Czynniki determinujące odpowiedź na leczenie rituximabem u chorych na rzs
Autor: Anita Jóźwiak
Data: 07.10.2014
Źródło: Couderc M, Gottenberg JE, Mariette X et al. Influence of gender on response to rituximab in patients with rheumatoid arthritis: results from the Autoimmunityand Rituximab registry. Rheumatology (Oxford). 2014 Oct;53(10):1788-93. doi: 10.1093/rheumatology/
Rituximab (RTX) jest chimeryzowanym, monoklonalnym przeciwciałem skierowanym przeciwko CD20 na powierzchni limfocytów B. Wskazany jest w leczeniu ciężkiego reumatoidalnego zapalenia stawów (rzs) u chorych, u których odpowiedź na leczenie innymi lekami modyfikującymi przebieg choroby (w tym przynajmniej jednym lub kilkoma inhibitorami czynnika martwicy nowotworu) jest niewystarczająca.
Zalecenia EULAR (2013) uzasadniają rozważenie zastosowania RTX również jako leku biologicznego pierwszego wyboru u chorych, którzy nie odpowiedzieli na terapię syntetycznymi lekami modyfikującymi, w szczególnych okolicznościach m.in. niedawnego wywiadu w kierunku chłoniaka, utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy, w przypadkach przeciwwskazań do włączenia chemioprofilaktyki, czy współistniejącej choroby demielinizacyjnej.
Poszukiwanie czynników wpływających na odpowiedź na leczenie, ma na celu indywidualizację terapii. Wcześniejsze wyniki badań sugerują gorszą odpowiedź na leczenie (syntetycznymi lekami modyfikującymi oraz inhibitorami TNF alfa) u kobiet chorujących na rzs. Badacze francuscy opublikowali wyniki prospektywnego badania obserwacyjnego oceniającego odpowiedź na leczenie RTX u kobiet i mężczyzn chorujących na rzs, skupionych w dużych rejestrach narodowych. Badaniem objęto ponad 1700 chorych, wśród których 77% stanowiły kobiety. Po sześciu miesiącach od podania RTX remisję uzyskano u 11% badanych, a dobrą lub umiarkowaną odpowiedź na leczenie u 62%, niezależnie od płci. Po 12 miesiącach częstość remisji była istotnie większa wśród mężczyzn, natomiast w ocenie po 18 miesiącach również odnotowano trend w kierunku częstszej dobrej/umiarkowanej odpowiedzi na leczenie w grupie mężczyzn. Nie zaobserwowano jednak istotnej statystycznie różnicy w całościowej odpowiedzi na leczenie zależnej od płci. Odnotowano natomiast, że wśród chorych, którzy w przeszłości nie odpowiedzieli na leczenie inhibitorem TNF alfa, częstość remisji była większa wśród mężczyzn, w porównaniu do kobiet. W badaniu nie poddano ocenie wpływu leczenia RTX na sprawność czynnościową (ocenianą kwestionariuszem HAQ), czy progresję radiologiczną.
Poszukiwanie czynników wpływających na odpowiedź na leczenie, ma na celu indywidualizację terapii. Wcześniejsze wyniki badań sugerują gorszą odpowiedź na leczenie (syntetycznymi lekami modyfikującymi oraz inhibitorami TNF alfa) u kobiet chorujących na rzs. Badacze francuscy opublikowali wyniki prospektywnego badania obserwacyjnego oceniającego odpowiedź na leczenie RTX u kobiet i mężczyzn chorujących na rzs, skupionych w dużych rejestrach narodowych. Badaniem objęto ponad 1700 chorych, wśród których 77% stanowiły kobiety. Po sześciu miesiącach od podania RTX remisję uzyskano u 11% badanych, a dobrą lub umiarkowaną odpowiedź na leczenie u 62%, niezależnie od płci. Po 12 miesiącach częstość remisji była istotnie większa wśród mężczyzn, natomiast w ocenie po 18 miesiącach również odnotowano trend w kierunku częstszej dobrej/umiarkowanej odpowiedzi na leczenie w grupie mężczyzn. Nie zaobserwowano jednak istotnej statystycznie różnicy w całościowej odpowiedzi na leczenie zależnej od płci. Odnotowano natomiast, że wśród chorych, którzy w przeszłości nie odpowiedzieli na leczenie inhibitorem TNF alfa, częstość remisji była większa wśród mężczyzn, w porównaniu do kobiet. W badaniu nie poddano ocenie wpływu leczenia RTX na sprawność czynnościową (ocenianą kwestionariuszem HAQ), czy progresję radiologiczną.
