Forum Ekspertów
Dlaczego należy zapobiegać migotaniu przedsionków po operacji serca?

Migotanie przedsionków (atrial fibrillation – AF) zarówno w okresie przed-, jak i pooperacyjnym jest poważnym, wciąż niedocenianym problemem współczesnej kardiochirurgii. W związku z intensywnym rozwojem farmakologicznych metod leczenia chorób serca, a przede wszystkim rozwojem kardiologii inwazyjnej, nierzadko operacji poddawani są chorzy w podeszłym wieku, z zaawansowaną chorobą serca i wieloma chorobami współistniejącymi. Jest to jedna z przyczyn coraz częstszego występowania migotania przedsionków po operacji serca, a także u chorych kwalifikowanych do operacji [1, 2].
Przedoperacyjne migotanie przedsionków istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych, wydłuża czas pobytu na OIOM-ie (oddziale intensywnej opieki medycznej) oraz czas hospitalizacji, a także pogarsza wczesne i odległe rokowanie chorych po operacji serca. Znajduje to potwierdzenie w dostępnych badaniach. Quadera i wsp. zaobserwowali istotną różnicę w przeżyciu chorych z migotaniem przedsionków w porównaniu
z pacjentami z zatokowym rytmem serca w okresie przedoperacyjnym (odpowiednio 97%, 68% i 42% w porównaniu z 99%, 85% i 66% po 30 dniach, 5 i 10 latach), z największą różnicą przeżycia (survival difference – SD) – 24% – po 10 latach obserwacji. Chorzy z przedoperacyjnym migotaniem przedsionków przeżywali średnio 9 lat po operacji, podczas gdy u chorych bez AF w okresie przedoperacyjnym mediana przeżycia wyniosła aż 14 lat [3]. Ngaage i wsp. oceniali niezależny wpływ przedoperacyjnego migotania przedsionków na rokowanie chorych poddanych chirurgicznej rewaskularyzacji serca. Zaobserwowali, że chorzy z nadkomorowymi zaburzeniami rytmu przed zabiegiem mieli istotnie dłuższy czas hospitalizacji oraz znacznie częściej byli ponownie przyjmowani do szpitala. Wykazali także, że ryzyko późnego zgonu u chorych z AF było aż o 40% wyższe niż u pacjentów
z rytmem zatokowym przed operacją serca, a poważne powikłania sercowo-naczyniowe (major adverse cardiac events – MACE) zanotowano aż u 70% chorych z przedoperacyjnym AF w porównaniu z 52% pacjentów bez zaburzeń rytmu przed operacją serca [4]. Podobne wyniki, wskazujące istotną rolę przedoperacyjnego migotania przedsionków na pogorszenie rokowania u chorych poddanych chirurgicznej rewaskularyzacji serca, uzyskano także w innych dostępnych pracach [5], w tym w badaniach przeprowadzonych przez autora, do których włączono 3000 chorych poddanych izolowanej chirurgicznej rewaskularyzacji...


View full text...