Zastosowanie dziennika snu w diagnozowaniu i leczeniu bezsenności oraz zaburzeń rytmu okołodobowego snu i czuwania

Aktualne zalecenia dotyczące leczenia bezsenności wskazują, że w celu zapobiegania utrwalania się tego zaburzenia konieczne jest jak najszybsze rozpoznanie i aktywne leczenie. Z tego powodu lekarze w podstawowej opiece zdrowotnej są zachęcani do przesiewowej oceny jakości snu, szczególnie u starszych pacjentów. Jako rekomendowana metoda oceny wskazywane są dzienniki snu, których użycie pozwala na uniknięcie wielu trudności występujących przy próbach oceny snu tylko na podstawie zebranego wywiadu. Celem artykułu jest przedstawienie zasad stosowania dzienników snu w diagnostyce i leczeniu bezsenności oraz zaburzeń rytmu okołodobowego snu i czuwania.

Dzienniki snu mogą być stosowane w celu: 1) oceny parametrów, pór i rytmu snu pacjenta, 2) wprowadzenia interwencji niefarmakologicznych, np. techniki ograniczenia czasu snu – podstawowej formy leczenia bezsenności, 3) planowania i monitorowania wykonywania przez pacjenta zaleceń, w tym przyjmowania leków. W przypadku osób starszych obok standardowych tabelarycznych dzienników snu korzystne może być zastosowanie dzienników snu z zapisem graficznym, który umożliwia ocenę drzemek/okresów spoczynku w ciągu dnia oraz bardziej uwydatnia zmienność pór snu i czuwania. Zgodnie ze stopniowanym modelem opieki dzienniki snu w połączeniu z materiałami edukacyjnymi, np. w formie broszur, powinny stanowić podstawową metodę prowadzenia leczenia bezsenności i zaburzeń rytmu snu, obok racjonalnej farmakoterapii.