Krztusiec u dorosłych

Wstęp

Krztusiec (koklusz, pertussis) jest chorobą zakaźną spowodowaną przez zakażenie Gram-ujemną pałeczką Bordetella pertussis, której można zapobiegać poprzez szczepienia ochronne [1]. Wciąż pozostaje jedną z najsłabiej kontrolowanych chorób zakaźnych, którym można zapobiegać za pomocą szczepień. Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization – WHO) szacuje, że na świecie występuje rocznie 13–15 mln zachorowań, które prowadzą do 200–300 tys. zgonów [2].
Krztusiec to powracająca choroba o rosnącym znaczeniu w populacji (reemerging infectious disease), w przypadku której obserwujemy w ostatnich latach pogorszenie sytuacji epidemiologicznej. Wynika to między innymi z zanikania odporności poszczepiennej (utrzymującej się zwykle 6–14 lat), zmniejszania się odsetka osób zaszczepionych, stałej obecności drobnoustroju chorobotwórczego w populacji, jak również pojawienia się nowych szczepów B. pertussis odmiennych antygenowo od szczepionkowych (escape mutans; w przypadku zakażenia do neutralizacji produkowanej przez nie toksyny krztuścowej konieczne jest większe stężenie swoistych przeciwciał), wysokiej zaraźliwości oraz poprawy diagnostyki krztuśca [3].
Obecnie coraz częściej na krztusiec chorują nastolatki oraz osoby dorosłe, ale najcięższy przebieg choroby i powikłania obserwuje się wśród noworodków i młodych niemowląt.
Podkreśla się znaczenie osób dorosłych jako źródła zakażenia B. pertussis dla najmłodszych dzieci (nieszczepionych lub nie w pełni zaszczepionych), w przypadku których krztusiec, a przede wszystkim jego powikłania mogą nieść poważne konsekwencje dla zdrowia, a nawet zagrażać życiu [4–6].
Badania Wirsinga von Königa i wsp. przeprowadzone na terenie Niemiec nie pozostawiły wątpliwości, że w co szóstym przypadku krztuśca u dzieci źródłem zakażenia byli ich rodzice lub dziadkowie [7].
Aktualna sytuacja epidemiologiczna stanowi uzasadnienie dla wykonywania przypominających szczepień wśród osób dorosłych i nastolatków bezkomórkową szczepionką przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca (Tdpa).

Etiopatogeneza

Czynnikiem etiologicznym krztuśca jest Gram-ujemna pałeczka tlenowa B. pertussis wytwarzająca toksynę krztuścową [8].
Człowiek jest jedynym rezerwuarem B. pertussis. Źródłem zakażenia jest osoba chora (także uprzednio szczepiona, jeśli zachoruje) zarówno z typowymi objawami krztuśca, jak i z łagodnymi dolegliwościami podobnymi...


View full text...