H,
- HSIL,
- AGC,
- ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym HRHPV typ 16 i/lub 18,
- ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym p16/Ki67;
w skriningu opartym o współtestowanie jako pierwotny test przesiewowy:
- HRHPV typ 16 i/lub 18 pozytywny,
- rozpoznania cytologiczne ASC-H, HSIL i AGC
w skriningu opartym o samopobranie:
- HRHPV typ 16 i/lub 18 pozytywny.
W przypadku pozytywnego wyniku w kierunku typów nie-16/nie-18 HRHPV postępowanie powinno być zależne od sytuacji klinicznej, w tym od wyników poprzedzających badań.
Zalecenia postępowania klinicznego u pacjentek z podejrzeniem zmian inwazyjnych pozostają niezmienione.
Powyższe rekomendacje nie stanowią ostatecznego sposobu postępowania w przypadku nieprawidłowych wyników testów przesiewowych w prewencji wtórnej rsm.
Nie zastępują pełnej oceny klinicznej jednostkowego przypadku.
Powinny być zawsze analizowane w kontekście optymalizacji postępowania w interesie zdrowotnym pacjentki.
Mogą ulec zmianie w zależności od zmieniających się warunków.
Zalecenia tymczasowe dotyczą wyłącznie okresu epidemii.
Rekomendacje zostały opracowane przez prof. dr hab. n. med. Mariusza Zimmera, prezesa Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz prof. dr hab. n. med. Roberta Jacha, prezesa Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy, przewodniczącego Sekcji Patologii Szyjki Macicy, Kolposkopii i Cytologii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników
Komitet redakcyjny: Robert Jach, Maciej Mazurec, Martyna Trzeszcz.
Przeczytaj także: „Prof. Banach o dzieciach i kobietach ciężarnych podczas pandemii”, „Kogo badać na obecność SARS-CoV-2?”, „Prof. Lauterbach o opiece nad kobietą w ciąży zakażoną SARS-CoV-2” i „Algorytm postępowania w sytuacji podejrzenia COVID-19”.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
Rekomendacje przedstawiają aktualny sposób postępowania, który w uzasadnionych przypadkach może być zmieniony, po wnikliwej analizie danej sytuacji klinicznej, co w przyszłości może stanowić podstawę do ich modyfikacji i aktualizacji.
Stosownie do stanowiska prezesa Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 20. marca 2020 roku, wspólnych zaleceń konsultantów krajowych w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz perinatologii z 19. marca 2020 roku, rozumiejąc stan istniejącego zagrożenia epidemiologicznego oraz konieczności ograniczenia wizyt oraz procedur ginekologiczno-położniczych do absolutnie koniecznych, rekomendowane jest poniższe postępowanie.
Pacjentkom z rozpoznaniami mniejszych nieprawidłowości skriningowych zaleca się opóźnienie dalszej diagnostyki wymagającej opuszczenia miejsca zamieszkania, do 6-12 miesięcy.
Rekomenduje się kontynuację diagnostyki niewymagającej opuszczania miejsca zamieszkania, w tym w szczególności, wykorzystującej pelet komórkowy uzyskany w trakcie procedury laboratoryjnego opracowania materiału pobranego z szyjki macicy na podłoże płynne/LBC do oceny cytologii. Procedury diagnostyczne, które obejmuje powyższa diagnostyka dotyczą testu w kierunku HRHPV oraz testu p16/Ki67 dla poprzedzających rozpoznań cytologicznych ASC-US lub LSIL.
W przypadku konieczności wykonania testu skriningowego rekomendowana jest procedura samopobrania przez pacjentkę w warunkach domowych materiału z szyjki macicy i pochwy (ang. selfsampling) w kierunku HRHPV (o ile możliwe).
Uwzględniając niepełne polskie rekomendacje dotyczące prewencji wtórnej raka szyjki macicy (rsm) do mniejszych nieprawidłowości skriningowych w etapie przedkolposkopowym należy zaliczyć następujące rozpoznania:
w skriningu opartym o cytologię jako pierwotny test przesiewowy:
- ASC-US,
- LSIL,
- ASC-US/LSIL z następowym negatywnym HRHPV,
- ASC-US/LSIL z następowym negatywnym p16/Ki67,
- ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym HRHPV typ nie-16/nie-18 i negatywnym p16/Ki67,
w skriningu opartym o współtestowanie (ang. cotesting), tj. jednoczesne pobranie materiału do cytologii oraz testu w kierunku HRHPV, jako pierwotny test przesiewowy:
- ASC-US lub LSIL z negatywnym HRHPV,
- NILM, ASC-US lub LSIL z pozytywnym HRHPV typ nie-16/nie-18
Pacjentkom z rozpoznaniami większych nieprawidłowości skriningowych zalecane jest opóźnienie dalszej diagnostyki wymagającej opuszczenia miejsca zamieszkania, maksimum do 3 miesięcy.
Uwzględniając niepełne polskie rekomendacje dla prewencji wtórnej rsm dla większych nieprawidłowości skriningowych w etapie przedkolposkopowym należy zaliczyć następujące rozpoznania:
w skriningu opartym o cytologię jako pierwotny test przesiewowy:
- ASC-H,
- HSIL,
- AGC,
- ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym HRHPV typ 16 i/lub 18,
- ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym p16/Ki67;
w skriningu opartym o współtestowanie jako pierwotny test przesiewowy:
- HRHPV typ 16 i/lub 18 pozytywny,
- rozpoznania cytologiczne ASC-H, HSIL i AGC
w skriningu opartym o samopobranie:
- HRHPV typ 16 i/lub 18 pozytywny.
W przypadku pozytywnego wyniku w kierunku typów nie-16/nie-18 HRHPV postępowanie powinno być zależne od sytuacji klinicznej, w tym od wyników poprzedzających badań.
Zalecenia postępowania klinicznego u pacjentek z podejrzeniem zmian inwazyjnych pozostają niezmienione.
Powyższe rekomendacje nie stanowią ostatecznego sposobu postępowania w przypadku nieprawidłowych wyników testów przesiewowych w prewencji wtórnej rsm.
Nie zastępują pełnej oceny klinicznej jednostkowego przypadku.
Powinny być zawsze analizowane w kontekście optymalizacji postępowania w interesie zdrowotnym pacjentki.
Mogą ulec zmianie w zależności od zmieniających się warunków.
Zalecenia tymczasowe dotyczą wyłącznie okresu epidemii.
Rekomendacje zostały opracowane przez prof. dr hab. n. med. Mariusza Zimmera, prezesa Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz prof. dr hab. n. med. Roberta Jacha, prezesa Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy, przewodniczącego Sekcji Patologii Szyjki Macicy, Kolposkopii i Cytologii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników
Komitet redakcyjny: Robert Jach, Maciej Mazurec, Martyna Trzeszcz.
Przeczytaj także: „Prof. Banach o dzieciach i kobietach ciężarnych podczas pandemii”, „Kogo badać na obecność SARS-CoV-2?”, „Prof. Lauterbach o opiece nad kobietą w ciąży zakażoną SARS-CoV-2” i „Algorytm postępowania w sytuacji podejrzenia COVID-19”.
Zachęcamy do polubienia profilu „Menedżera Zdrowia” na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
