Jak usprawnić diagnostykę raka wątrobowoomórkowego?

Rak wątrobowokomórkowy (hepatocellular cancer, HCC) jest diagnostycznym wyjątkiem w onkologii, gdzie rozpoznanie nowotworu nie wymaga pobrania materiału histologicznego, wystarczą badania obrazowe.

Pierwszy konsensus co do diagnostyki radiologicznej wprowadzono w 2001 roku, zakładał on wykrycie (w TK, lub MR) co najmniej dwóch zmian guzowatych w wątrobie o średnicy >2 cm, wzmacniających się w fazie tętniczej po podaniu kontrastu, bądź wyrycie jednej takiej zmiany przy wysokim poziomie alfa- fetoproteiny (AFP> 400 ng/ml). Kryteria te zostały następnie zmodyfikowane o szczegółowy obraz tomograficzny naczyń: nieperyferyjny wychwyt kontrastu w fazie tętniczej oraz wypłukanie kontrastu w fazie żylnej.Ta metoda obrazowej weryfikacji unaczynienia guza została powszechnie zaakceptowana, dając czułość diagnostyczną rzędu 60- 70% oraz ujemną wartość predykcyjną sięgającą 50% dla zmian 1- 2 centymetrowych.

W pozostałych przypadkach, proces diagnostyczny wiąże się z biopsją przezskórną. Stanowi to szczególne wyzwanie techniczne zwłaszcza u pacjentów z wodobrzuszem, marskością wątroby oraz koagulopatią. Wielokrotnie pobranie materiału histologicznego skutkuje trudnym do opanowania krwawieniem, samemu będąc stanem zagrożenia życia.

Nową nadzieję w zwiększeniu czułości badań radiologicznych w rozpoznaniu HCC dają narządowo- specyficzne środki kontrastowe. Pośród nich, znaczącą rolę przypisuje się kwasowi gadoksetowemu (gadoxetic acid), po podaniu dożylnym, kwas rozprowadza się w obrębie przestrzeni naczyniowej i zewnątrznaczyniowej podczas fazy tętniczej i wrotnej, a następnie odpowiednio do hepatocytów podczas fazy przejściowej, i przewodów wyprowadzających żółć, w fazie żółciowej.

Badania z użyciem kwasu gadosetowego dają, według źródeł czułość rzędu 70- 100%. Europejskie Towarzystwo Badań nad Wątrobą (EASL) zaakceptowało użycie tego środka kontrastowego w diagnostyce HCC, niemniej jego dalsze zastosowanie wymaga szerszych badań klinicznych.