Celiakia – choroba o wielu twarzach
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 01.12.2014
Źródło: Volta U, Caio G, Stanghellini V i wsp. The changing clinical profile of celiac disease: a 15-year experience (1998-2012) in an Italian referral center. BMC Gastroenterol 2014 Nov 18;14(1):194. doi: 10.1186/s12876-014-0194-x.
Choroba trzewna charakteryzuje się niezwykłą różnorodnością przebiegu klinicznego – od postaci typowych, w których występują klasyczne objawy gastroenterologiczne, po postaci w których występują jedynie objawy ze strony innych układów i narządów. Na łamach BMC Gastroenterology ukazała się ważna z poznawczego punktu widzenia praca autorów włoskich, którzy dokonali charakterystyki przebiegu klinicznego, profilu wyników badań dodatkowych u chorych z celiakią, diagnozowanych na przestrzeni ostatnich 15 lat (1998-2012) w reprezentowanym przez autorów ośrodku.
W analizę uwzględniono 770 chorych, u których we wskazanym okresie zdiagnozowano celiakię. Większość pacjentów (599) stanowiły kobiety, średni wiek badanej grupy wyniósł 36 lat. Podzielono kliniczne fenotypy choroby na 3 główne grupy: 1) postać klasyczną (zaburzenia wchłaniania z biegunką), 2) nieklasyczną (objawy pozajelitowe lub objawy gastroenterologiczne inne niż biegunka), 3) subkliniczną.
U 610 chorych (79%) celiakia była chorobą objawową, u 160 – występowała postać subkliniczna. U pacjentów z objawami – dominowały objawy nieklasyczne (66% vs 34%). Spośród objawów gastroenterologicznych dominowała biegunka (27%), wzdęcie (20%), aftowe zapalenie śluzówek jamy ustnej (18%), naprzemienne zaburzenia rytmu wypróżnień (15%), zaparcie (13%) i objawy refluksu żołądkowo-przełykowego (12%). Wśród manifestacji pozajelitowych dominowała osteopenia/osteoporoza (52%), anemia (34%), hypertransaminazemia (29%) i nawracające poronienia (12%). Dodatnie wynik na obecność przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej w klasie IgA obecny był u 97% chorych. Zanik kosmków odnotowano u 87% pacjentów. U znacznej części chorych stwierdzono obecność innych schorzeń autoimmunizacyjnych – głównie zapalenia tarczycy (26,3%), dermatitis herpetiformis (4%) i cukrzycy typu I (3%).
Jak więc pokazuje powyższa analiza, celiakia jest chorobą najczęściej o podstępnym i niecharakterystycznym przebiegu klinicznym, a typowa manifestacja choroby nie jest najpowszechniejsza.
U 610 chorych (79%) celiakia była chorobą objawową, u 160 – występowała postać subkliniczna. U pacjentów z objawami – dominowały objawy nieklasyczne (66% vs 34%). Spośród objawów gastroenterologicznych dominowała biegunka (27%), wzdęcie (20%), aftowe zapalenie śluzówek jamy ustnej (18%), naprzemienne zaburzenia rytmu wypróżnień (15%), zaparcie (13%) i objawy refluksu żołądkowo-przełykowego (12%). Wśród manifestacji pozajelitowych dominowała osteopenia/osteoporoza (52%), anemia (34%), hypertransaminazemia (29%) i nawracające poronienia (12%). Dodatnie wynik na obecność przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej w klasie IgA obecny był u 97% chorych. Zanik kosmków odnotowano u 87% pacjentów. U znacznej części chorych stwierdzono obecność innych schorzeń autoimmunizacyjnych – głównie zapalenia tarczycy (26,3%), dermatitis herpetiformis (4%) i cukrzycy typu I (3%).
Jak więc pokazuje powyższa analiza, celiakia jest chorobą najczęściej o podstępnym i niecharakterystycznym przebiegu klinicznym, a typowa manifestacja choroby nie jest najpowszechniejsza.
Przegląd Gastroenterologiczny
