Inhibitory pompy protonowej a ryzyko pozaszpitalnego zapalenia płuc

Pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP) należy do najczęstszych chorób zakaźnych w krajach uprzemysłowionych. Wiąże się nierzadko z koniecznością hospitalizacji, obarczone jest również u osób, u których współistnieją inne choroby, relatywnie wysoką śmiertelnością. Do czynników, które w istotny sposób zwiększają ryzyko PZP należą między innymi starszy wiek, palenie tytoniu czy przewlekła obturacyjna choroba płucna. Natomiast związek pomiędzy stosowaniem poszczególnych leków a rozwojem PZP jest słabo poznany.

Inhibitory pompy protonowej (IPP) należą do najczęściej stosowanych, a także w wielu przypadkach nadużywanych, leków na świecie. Istnieją dane, które sugerują, że stosowanie IPP może zwiększać ryzyko PZP, aczkolwiek dane w tym zakresie są niejednoznaczne. Jedna z największych metaanaliz, oparta na grupie około 1 miliona badanych, pokazała, że stosowanie IPP może zwiększać ryzyko PZP o ok. 35%. Z drugiej strony dysponujemy pracami, które tego związku nie potwierdzają, a nawet takimi, które wskazują, że stosowanie małych dawek IPP może wpływać ochronnie w omawianym aspekcie. Na łamach jednego z ostatnich wydań Alimentary Pharmacology and Therapeutics opublikowano badanie, które dotyczy tego ważnego problemu klinicznego.
Autorzy holenderscy postanowili porównać ewentualne ryzyko oraz etiologię PZP u chorych przyjmujących IPP i tych, którzy leków z tej grupy nie przyjmują. Badanie miało charakter prospektywny i obejmowało pacjentów, którzy zgłaszali się do szpitala z powodu PZP. U każdego chorego wykonywano badanie radiologiczne klatki piersiowej, a także szereg badań mikrobiologicznych (materiałem była ślina, mocz, materiał uzyskany z wymazu z nosa, krew). Autorzy dokonali oceny zależności przebiegu oraz etiologii PZP od stosowania bądź nie IPP.
W ostatecznej analizie uwzględniono 463 chorych, z czego co trzeci stosował IPP. W tej podgrupie PZP było spowodowane częściej patogenami należącymi do flory jamy ustnej i gardła, niż wśród chorych nie stosujących IPP. Częściej w podgrupie przyjmujących IPP odnotowywano zakażenia Streptococcus pneumioniae, istotnie rzadziej – Coxiella burnetti. Oszacowano, że ryzyko PZP wywołanego przez S. pneumoniae było ponad dwukrotnie większe u chorych stosujących leki z grupy IPP. Natomiast przebieg PZP nie zależał od stosowania bądź nie IPP.