Nadciśnienie tętnicze lekooporne - krytyczne znaczenie ABPM, nowe metody interwencji leczniczej
Autor: Marzena Jaskot
Data: 17.02.2014
Źródło: J. Rick Turner, BSc, PhD; Eoin O’Brien, DSc, MD, FRCP. Diagnosis and Treatment of Resistant Hypertension: The Critical Role of Ambulatory Blood Pressure Monitoring. The Journal of Clinical Hypertension Vol 15 .No 12 .868-873.
Dotychczas to terapia lekami hipotensyjnymi była podstawą leczenia nadciśnienia tętniczego, a pozostałe metody interwencji leczniczej znajdowały zastosowanie w stosunkowo rzadkich przypadkach (np. adrenalektomia w zespole Conna lub Pheochromocytoma). Od niedawna jednak literaturę zaczęły dominować nowe metody interwencji, z których najbardziej popularną, pod względem opublikowanych danych i opinii, jest obustronna denerwacja nerek (RDN).
Nadciśnienie tętnicze jest chorobą, która zazwyczaj wymaga utrzymania leczenia hipotensyjnego przez całe życie. Jest zatem zrozumiałe, że zwrócono większą uwagę na alternatywne metody, które potencjalnie mogłyby stanowić "lekarstwo" na nadciśnienie i pomogły zredukować, wyeliminować potrzebę kosztownego leczenia, które prowadzone jest nie zawsze bez konsekwencji w postaci działań niepożądanych. Obecnie istnieje ograniczona ilość takich metod, szczególnie dla pacjentów z opornym nadciśnieniem tętniczym, wymagającym stosowania 3 różnych klas leków p/nadciśnieniowych, w tym moczopędnych.
W badaniach klinicznych z udziałem takich procedur kluczowym aspektem jest weryfikacja i potwierdzenie rozpoznania nadciśnienia lekoopornego. Jaki jest zatem najbardziej odpowiedni sposób oceny BP w takim przypadku? Autorzy artykułu opublikowanego na łamach periodyku Amerykańskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego- The Journal of Clinical Hypertension, odpowiadają jednoznacznie- ambulatoryjne monitorowanie BP (ABPM) jest najlepszą metodą oceny BP oraz efektów farmakoterapii. W badaniach klinicznych nad skutecznością leków hipotensyjnych ABPM ma dwie ważne zalety: pozwala określić całodobowy profil ciśnienia tętniczego, który umożliwia ocenę efektów terapii nie tylko w czasie całego 24-godzinnego okresu, ale również w określonych oknach, cyklach czasu, najprościej - w godzinach dziennych i nocnych. Po drugie wartości BP, oznaczone przy pomocy pomiaru ABPM, są w znacznym stopniu pozbawione efektów białego fartucha i placebo.
Dotychczas to terapia lekami hipotensyjnymi była podstawą leczenia nadciśnienia tętniczego, a pozostałe metody interwencji leczniczej znajdowały zastosowanie w stosunkowo rzadkich przypadkach (np. adrenalektomia w zespole Conna lub Pheochromocytoma). Od niedawna jednak literaturę zaczęły dominować nowe metody interwencji, z których najbardziej popularną, pod względem opublikowanych danych i opinii, jest obustronna denerwacja nerek (RDN), czyli uszkodzenie nerkowych włókien współczulnych. Efektem zabiegu jest łagodniejszy przebieg i lepsza kontrola choroby nadciśnieniowej. Kolejną metodą o potencjale leczniczym jest stymulacja baroreceptorów szyjnych (BAT), która z założenia prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego drogą aktywacji przywspółczulnej.
Niewątpliwie z dużym zainteresowaniem zarówno badacze naukowi jak i klinicyści śledzą rozwój w tej dziedzinie terapeutycznej. Na razie musimy jednak doczekać przekonujących dowodów na
skuteczność tego rodzaju interwencji i ocenę ich długoterminowego bezpieczeństwa. W odniesieniu do najpopularniejszej obecnie metody- DNR- autorzy największej opublikowanej meatanalizy (Persu et al.) wskazują, że z klinicznego punktu widzenia, tylko niewielka część pacjentów opornych na leczenie kwalifikuje się do RDN . RDN jest zabiegiem inwazyjnym, nie pozbawionym ryzyka, wysoce kosztownym, a rozpowszechnienie RDN w rutynowej praktyce klinicznej wymaga zaangażowania interdyscyplinarnego zespół, w tym hipertensjologa.
W badaniach klinicznych z udziałem takich procedur kluczowym aspektem jest weryfikacja i potwierdzenie rozpoznania nadciśnienia lekoopornego. Jaki jest zatem najbardziej odpowiedni sposób oceny BP w takim przypadku? Autorzy artykułu opublikowanego na łamach periodyku Amerykańskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego- The Journal of Clinical Hypertension, odpowiadają jednoznacznie- ambulatoryjne monitorowanie BP (ABPM) jest najlepszą metodą oceny BP oraz efektów farmakoterapii. W badaniach klinicznych nad skutecznością leków hipotensyjnych ABPM ma dwie ważne zalety: pozwala określić całodobowy profil ciśnienia tętniczego, który umożliwia ocenę efektów terapii nie tylko w czasie całego 24-godzinnego okresu, ale również w określonych oknach, cyklach czasu, najprościej - w godzinach dziennych i nocnych. Po drugie wartości BP, oznaczone przy pomocy pomiaru ABPM, są w znacznym stopniu pozbawione efektów białego fartucha i placebo.
Dotychczas to terapia lekami hipotensyjnymi była podstawą leczenia nadciśnienia tętniczego, a pozostałe metody interwencji leczniczej znajdowały zastosowanie w stosunkowo rzadkich przypadkach (np. adrenalektomia w zespole Conna lub Pheochromocytoma). Od niedawna jednak literaturę zaczęły dominować nowe metody interwencji, z których najbardziej popularną, pod względem opublikowanych danych i opinii, jest obustronna denerwacja nerek (RDN), czyli uszkodzenie nerkowych włókien współczulnych. Efektem zabiegu jest łagodniejszy przebieg i lepsza kontrola choroby nadciśnieniowej. Kolejną metodą o potencjale leczniczym jest stymulacja baroreceptorów szyjnych (BAT), która z założenia prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego drogą aktywacji przywspółczulnej.
Niewątpliwie z dużym zainteresowaniem zarówno badacze naukowi jak i klinicyści śledzą rozwój w tej dziedzinie terapeutycznej. Na razie musimy jednak doczekać przekonujących dowodów na
skuteczność tego rodzaju interwencji i ocenę ich długoterminowego bezpieczeństwa. W odniesieniu do najpopularniejszej obecnie metody- DNR- autorzy największej opublikowanej meatanalizy (Persu et al.) wskazują, że z klinicznego punktu widzenia, tylko niewielka część pacjentów opornych na leczenie kwalifikuje się do RDN . RDN jest zabiegiem inwazyjnym, nie pozbawionym ryzyka, wysoce kosztownym, a rozpowszechnienie RDN w rutynowej praktyce klinicznej wymaga zaangażowania interdyscyplinarnego zespół, w tym hipertensjologa.